Çocuklarda Alerji İçin Anne Babalar Nelere Dikkat Etmeli?

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 04.04.2022 - Güncelleme : 21.11.2023

Çocuğunuz hayvanları çok mu seviyor? Hatta eve alma konusunda ısrarcı mı? Aslında bu haksız bir ısrar değil. Ailede bir kedinizin ya da köpeğinizin olması çok güzel, çünkü bu aynı zamanda kızınızın ya da oğlunuzun sorumluluk bilincini kazanmasına da katkı sağlar. Siz de çocuğunuz gibi bir hayvanı sahiplenmeyi istiyor fakat alerjiniz yüzünden olaya uzak mı duruyorsunuz?

Hayvanların tüyleri, tüy dökme, tüylerdeki proteinler ve tüylerin taşıdığı alerjenler nedeniyle ortaya çıkan kedi ve köpek alerjilerini yönetmek ve semptomları hafifletmek aslında o kadar da zor değil. Dikkate almanız gereken bazı önemli faktörler var. Bunlar neler mi? Çocuk Alerji ve İmmünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mahir İğde açıkladı.

Peki aAlerjisi olanlar nasıl temizlik yapmalı? Bahar ayları demek alerji mevsimi demek aynı zamanda. İşte, alerjiyi önlemek için işinize yarayacak harika tüyolar!

 Çocuklarda ve yetişkinlerde alerji belirtileri neler? Alerji nasıl önlenir? Soruların yanıtları için okumaya  devam edin. 

Alerjisi Olan Çocuğa Ne İyi Gelir? 

1. Neler Alerjiyi Tetikler? 

Zamanımızın çoğunu evimizde geçirdiğimiz bu dönemde artan polenler ve tozlar alerji sorunu yaşayanlar için bir problem haline geliyor. İç mekân hava kirliliğiyle birlikte yerlerde ve kullandığımız eşyaların üzerinde biriken toz, toz akarı ve dışkısı, evcil hayvan tüyü ve polen gibi alerjenler alerjik semptomları tetikliyor.

Temiz hava için evimizin camlarını açmak çok cazip gelse de, dışarıdaki polenler, diğer alerjenler ve hava kirliliği bu çok basit aktivitemizle içeri giriyor ve tüm eve yayılıyor. 

Tüm bu problemleri en aza indirmek ve sağlıklı bir ortam oluşturmak için dikkat edebileceğimiz detaylar var.

Alerjisi Olanlar Nelere Dikkat Etmeli? 

Çocuğunuzun değişen mevsimlerle birlikte gözleri kaşınıyor, burun akıntısı, hapşırıyor veya boğaz temizliyorsa, mevsimsel alerjilerin yaygın bir nedeni olan polene tepki verme ihtimali yüksektir.

Bir çocuğun polene alerjisi varsa, onlara tepki vermek yerine semptomların önüne geçmek, bağışıklık sistemini sakinleştirebilir ve daha fazla rahatlama sağlayabilir.

Mevcut alerjik inflamasyon, polene daha fazla maruz kalmanın daha fazla inflamasyona yol açtığı bir ortam yaratıyor, dolayısıyla bu bir kısır döngü. Döngüyü kırmak ya da başlamasını engellemek istiyorsunuz bu önerileri dikkate alın! 

Çocuklarda Alerji Belirtileri 

2. Alerjiyi Önlemek İçin Nelere Dikkat Etmeli?

• Alerjisi olanlar nasıl temizlik yapmalı? 

İlkbaharın ısınan havası, enerjimizi artırıp içimizi ısıtsa da, polenleri ve alerjik dönemi de beraberinde getiriyor. Yaşam alanlarımızı daha sağlıklı bir ortama dönüştürmek ve kış aylarının yorgunluğunu üzerimizden atarak tertemiz bir eve merhaba demek için işte size derinlemesine temizliğe dair ipuçları.  

