Her Anne Baba Dramayı Bilmeli ve Uygulamalı
hepimizaileyiz.com.tr Yayın : 27.02.2015
3-6 yaş arası çocuğu olan her anne baba dramayı bilmeli ve uygulamalı. Neden mi? Nedenini Okul Öncesi Eğitim Uzmanı ve Yazar Güvem Türe anlattı.
Çocukların pek çok davranışına bizim aklımız ermez. Ama biz büyüğüz ve aklımızın da her şeye erdiğini zannettiğimiz için hemen eleştirir ve onları doğruyu (!) bulmaları için yönlendiririz.
Sözler Soyuttur, Oysa Oyunlar Somuttur
Onlar için her şey canlıdır ve tektir. Aksi olsa bebeklerine yemek yedirmezlerdi. Hem bebeklerine sulu yemek yedirir, hem de yemek dökülünce kızarlar. Tıpkı annelerinin onlara yaptığı gibi. Anneler de çocuklarının ağzına yemek tıkıştırır ve sonra da yemek püskürtülünce kızarlar. Çocuklar da öyle yaparlar. Onlar için bebek canlıdır ve aynı kendileri gibi inatları vardır. Bebeklerine yemek yedirir ve bebeğin ağzını sıkıca silerler. Sert silinmezse temiz olmayacağını düşünürler. Sonra da yatırılır bebek. Uyumamakta direnirse, göz kapağı el ile bastırılır. Kendisine böyle yapılmamıştır ama o doğrunun bu olduğunu düşünür. Aynı şey kardeşe de yapılabilir. Onun için dikkatli olmak gerek.
Anne Baba İkazı Çocuğu İlgilendirmez Ama Oyun İlgilendirir!
Yemek yerken süt dolu bardak herhangi bir nedenle masanın üzerine devrilir. (Ben çocukların bardaklarının altının yuvarlak olduğunu bilenlerdenim.) Anne gereken ikazları yapar. Ertesi gün su dolu bardak devrilir. Anne bir kez daha ciddi olarak ikaz eder. Oysa çocuk bunu hiç mi hiç anlamaz ve şaşkın şaşkın bakar. Nedeni çok basit: Bardaklardan birinin içinde süt vardı, birinin içinde su. İkisi aynı şey değil ki anne böyle bağırıyor. Nasıl mantık ama! Bir başka gün içinde ayran olan bardak devrilirse o da içinde ayran olduğu için devrilmiştir,ne dikkatsizlikten ne de bardak olduğu için. Üzerinde resimler olan bardaklar vardır. Çocuklar o bardakları özellikle severler. Hele de içlerine sevmedikleri bir sıvı konulduğu zaman o resimli bardak daha bir sevilir. Zira, üzerindeki resim her ne ise; (miki, spyderman, barbie olabilir ) o anda onların dert ortağıdır. Canlıdır o resim ve çocuk derdini ona anlatır.
Çocuğunuza Kuralları Öğretmenin En Eğlenceli ve Kolay Yolu Dramadır
Oğlum “oyuncak” kelimesi yerine “oynıycak” derdi. Bence gayet doğruydu. Zira, eline aldığı nesne ne işe yarıyorsa o şekilde adlandırılıyordu. Nesneler; at, araba, lego olabilirdi ve o nesnelerle oyun oynanılırdı yani onlar oynanacak şeylerdi ve “oynıycak”dı. Her canlı ses çıkardığına göre sümüklü böceğin de “sü sü” diye yol aldığını söylerdi. Belki de bizim duymadığımız sesleri duyardı. Ona her canlının bir ses çıkarmadığı söylenebilir miydi? Biz böyle bir şeyi bilebiliyor muyduk? Dramayı, 3-6 yaş arasında çocuğu olan her annenin ve babanın bilmesi ve uygulaması gerek. “Haydaa şimdi de bu!” demeyin. Ne kadar kolay olduğunu anlatacağım.
Çocukla Nasıl Drama Oynanır? Çocuğa Dramayla Neler Öğretebilirsiniz?
