Bağırsak Floranızı Onarın, Hasta Olmayın!

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 09.01.2018 - Güncelleme : 08.08.2024

Modern dünyada sıklıkla maruz kalınan paketli ve işlenmiş gıdalar, ağrı kesiciler, uyku düzensizlikleri ve stres, bağırsak florasının bozulmasına sebep oluyor. Bağırsaklar, bağışıklık sisteminin en büyük organlarından biri olduğu için herhangi bir bozulma bütün metabolizmayı etkiliyor. Peki ama hasta olmamak için ne yapmalı? 

Beslenme Danışmanı Uz. Dyt. Yeşim Temel Özcan bağırsak florasını sağlıklı ve güçlü tutmak isteyenlere önerilerde bulundu. 

 Sağlıklı ve düzenli bir beslenme rutini, sindirim sisteminizdeki iyi bakterileri besleyerek sağlığınızı iyileştirebilir ve hastalıkları önleyebilir.  

Sağlıklı Olmanın Yolu Bağırsak Sağlığından Geçiyor 

1. Bozulan Bağırsak Florası Birçok Hastalığa Neden Oluyor

• Ne Yapmalı?

Bağırsakların düzgün çalışmasının insan sağlığı için ne derece önemli olduğu artık bilinen bir gerçektir. Günlük hayatta maruz kalınan etkiler bağırsak duvarını tahrip ederek başta immün, sindirim ve nöropsikiyatrik sistem olmak üzere pek çok probleme yol açıyor.  

İyi huylu bakterilerin sayısının azalması, bağırsak florasının bozulmasına ve hastalıkların artmasına neden olmaktadır. Kişi yaşamından bu etkenleri çıkararak; bağırsak florasının tahrip olmasına ve böylelikle sağlığının bozulmasına engel olabilmektedir. 

Bağırsağımız trilyonlarca mikroorganizmaya ev sahipliği yapar ve bunlara bağırsak mikrobiyotası denir.

 Bağırsak Florasını Sağlıklı Tutmanın Yolları 

2. Bağırsak Floranızı Onarın, Hasta Olmayın 

• Bu 8 temel etkenden uzak durun 

İşlenmiş gıdalar: Her ne kadar üzerinde organik ibaresi görülse de paketli gıdalarda başta endüstriyel yağlar, früktoz şurubu ve gluten olmak üzere pek çok istenmeyen maddeye maruz kalınmaktadır. Sonuç olarak, farkında olunmadan bağırsak florası tahrip edilmektedir. Bu nedenle paketli, işlenmiş gıdalardan uzak durmak gerekmektedir.  

Tahıllar: İçeriğindeki glüten ve lektin nedeniyle tahıllarda uzak durulması gereken gıdalardandır. 

GDO: Gıdaların üretiminde kullanılan glifosfat aynı zamanda antibakteriyel bir ajan olarak görev almakta ve vücuda GDO gıdalar alınması durumunda bağırsak florasındaki faydalı mikroorganizmaları yok etmektedir. 

Ağrı kesiciler: Vücuttaki enfeksiyonla mücadele eden maddeleri baskılayarak çalışmaktadırlar. Bu nedenle kontrolsüz ağrı kesici kullanımı vücuttaki enfeksiyonu şiddetlendirmektedir. 

Alkol: Vücuttan pek çok vitamin ve mineralin atılmasını şiddetlendiren alkol, aynı zamanda da toksin içermektedir. Bu nedenle de sindirim kanalı florasını tahrip etmektedir. 

Antibiyotikler: Antibiyotikler mikroplarla birlikte faydalı mikroorganizmaları da öldürmektedir. Bu nedenle kontrolsüz antibiyotik kullanımı sakıncalıdır. 

Kronik stres: Streste vücut için toksik etkiye sahiptir. Stresle ilişkili kortizol, DHEA gibi hormonların metabolizmalarındaki bozukluk vücuttaki enfeksiyonu şiddetlendirmektedir. 

Az uyku: Günde 7-8 saatten az uyumak, kortizol düzeylerinin artmasına neden olmakta; vücudun parasempatik sinir sisteminden uzaklaşmasına yol açmaktadır. Bu durumda yine vücut enfeksiyona açık hale gelmektedir. 

 Tek düze beslenme, stres ve hareketsizlik sindirim sistemini bozabilecek en önemli faktörlerdendir. Bunlar bağırsaklarımızdaki mikropların yapısı ve çeşitliliği üzerinde aktif bir etkiye neden olur.  Bu durum er ya da geç dengeli bir beslenme ve sağlıklı bir yaşam tarzını olumsuz etkileyecektir. 

Bağırsak Floranızı Onarın Hasta Olmayın 

3. Bozulan Bağırsak Florası Nasıl Düzelir?  

• Bağırsak floranızı doğal olarak bu 5 stratejik taktikle onarın

3.1. Kemik Suyu: Bağırsak duvarının iyileşmesinde et-kemik sularının rolü çok büyüktür. Et-kemik suyunun yapısında bol miktarda bulunan jelatin, doğal yağlar, mineraller, vitaminler, proline, glutamin, glisin gibi aminoasitler bağırsak duvarının onarılmasında ve astar oluşumunda son derece önemlidir.

