Kilo Vermek İstiyorsanız Kalori Bombalarına Dikkat!

Melis DEMİRYAS
Yayın : 25.04.2018 - Güncelleme : 23.02.2024

Kilo vermek sandığınız kadar zor değil! Kilo almanın temelinde yetersiz ve dengesiz beslenme ile hormonal değişiklikler ve zamanın ilerlemesiyle beraber metabolizma hızının yavaşlamasının yer aldığını dile getiren uzmanlar, ihtiyacı olmadığı halde kilo verme sonunun ölüme kadar giden çok ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getirebildiğini söylüyor.

Soğuk havalar yerini yaz mevsimine devrederken, besinler de hava gibi bir devir sürecinde. Sadece soğuğun yerini güneşe bırakmasının değil kestanenin yerini çileğe, ayvanın karpuza, portakalın kavuna, kerevizin de bayrağını semizotuna bıraktığını belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Ulaş Özdemir, “Yaz mevsimi denilince akla gelen şeylerden biri de taze meyveler oluyor” dedi.

Özdemir, kilo vermek isteyenlerin en sık yaptığı hatalara dikkat çekti ve  takipçilerimiz için kilo vermeyi kolaylaştırıcı önerilerde bulundu. 

Beslenme uzmanları, kilo verme süreçlerinin yaşam tarzına uygun olması gerektiğine dikkat çekiyor.

Kilo Vermeden Önce, Size Kilo Aldıran Alışkanlıklarınıza Bakın!

1. Neden Kilo Alırız?

Beslenme süreci kişinin yaşam arkadaşıdır. Uygulanan beslenme listelerinin yaşam tarzına paralel olarak hazırlanıp yürütülmesi gerekiyor. Kilo almanın temelinde yetersiz ve dengesiz beslenme ile hormonal değişiklikler yer alıyor.

Nasıl ki yetersiz ve dengesiz beslenme paralelinde obezite sorununu getiriyorsa, ortoreksiya nevroza denilen sağlıklı beslenme takıntısı sorunuyla da karşıyayız. İdeal ağırlığında olmasına rağmen biraz daha, biraz daha, biraz daha ile gelip daha sonrasında çok ciddi bir sağlık problemine yol açan bir olay karşımıza çıkıyor.

• Gerçekten Kilo Vermeye İhtiyacınız Var mı?

Bazı kişilerde vücut ağırlığı ideal olsa bile yine de biraz daha vermek istiyorum şeklinde yanlış düşünce oluyor. Beynin eğitilmesi denilen bir süreçten bahsediyoruz. Öncelikle vücut analizi yapılıp, kişinin gerçekten kilo vermeye ihtiyacı var mı, yok mu? Bunun çok iyi analiz edilmesi gerekiyor. Daha sonra bir uzman eşliğinde yeterli ve dengeli beslenme önemli. İhtiyacı olmadığı halde kilo verme süreçleri beraberinde hormonal değişikliklerden tutun, sonu ölüme kadar giden çok ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getirebiliyor.

2. Verilen Kiloları Geri Almamamak İçin Ne Yapmalı?

• 10 kilo verdiyse 20 kilo geri alıyorlar…

İnsanların doğru ya da yanlış birtakım yöntemler uygulayarak kilo veriyorlar.  Zayıflıyorlar demiyorum, kilo veriyorlar. Fakat sonrasında 10 kilo verdiyse 20 kilo geri alıyor. 5 kilo verdiyse 10 kilo belki daha fazlasında geri alıyor. Yanlış uygulanan her metot, metabolizmaya bir çarpı koyuyor ve sonrasında daha fazla kilo olarak geliyor. ‘Hocam 3 ay boyunca sizin her dediğinizi yapacağız, egzersize çok fazla yoğunluk vereceğiz, aç kal deyin, aç kalacağız’ diyenler var. Temeldeki hata bu. Yetersiz ve dengesiz beslenme çözüldüğü zaman kilo alma gibi bir sorun olmuyor.

Kilo Verirken En Sık Yapılan Hatalar Neler?

