Karşınızdakinin Size Yalan Söylediğini Nasıl Anlarsınız?

Melis DEMİRYAS
Yayın : 03.06.2012 - Güncelleme : 04.04.2024

Yalan söylemek ince iştir, yalanı yakalamak daha da hassas bir iştir. Yalan söylerken insanların davranışlarında gözlenen farklılıklar çok sayıda araştırmaya da konu olmuştur. Bu araştırmadan çıkan sonuçları sizinlerle  de paylaşmak istedik.

Çok hızlı ve yoğun yüz ifadelerinden insanların yalan söylediklerini anlamak mümkün mü? Yalan söyleyen kişileri kimi zaman vücut dili, kim zaman da tutarsızlığı ele verir. İşte vücut dilinden bir insanın yalan söyleyip söylemediğini anlamanın 5 yolu. 

Karşınızdaki Kişinin Yalan Söylediği Nasıl Anlaşılır?

1. Yalan Söyleyen Kişi Ellerini Sık Sık Sallar Ama Ne Yaptığının Farkına Varmaz 

Yalan söyleyen kişilerin elleriyle yaptıkları jestler azalmaktadır. Normal olarak el jestleri ifadeyi güçlendirmek amacıyla yapılır. Kişi büyük çoğulukla konuşulan kelimelerin anlamını artırmak için yaptığı el hareketlerinin farkında değildir. İnsan konuşurken elini “salladığını” bilir ancak ellerinin gerçekte ne yaptığını bilmez.

Ellerinin bir şeyler yaptığını bilmek, ancak ne yaptığını tam olarak bilememek, kişiyi şüpheye düşürür ve böylece ellerin hareketleri azalır. Belki de insan içinde yaşadığı çelişkiden ötürü ellerinin kendisini ele vereceğinden çekinir ve elllerini ya cebine sokar ya üzerine oturur veya bir eliyle diğerini tutar. Bu kendi kendine temas, zor zamanda anne elinin tutulması yerine geçerek iç gerginliği de hafifletir.

2. Yalan Söyleyen Kişi Yüzüne ve Burnuna Sık Sık Dokunur 

Yalan söyleyen kişinin elinin yüzüne götürme yüz çevresine değdirme sayısı artar. Bir konuşma  sırasında insan elini arada sırada yüzüne götürür. Ancak kişinin samimi olmadığ bir görüşme sırasında bu jestin sayısında çok büyük ölçüde artış görülmektedir.

Elin yüze gitmesi sırasında yapılan hareketler çeneyi tutmak, dudaklara bastırmak, ağzı örtmek, burna değmek, yanağı ovuşturmak, gözün altını kaşımak, kulak memesini çekmek ve saçla oynamaktır. Bir yalan sırasında bütün bu jestlerin sayısında artış görülmekle beraber ağzı örtmek ve burna değmek jestlerinde adeta patlama olur.

İnsan yalan söylerken neden ağzını kapatır? Buna tahmin etmek çok zor değildir. İnsan ağzından çıkacak kelimeleri tutmak ve yaptığını örtmek ihtiyacındadır. Elin ağzı örtmesi çeşitli biçimlerde olur. Parmaklar dudakları üzerinde trampet çalabilir. İşaret parmağı üst dudak üzerinde durabilir veya el ağzın hemen yanında durabilir.

Yalan Söylerken En Sık Yapılan Beden Hareketleri 

Çocuklar yalan söylerken elleriyle ağızlarını kapatırlar. Hiç şüphesiz yetişkinler için elin ağza gitmesi, kişinin yalan söylediği konusunda tek belirleyici hareket değildir. Kişi söylediği konusunda tereddüt içindeyse, hata yapmaktan korkuyorsa, zaman kazanmak istiyorsa da eli ağız çevresinde olabilir.

Bu sebeple elin burna gitmesi, ağzı örtmesine kıyasla daha gelişmiş, ince ve soyutlanmış  bir harekettir. Ağzı örtmeye gelen el, hemen yukarıda bulunan burna uzanır ve böylece daha sembolik ve stilize bir hareket yapılmış olur.

Yalan söyleyen veya ağzından çıkanlar konusunda yeterince samimi olmayan bir insanın elinin burnuna gitmesinin en önemli sebebi fizyolojiktir. Çünkü yalan söylediği sırada bir iç gerginlik yaşayan insanın bedeninde birçok fizyolojik değişiklik olur. Kan basıncının yükselmesi, kalp vurum sayısının artması, ter bezi faaliyetlerinin artması gibi yalan söylerken kaydedilen fizyolojik değişikliklerin yanı sıra burunda bir kaşınma duygusu yaşanır.

Coldoni’nin ünlü masalında yalan söyleyen Pinokyo’nun burnunun büyümesi sebepsiz değildir. Yazar son derece önemli bir gerçeği yakalamış ve abartarak çocuk literatürüne geçirmiştir. 

3. Beden Hareketlerinde Değişiklik ve Artış Görülür 

Yalan söyleyen bir insanın konuşurken beden hareketlerinde bir artış olur. Yalan söylediği zaman duyulan rahatsızlık ve huzursuzluk, özellikle otururken kişinin durumunda değişiklik yapmasına, oturduğu koltukta öne-arkaya veya sağa-sola hareket ederek, pozisyon değiştirmesine sebep olmaktadır.

Bu pozisyon değişikliğinin ardında büyük bir ihtimalle “Keşke başka bir yerde olsaydım” duygusu yatmaktadır.

Oturur durumda artan beden hareketleri televizyondaki açık oturum, panel veya sohbet türü programlarda sık sık görülmektedir. Bu programlarda konuk kendini güç bırakan sorular karşında koltuğun sınırlarını zorlayan hareketler ve koltuk üzürinde mini gezintiler yapar; dikkat ederseniz göreceksiniz.

4. El Sallama Hareketlerinde Artış Olur 

Yalan söyleyen bir kişinin el jestleri azalırken, el sallama hareketi artmaktadır. Belki de böyece kişi elini silkme biçiminde hafif hafif sallayarak sözleriyle ilgili sorumluluğun kendisine ait olmadığını anlatmak istemektedir. 

5. Yalan Söyleyen Kişi Sık Sık Gözlerini Kaçırır 

Yalan söyleyen bir insanın yüz ifadesi büyük çoğunlukla normale çok yakındır. Bu alanda uzmanlaşmadan, bir kişinin mimiklerine bakarak yalan söylediğini anlamak çok güçtür. Yüz ifadesinde yalanı ele veren en önemli ipucu, kişinin gözlerini sık sık konuştuğu kişiden kaçırmasıdır.