Temizlik ve hijyen, Covid-19 salgınıyla birlikte hayatımızda eskisinden daha da önemli bir hale geldi. Çoğu insanın günlük yaşantısındaki hijyen alışkanlıkları değişirken, bu konudaki endişeleri de artmaya devam ediyor. Yapılan “Küresel Toz Araştırması”insanların ev tozuna ilişkin farkındalığı ve bunun sağlığımız üzerindeki etkileri hakkında çarpıcı sonuçları ortaya koyuyor.  

Araştırmaya göre, global çapta araştırmaya katılanların yüzde 44’ü yalnızca evleri tozlu olduğunda veya yerde görünür toz ve kir olduğunda temizlik yapmaya motive olduğunu belirtiyor. Katılımcıların yüzde 56’sı ise temizliği rutin bir aktivite gibi görüyor. Ankete katılanların yüzde 29'u, geçen yıla göre dışarıdan evlerine toz ve polen getirme konusunda endişeliyken, diğer tüm ülkelere kıyasla Türkiye'de yaşayanların yüzde 46’sının bu konuda çok endişe duyduğu görülüyor. 

Katılımcılara en çok hangi tozların rahatsız ettiği sorulduğunda, global düzeyde katılımcıların yüzde 37’si zeminlerdeki, yüzde 27’si havadaki cevabını verirken; Türkiye’den katılımcıların, yüzde 28’i zeminlerdeki, yüzde 35’i ise havadaki tozlardan rahatsız olduğunu belirtiyor.

Türkiye’deki katılımcılar, tozu sağlıklarını etkileyen bir faktör olarak görüyor ve yüzde 43’ü evlerindeki tozu herkese sağlıklı bir ortam yaratmak için yok etmek istiyor. Tüm bu sonuçlara rağmen tozun içeriği ve toz akarlarının hangi durumlarda ve ortamda ürediğine dair yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülüyor.

Polen Alerjisi Olan Çocuğa Ne Yapılmalı? 

3. Neler Alerjiye Neden Olur?  

Sıcak ve esintili havalarda polen sayısında artış olurken sabah saatleri polen seviyesinin en yüksek olduğu zaman dilimidir. Özellikle ilkbahar ve yaz aylarında ağaçlardan ve çiçeklerden havaya yayılan polenler güçlü alerjenlerdir. Yetişkin bir birey günde 10 bin litre hava soluyabilirken, her nefes 5 ile 50 milyon arasında kirleticiyi akciğerlerimize aldığımız anlamına gelebiliyor. Akciğerlerimiz temiz hava soluyup karbondioksiti dışarı verdiğinden, alerjenleri soluyup kirli havayı vücudumuza aldığımızda buna tepki vermeye başlıyor. 

• Dış Mekan Alerjilerinden Nasıl Kurtulabilirsiniz?

Polen mevsiminin yoğun olduğu dönemlerde pencereleri kapalı tutun. Ayrıca çocuğunuz eve girdiğinde duş almasını ve kıyafetlerini değiştirmesini sağlayın. Dış mekandaki küf veya yabani ot polenleri tetikleyici ise aynı şey sonbahar ve kış için de geçerlidir.

Polenlerin yoğun olduğu günlerde çocuğunuzla parka gitmek yerine sinemaya gidin veya evde kalabilirsiniz. Pencereleri kapalı tutmak evinizdeki veya arabanızdaki polen miktarını azaltabilir. Çocuğunuzun dışarıda kaldıktan sonra yıkanmasını veya duş almasını ve temiz kıyafetler giymesini sağlamak, bu alerjenlerin iç mekanda yayılmasını azaltabilir. 

Ayrıca evcil hayvanları da unutmayın. Köpeğiniz veya kediniz kürküyle evinize polen taşıyor olabilir. Dışarı çıktıktan sonra tüylerini silmeyi, daha sık banyo yapmayı ve çocuğunuzun yatak odasından uzak tutmayı deneyebilirsiniz. 