Drama yapmak demek artist olmak demek. Çok da eğlencelidir. Örneğin, çocuğunuza çıplak gezerse hasta olacağını anlatamazsınız. Yani lafla anlatamazsınız. Bakın ne yapmalısınız; siz artistsiniz ya, onu oturtun ve izlemesini söyleyin; soyunun ve evin içinde dolaşın ve üşüme hareketleri yapın, titreyin, elinizi alnınıza koyun ve ateşinizden eliniz yansın. Yatın ve titreyin. Doktorculuk malzemelerini de yanınıza koyun. Bu arada elinize de kocaman bir yalancı iğne alın.Onun size iğne yapmasını isteyin. İşte bu….
Dramayı Siz de Çok Seveceksiniz
Şimdi çocuğunuz anladı ki çıplak dolaşmanın sonunda iğne var. Hem eğlendiniz hem de öğrettiniz. Aşı için de aynı şeyi yapabilirsiniz. Bu kez ikiniz de artist olabilirsiniz. Hasta olan bir bebek için üzülün ve bebeği aşıya birlikte götürün. Bebek aşıdan sonra iyileşsin ve en sevdiği çikolatayı veya dondurmayı birlikte yiyin, yani iyileşmiş bebek, çocuğunuz ve siz… Anlatılanı anlamaz ama bunu anlar. Kelimelerle anlatmak soyuttur ve algılayamaz, ama oynanan oyun somuttur ve algılar.
Çocuklar Aynı Davranışın Hep Aynı Sonucu Doğuracağını Düşünürler
Sebep-sonuç ilişkileri için en iyi örnek anneanne ve babaannelerdir. Adı geçen bu anneler çocukları için sonuna kadar etinden ve sütünden yararlanılacak kişilerdir. Hep şeker alırlar. Sakızları onlar getirir. Eğer bir sakız varsa ortada, mutlaka anneanne sakızıdır. Çocukluğumda, anneanneme gittiğim zaman vişne reçeli yerdim. Çok da severdim. Annem de anneannemden vişne reçeli alıp yemem için eve getirirdi. Onu ağzıma bile sokmazdım. Eve getirilen reçel aynı reçel değildi. Zira, anneannemde yediğim vişne reçellerinin tadı bambaşkaydı. Ardı ardına gelişen olaylar çocuklar için önemlidir. Her zaman aynı sahnelerin tekrarlanacağını düşünürler ve olmazsa hayal kırıklığı yaşarlar. Peş peşe gelişen olayların arasında kurdukları düz mantık bağı, onlara hep aynı davranışların aynı sonuçları getireceğini düşündürür.
Yaptığı İyi Şeyleri Hemen Taktir Edin; Tabi Olumsuz Davranışları Karşısında daGereken İkazı da HemenYapın
Buradan hareketle hemen suç ve ceza konusunda bir iki noktaya işaret edebiliriz. Yaptıkları iyi şeyler için hemen takdir görürlerse, iyiyi tekrar etmek isterler. Yapılan olumsuz davranışlar için de hemen hareket etmeliyiz. Anneler ise genellikle tam tersini yaparak, çocuklarını affeder ve bir daha yaparlarsa kızacaklarını söylerler. Çocuklar bunu anında unuturlar. Olumsuz davranışı tekrarlarlar. Sonucunda bir şey olmamıştır çünkü. Veya yaptıkları bir kötü davranış sonrası düşerlerse, düşmenin ceza olduğunu düşünürler. Ceza almadan hasta olurlarsa, hastalığın ceza olduğunu düşünür ve hastalığından sizi sorumlu tutarlar. İlk fırsatta da sizden intikam almak için baltalarını bilerler. Daha sonra gelecek olan olumsuz davranışlara siz bir anlam veremezsiniz ama onun için anlamı vardır.
Çocukların pek çok davranışına bizim aklımız ermez.
Tüm gelişmişliğimize ve öğrenmemize rağmen, zaman - zaman bizim de ilkel mantıkla hareket ettiğimizi unuturuz.
Onların mantığı bizim mantığımızı döver. Sabırlı olalım.