3. Kilo Verirken Nelere Dikkat Etmeli? 

• “Diyet kavramı çok yanlış empoze ediliyor”

Diyet denince insanlar yetersiz beslendiklerini, yalnızca tek bir besin grubuna yönelik ya da sadece protein ağırlıklı sebze, meyve ağırlıklı besleneceklerini, aç kalacaklarını düşünüyorlar. Beslenme süreci kişinin yaşam arkadaşıdır. Bu nedenden ötürü yaşam arkadaşınızla birlikte hareket edebilmek çok önemli. Uygulanan beslenme listelerinin yaşam tarzına paralel olarak hazırlanıp yürütülmesi gerekiyor.

• Yıllarca makarna yiyen birine sen makarna yemeyeceksin demek gerçekçi değil! 

Yıllarca makarna yiyen bir insana ‘sen makarna yemeyeceksin’ demenin gerçekçi bir yaklaşım değildir. Önemli olan makarnayı da yaşam tarzına adapte ederek sağlığını bozmayacak şekilde pişirilme yöntemleriyle beslenme sürecine dahil etmek.

Çeşitli diyetler uygulanıyor. Atkins vardı, taş devri diyeti çıktı. Ketojenik diyet var. Glutensiz diyet bir ara çok modaydı. Fakat bunların tamamı Gastrointestinal (sindirim) sistemin mikrobiyotasını bozuyor ve çok ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor.

• Kilo alma ya da verme sadece tartıdaki görülen rakam değil…

Zaten bu oturduğu zaman, o vermesi gereken kiloyu verdikten sonra daha fazla kilo vermek istiyorum düşüncesi ortadan kalkıyor ve sağlıklı bir süreç geliyor. Nedir bu? Öncelikle ideal ağırlığın ne olduğunun analiz edilmesi lazım. Sadece beden kitle indeksini düşünerek ‘ben kiloluyum, obezim, şişmanım’ diye insanlar kendine komut veriyor. Fakat beden kitle indeksi boy ve kiloya endeks alarak ortaya çıkan bir ortalamadır.

Yağı hesaba katmayan bir kriterdir. Bu nedenden ötürü insanlar kilo alma ya da verme eylemlerini sadece tartıdaki gördükleri rakamın düşüklüğü ya da yüksekliği olarak algılıyorlar. Bu nedenden ötürü kişinin beynine ideal ağırlığını, ideal vücut yağını ve buna göre nasıl bir yolda ilerleyeceğini söylemesi lazım.

Kilo Vermenin Püf Noktalarını Öğrenin Hep Formda Kalın!

4. Hızlı Verilen Kilo Tekrar Geri Geliyor Peki Ama Neden? 

İnsanların çok hızlı bir şekilde ve kısa sürede kilo verme hedefi içerisinde, bu çok yanlış bir süreçtir. Çünkü kilo verme süreci kişiye göre değişir. Morbid obez denilen aşırı derecede şişman olan bir birey, fazla miktarda vücut ağırlığı olduğu için daha hızlı kilo verirken, zayıf diye kategorize edilen vücut ağırlığının altında olan ya da ideal vücut ağırlığında olan kişiler çok daha yavaş kilo verebilirler.

Peki nedir bunun ortalaması? Literatür, bunu haftada yarım kiloyla bir kilo arası der. Ama kişiye göre değişen bir süreçtir. Bir manken danışan haftada 300 gram veriyor. Bu onlar için iyi bir sayı. Fakat çok aşırı kilolu dediğimiz morbid obez danışan haftada 4 kilo 5 kilo verebiliyor. Bu su kaybı oluyor. Verilen kilonun geri alınması konusu da bu. Yani vücut ağırlığınız iniyor aşağıya. Siz kilo verdim diyorsunuz, ama yağ ideale gelmediği sürece o verilen kilo tekrardan geri geliyor.

5.  Az Yiyerek Kilo Verilir mi?

• “Kilo alma ya da verme süreci sadece beslenmeyle alakalı değil”

Kilo alma ya da verme sürecinin sadece beslenmeyle alakalı değildir. Egzersiz de önemli bir yere sahip. Yani alınan enerji ve harcanan enerjinin dengesiyle alakalı bir süreçten bahsediyoruz. Yaşın, ciddi bir önemi var. Zamanın ilerlemesiyle beraber her 10 yılda bir bazal metabolizma yavaşlıyor.

Spesifik süreçler var menopoz süreci gibi. Özel dönemler var hamilelik süreci gibi, emzirme süreci gibi. Bazı hastalıkların araya girdiği süreçler var hipotiroidi gibi haşimato gibi. Endokrinolojik birtakım hastalıklar gibi. Bunların hepsi aslında kilo alma sürecini tetikliyor. 