• İç Mekan Alerjilerini Durdurmak İçin Bunaları Deneyin

Yastık ve şilteler için özel kılıflar toz akarlarını uzak tutmaya yardımcı olabilir. Mümkünse halı, kilim ve perdeleri çocuğunuzun odasından uzak tutun. Çok fazla toz topluyorlar. Onlar odadayken temizlik yapmayın. Doldurulmuş hayvanları sınırlayın ve mevcut olanları sık sık yıkayın. 

Çocukları küfün gelişebileceği bodrum gibi nemli alanlardan uzak tutun. Nem seviyesini %45'in üzerine ayarlamayın. Ayrıca evcil hayvanları yatak odalarından uzak tutun ve sık sık süpürün.

Alerjisi Olan Çocuğa Evde Ne Yapılmalı? 

4. Çocuğunuzun Alerjileri İçin Evde Ne Yapabilirsiniz?

• Sıcak ve Soğuk Kompresler Yapın

Alerjiler küçük çocuğunuzun kendisini perişan hissetmesine neden olabilir, ancak bu onu iyileştiremeyeceğiniz anlamına gelmez. Belirtilerini tetikleyen şeylerden kaçınmalarına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca alerjilerle mücadele eden ilaçlar hakkında da bilgi edinebilirsiniz.

Evde tedaviler de işe yarayabilir. Sinüs basıncını hafifletmek için polenleri gidermek üzere yüzlerini yıkayarak başlayın. Daha sonra yüzüne, burnuna veya alnına sıcak bir kompres uygulayın. Sadece nerede baskı hissettiklerini sorun. Soğuk, ıslak bir bez veya havluya kısa süre sarılmış bir buz torbası göz kaşıntısını hafifletebilir.

• Alerji Nedeniyle Oluşan Gözyaşı İçin Ne Yapmalı? 

Kayganlaştırıcı göz damlalarıyla kaşıntılı gözleri rahatlatın. Bazen bunlara doğal gözyaşları da denir. "Kırmızı göz" için ürünleri birkaç günden fazla kullanmayın çünkü gözleri daha da kötüleştirebilirler. Reçetesiz antihistaminik göz damlaları da alabilirsiniz. Kırmızı, kaşıntılı gözlere yardımcı olurlar. Eczacınıza danışın ve etiketteki talimatlara uyun.

• Buruna Tuzlu Su Püskürtmek Aleriyi Rahatlatır 

Tahriş olmuş bir burun için çocuğunuzun burun deliklerine sterilize edilmiş tuzlu su püskürtebilirsiniz. Ayrıca polen, toz ve kepeğin temizlenmesine de yardımcı olabilir. Hatta mukusun gevşemesine yardımcı olabilir. Eczacınızdan çocuklar için bir sprey bulmanıza yardım etmesini isteyin. Daha büyük çocuklar bir neti kabı kullanarak burunlarını steril tuzlu su ile yıkayabilirler.

• Alerji İçin Kullanılan İlaçlar: Antihistaminikler

Bu ilaçlar kaşıntıyı, hapşırmayı, burun akıntısını ve göz sulanmasını gidermeye yardımcı olabilir. Bazı çeşitlerini reçetesiz satın alabilirsiniz. Hap, sıvı, çiğnenebilir veya "eriyen" seçenekler gibi farklı formlarda gelirler. Doktorunuz çocuğunuzun alerji mevsiminde her gün bir tane almasını önerebilir. Bu ilaçlardan bazıları uykunuzu getirebilir, bu nedenle onları yatmadan önce vermek isteyebilirsiniz. Herhangi bir ilaç kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. 

• Dekonjestanlar: Dekonjestan, burun tıkanıklıklarını gidermek için kullanılan geniş bir ilaç sınıfıdır. 

Alerjiler çocuğunuzun burun tıkanıklığına neden oluyorsa dekonjestan kullanmayı deneyin. Bu ilaçlar çocuğunuzun hiperaktif olmasına veya uyku sorunlarına neden olabilir, bu nedenle bunları çok uzun süre kullanmamak en iyisidir. Hap, sıvı ve sprey şeklinde gelirler ancak onlara 3 günden fazla burun spreyi vermeyin. 