3.2. Ev Yapımı Yoğurt: En önemli probiyotik kaynaklarından biri ev yoğurdudur. Aynı zamanda probiyotik öğelerin yaşamasını sağlayan prebiyotik özellikte taşımasıyla bağırsak sağlığında en önemli öğelerin başında gelmektedir. İçerdiği “Lactobasillus” grubu ile ortamın pH dengesinin asit olarak kalmasını sağlamaktadır.

3.3. Fermente Sebze Saukraut, Turşu, Pancar 

Yararlı bakteriler organik asitler üreterek bağırsak duvarında pH seviyesini 4.0-5.0 dolaylarına düşürmektedirler. Daha alkalin ortamları isteyen patojenik (kötü) mikroplar, bu asidik ortamda rahatça üreyip gelişemezler. Fermente turşu K2 vitamini kaynağıdır. Pancar Kvass ise betain ve folat kaynağıdır.

3.4. Zeytinyağı ve Hindistan Cevizi Yağı: Hindistan cevizi hem orta zincirli yağ asidi içeriği nedeniyle bağırsak hastalıklarına iyi gelir hem de onarıcı özelliğe sahiptir. Ayrıca “Caprilik asit” içeriği ile anti bakteriyel, anti viral ve anti fungal (mantar kovucu) özelliği bulunmaktadır.

3.5. Avokado, Tatlı Patates, Bal Kabağı, Kırmızı Pancar ve Yer Elması

Avokado içerdiği esansiyel yağ ve magnezyumun yanı sıra eşi bulunmaz bir posa kaynağıdır. 3 ay boyunca her gün yiyeceğiniz 100 gr avokadonun bağırsak onarıcı özelliği vardır. Kırmızı pancar, safra asidini uyararak kabızlığa çok iyi gelirken, yer elması ise içerdiği mannan şekeri ile antibakteriyel etkiye sahiptir.

3.6. Nar suyunun antioksidan seviyesi yeşil çaydan daha yüksek

Lezzeti ve tıbbi faydalarından dolayı dünya genelinde gittikçe popülerleşen bir meyve olan nar, bireylerin antibiyotiklere karşı direnç kazanmasına destek oluyor.

Nar suyunda bulunan maddeler hücre yenilenmesini uyararak vücut direncini yükseltiyor ve bağışıklığı güçlendiriyor. Folik asit, potasyum, fosfor, demir, C vitamini ve lif bakımından oldukça yüksek içeriklere sahip olan nar, Japon patentli ilaçlarda yer alan 9 bitkisel gıda arasında yer alıyor. Yapılan çalışmalara göre nar suyunun antioksidan aktivitesi yeşil çaydan neredeyse 3 kat daha fazla. Bütün bunlara bağlı olarak da narın üretim ve tüketimine talep giderek artıyor.

3.7. Yararlı Bakteriler Ceviz Sever: Cevizin, sağlıklı bir bağırsak florasına yol açan önemli sindirim bakterilerinin miktarını kanıtlanabilir şekilde artırdırdığını biliyor musunuz? Günde sadece 28 gram ceviz tüketerek, probiyotik ve potansiyel bütirik asit üreten bakterileri artırabilirsiniz. Bu nedenle cevizi salatalarınıza, kahvaltılarınıza ve dilediğiniz öğüne eklenebilirsiniz.

 SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

S.1. Bağırsak florası bozuk olduğu nasıl anlaşılır?

Bağırsak florasının bozulduğu bazı belirtiler vardır. Bunlar arasında sık görülen kabızlık ya da ishal, şişkinlik, gaz ve karın ağrısı yer alabilir. Aynı zamanda bağırsak florasında bir dengesizlik olduğunda kişi sindirim güçlükleri yaşayabilir ve vitamin eksiklikleri gibi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

S.2. Bağırsak florası nasıl düzeltilir?

Un ve şekerden fakir, sebze, meyve, et ve yumurta gibi doğal gıdalardan zengin bir diyet bağırsak florasının koruyuculuğunu artırır. Fermantasyon ürünleri (turşu, yoğurt, peynir, sirke, tuzlama yiyecekler) bağırsak florasında bulunan probiyotikleri artırır. Günlük lif ihtiyacımız 25-30 gram kadardır.

S.3. Prof. Dr. Canan Karatay'ın bağırsak florası nasıl düzeltilir?

Fermente gıdalar, doğal olarak probiyotik bakteriler içerir. Fermente olduğundan içinde hem prebiyotik hem de probiyotik barındırır bu sebeple simbiyotik olur. Kefir, turşu, lahana turşusu gibi gıdaları beslenmenize eklemek bağırsak florasını oldukça olumlu etkiler.

S.4. Bağırsak florası için hangi vitamin?

D vitamini genel sağlığımız için önemli olduğu kadar bağırsak sağlığımız için de önemlidir. Bizi bağırsak polip ve kanserlerinden korur. Bu nedenle sık sık bağırsak problemi yaşayan kişilerin D vitamini seviyelerine baktırması ve gerekirse doktor kontrolünde takviye kullanması gerekir.