Fakat egzersiz olmayan bir hayat da oldukça önemli.  Bunun için insanlar çalışma hayatında çok aktif oldukları için özellikle masa başı çalışanlara, pratik önerilerde bulunuyoruz. Mesela arabalarını iş yerlerinden birazcık daha uzağa çekerek yürümek gibi, asansör kullanmamak gibi. Hafta sonları sahil kenarında ya da parkta, bahçede yürüyüş gibi… Bunlar hayatı hareketlendirebilecek küçük ip uçları. Beslenmenizi de düzelterek bunlara dikkat ettiğinizde kilo almanın önüne geçiyorsunuz.

“Beslenme sadece tek besin grubuna yönelik bir şey değil”

Beslenme sadece tek besin grubuna yönelik bir şey değildir. Kişinin aldığı karbonhidrat, protein ve yağ miktarıdır. Kişi karbonhidrat da almalı, protein de almalı ve yağ da almalı. Bu denge o bireye özgü ayarlanmalı. Yapılan en büyük hatalardan bir tanesi bir kişinin zayıfladığı listeyi birçok kişinin uygulaması… Eğitimsiz insanların çok fazla basında göz önünde olması ve bunların beslenmeye yönelik tüyo vermesi. Yanlış ve yetersiz beslendiğinden dolayı yaşamını kaybeden çok fazla insan var. Sağlık sorununa neden olan çok fazla insan var. 

Eğer gerçekten sağlıklı kilo vermek ve verilen kilo tekrardan geri alınmak istenmiyorsa diyetisyenlere gidilerek destek alınması gerektiğinin altını çizmek istiyorum. Beslenme uzmanı ve diyetisyenler tarafından vücut analizi yapılarak beslenme süreçlerinin ayarlanması oldukça önemli.

• Temeldeki sorun yaşam tarzına adapte edilmemiş diyet listeleri…

Tek başına diyet ya da tek başına egzersiz etkili değildir. Bunların ikisi de bir bütün. Temeldeki sorun yaşam tarzına adapte edilmemiş diyet listeleri ve yaşam tarzını adapte edilmemiş egzersiz programları ile başka bir hayata bürünmek.

6. ‘Ne Yapsam Kilo Veremiyorum’ Diyenlere 4 Öneri 

1. Öncelikle yeme alışkanlıkları gözden geçirilmeli. Gün içerisinde farkında olmadan tüketilen kuruyemişler, elin altında bulunan leblebi, bir parça da olsa tüketilen çikolatalar engel olabilir. 

2. Hızlı yemek yenmemeli, bu noktada doymak ile dolmak arasındaki fark karışmaya başlar. 

3. Soslu besinlere dikkat edilmeli. Severek tüketilen masum bir yiyecek soslar neticesinde ciddi kalori bombalarına dönüşebilir. 

4. İnsülin direnci veya hipotiroid gibi metabolizma problemleri olabilir. Bu nedenle kan değerleri mutlaka kontrol edilmeli. 

  Kilo Vermek İstiyorsanız Kalori Bombalarına Dikkat! 

7. Yaz Aylarında Kilo Almamak İçin Ne Yapmalı?

• Bahar ve Yaz Aylarında Tüketilebilecek Meyveler  

Çilek: Berries grubundan olan çilek B, C ve K vitamini açısından oldukça zengindir. 

Dut: Resveratrol bakımından zengin olan dut iyi bir antioksidandır. 

İncir: Lif içeriği bakımından zengin olan incir kabızlık ile mücadele bakımından oldukça önemlidir. 

Kayısı: Lif ve potasyum bakımından oldukça zengindir. 

Kiraz: Antioksidan bakımından zengindir ayrıca diüretik su atıcı özelliğe sahiptir. 

  Kilo Vermek İstiyorsanız Kalori Bombalarına Dikkat! 

Yaz mevsimindeki su ve mineral kaybını önlemek için milkshake tarifi 

Yaz mevsiminde daha fazla idrar ve terleme gibi sebeplere bağlı hem mineral hem de su kayıplarını önlemek açısından evde milkshake tarifi: 

• 1 su bardağı süt
• 12 adet yaban mersini
• 4 adet buz
• 1 orta boy incir
• 1 tatlı kaşığı yulaf kepeği karışımı blenderdan geçirilebilir.