Bunları daha uzun süre kullanmak burnun daha da tıkanmasına neden olabilir. Birden fazla alerji belirtisini aynı anda tedavi etmek için doktorunuz dekonjestan ile antihistamini birleştiren bir ilaç önerebilir. Herhangi bir ilaç kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. 

• Steroidler

Burun akması? Tıkanıklık mı? Reçetesiz veya reçeteli steroid burun spreyleri genellikle bu semptomları tedavi etmek için kullanılır. Diğer birçok alerji ilacını almaları gerekmeyebilir. Ancak alerjileri gerçekten kötüyse, doktor nadir durumlarda birkaç gün boyunca steroid hapları veya sıvıları almalarını önerebilir. Diğer tedavilerin işe yarama şansı bulana kadar semptomları kontrol edebilirler. 

Alerjisi Olan Çocuk İçin Ne Yapmalı? 

5. Alerjisi Olanlar Nasıl Temizlik Yapmalı? 

İlkbahar’a özel haftalık temizlik planı, daha sağlıklı bir ev için zeminden mutfak temizliğine, çamaşırlardan kalorifer temizliğine uzanan oldukça etkili bilgiler içeriyor.  

Evinizdeki toz maruziyetini azaltmak için zeminlerinize ek olarak yataklarınızı, koltuklarınızı ve ulaşılması zor yerleri etkili filtre sistemine sahip bir süpürgeyle temizlemeyi atlamayın. Süpürgenizin, kirli havayı hapsedip evinizin havasına geri vermemesine dikkat edin.   İç mekân havasını kontrol altında tutabilmek adına tamamen kapalı filtre sistemine sahip bir hava temizleyici fan tercih edebilirsiniz. 

Haftalık Temizlik Planı Yapın 

Haftalık temizlik planından yararlanarak evinizi daha sağlıklı hale getirebilirsiniz.  

Pazartesi  

Alerjenleri temizlemek için nevresimleriniz 60°C veya 90°C’de yıkayın. Nevresim takımlarınızı değiştirerek yatağınızdaki toz akarları ve deri döküntülerinden kurtulun. 

Toz akarlarını ve deri döküntülerini yok etmek için yatağınızın her iki tarafını elektrik süpürgesinin uygun başlığıyla temizleyin.  

Salı 

Gelişmiş filtreleme sistemine sahip bir elektrik süpürgesiyle, temiz nemli bir bezle veya temizleme bezleriyle mutfak dolabınızın üstündeki tozları temizleyin. 

Mutfak tezgahını ve dolaplarını temizleyin. Toz ve parçacıklardan kurtulabilmek için elektrik süpürgesi kullanıp, daha sonra bir bez yardımıyla ılık su ve deterjanla silin. Tüm yüzeylerin kurumasına dikkat edin. 

Buzdolabını ve dondurucuyu boşaltıp tüm yüzeyleri ılık su, deterjan veya temizlik ürünüyle temizleyin. Arkasındaki soğutucu aparatını unutmadan, buzdolabının ve dondurucunun altını ve arkasını elektrik süpürgesiyle temizlemek makinenin performansı artıracaktır. 

Çarşamba 

Düzenli olarak temizlemediğiniz mobilya altı gibi alanları elektrik süpürgesiyle süpürün.  

Toz akarları, deri döküntüleri ve polen gibi diğer alerjenlerle birlikte büyük parçacıkları barındırabilen kanepe ve koltuklarınızı elektrik süpürgesiyle temizleyin. İçlerinde kalan toz miktarını azaltmak için tüm kaplamaları ve minderleri yıkayın. 

Perşembe 

Perde ve panjurlarda çok fazla toz birikebilir. Süpürgenin yumuşak fırça başlığıyla süpürün veya mümkünse yıkayın.  

Özellikle bazı duvar tiplerindeki tozlar küf oluşumuna neden olabilir. Nemli bir bezle, temizleme bezleriyle veya gelişmiş filtreleme sistemine sahip elektrikli süpürgeyle  duvarlardaki tozu temizleyin.  

Cuma 

Tozlar, yanan aydınlatma ürünlerinde ve abajurlarda toplanarak Uçucu Organik Bileşen (VOC) ve koku üretebilir veya ampullerdeki sıcak havanın etkisiyle odaya yayılabilir.  

Kaloriferlerin arkasındaki tozlar çoğunlukla gözden kaçar ve birikir. Sonrasında gelen sıcak havanın yarattığı hava akışıyla odaya dağılır. Bu nedenle evdeki aydınlatma ürünlerini ve kaloriferleri temizlemeyi unutmayın!

Unutmayın ki herkesin alerji tepkisi farklıdır ve belirli önlemler herkes için işe yaramayabilir. Alerji yönetimi için en iyi yaklaşımı belirlemek için bir alerji immünoloji uzmanı ile görüşmek önemlidir.

6. Alerjileri Önlemenin Yolları 

1. Hayvan temasınızı sınırlayın: Mümkünse, evinizdeki kedi veya köpek temasınızı sınırlayın veya tamamen engelleyin.

2. Sevimli hayvan dostunuzu belirli alanlarda tutun: Kedinizi veya köpeğinizi evin belirli bölgelerinde tutarak alerjen maruziyetini azaltmayı deneyin.

3. Hava temizleyicileri kullanın: Özel HEPA filtreli hava temizleyicileri kullanarak evdeki alerjenleri azaltın.

4. Düzenli temizlik yapın: Düzenli olarak evi süpürün, silin ve toz alın. Özellikle kumaş yüzeyleri ve halıları temiz tutmaya özen gösterin.

5. Evcil hayvanınızı temizleyin: Evcil hayvanınızı, saç dökmesini azaltacak özel şampuanlarla yıkayın.

6. Giysilerinizi değiştirin ve hemen duş alın: Evcil hayvanlara temas ettiyseniz, giysilerinizi değiştirin ve duş alın.

7. Alerji dostu yatak seçin: Alerjik kişiler için evcil hayvanların girmesine izin verilmeyen yatak odaları oluşturun.

8. Alerji geçmişine göre evcil hayvan seçin: Daha düşük alerjen üreten ırkları seçmek alerji riskinizi azaltabilir.

9. Evcil hayvanınızın tüylerini sık sık fırçalayın: Bu, dökülen tüyleri ve alerjenleri azaltabilir.

10. Alerji ilaçlarını kullanın: Doktorunuzun tavsiye ettiği antihistaminikler ve diğer ilaçları kullanın.

11. Alerji aşılarını deneyin: Uygun durumlarda, alerji aşılarını (immünoterapi) düşünün.

12. Alerjen kapsüllerini kullanın: Evinizdeki hava girişlerine alerjen kapsüllerini yerleştirin.

13. Yüz maskelerini tercih edinin: Temas riskini azaltmak için yüz maskeleri kullanın.

14. Alerjen geçirmez kaplamaları kullanın: Özel kaplamalar ve örtüler kullanarak koltukları ve yastıkları kaplayın.

15. Kontrollü temas sağlayın: Evcil hayvanlarınıza temas ettikten sonra ellerinizi yıkayın ve gözlerinize, burun ve ağzınıza dokunmaktan kaçının.

16. Alerji dostu halıları ve mobilyaları tercih edin: Evde kullandığınız malzemeleri alerji dostu seçin.

17. Düzenli veteriner kontrollerini yaptırın: Evcil hayvanınızın sağlığını düzenli olarak kontrol ettirin ve uygun bakımı sağlayın.

18. Alerjik reaksiyonları izleyin: Alerjik semptomlarınızı ve reaksiyonlarınızı izleyin ve doktorunuzla paylaşın.

19. Evcil hayvanlarınızı yıkayın: Evcil hayvanlarınızı düzenli olarak yıkayarak tüylerindeki alerjen miktarını azaltmayı deneyin.

20. Doktora danışın: Şiddetli alerjik reaksiyonlar veya semptomlarınızı yönetemiyorsanız bir alerji uzmanına danışın.