Bu Yağlar Stresi Azaltıp Uykuyu Düzenlemeye Yardımcı Oluyor

Aromakolojist Leyla Çakır
Yayın : 16.02.2025

Aromaterapi veya esansiyel yağların kullanımı, binlerce yıl öncesine, eski Mısırlıların aromatik ağaçlardan, bitkilerden ve baharatlardan yapılan tütsüleri ilk yaktıkları zamana dayanır. Günümüzde, uygulama 12 milyar dolarlık küresel bir işe dönüşmüş durumda. 

Uçucu yağların bililen psikolojik (duyguyu etkileyen), farmakolojik (kimyayı etkileyen) ve fizyolojik (vücut fonksiyonlarını ve süreçlerini etkileyen) faydaları vardır. Uçucu yağları kullanmanın en yaygın yolları ise genellikle solumak (inhalasyon) ve cilde uygulamak (topikal) şeklindedir. 

Araştırmalar, aromaterapinin stresi azalttığını ve uyumayı kolaylaştırdığını gösteriyor. Klinik Aromaterapist, Aromakolojist Leyla Çakır, stresi azaltıp uykuyu düzenleyen esansiyel yağlar hakkında önemli bilgiler verdi. 

Esansiyel yağlar ve aromaterapi oldukça kişiseldir ve herkesi farklı şekilde etkileyebilir,

Strese Karşı Rahatlatan Aromaterapi Yağlar

1. Stresi Azaltıp Uykuyu Düzenlemeye Yardımcı Olan Lavanta Yağı 

Lavanta uçucu yağı, rahatlatıcı etkisi bakımından üzerinde en çok çalışılmış yağdır. Yapılan çalışmalarda, lavanta yağı ile yapılan aromaterapinin kan basıncını düşürdüğü, beyin dalgalarında ölçülebilir değişiklikler meydana getirdiği ve sinir sistemini sakinleştirdiği bulunmuştur.

Lavanta, hafif insomnia (uykusuzluk) için de yardımcıdır ve daha kaliteli bir uyku sağlar. Lavanta uçucu yağı ile yapılan terapilerin doğum sonrası depresyonunda ve anksiyeteyi (kaygı bozukluğu) azaltmada da yararlı olduğu görülmüştür.

Lavanta: sakinleştirici ve uyku getirici özelliğiyle bilinir. 

Lavantanın, dişçi muayenehanesi, yoğun bakım ünitesi ve ameliyata hazırlanma odası gibi pek çok tıbbi ortamda da kaygıyı azaltmaya yardımcı olduğu tespit edilmiştir.

Lavanta kokusu, duygusal tepkiler ve anıların bağlı olduğu limbik sistem gibi beyindeki iletişim alanlarını etkilemektedir. Beyin dalgalarının ölçüldüğü elektroensefalografi (EEG) ve fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) kullanılarak yapılan çalışmalarda lavanta ile aromaterapinin rahatlatıcı etkisi ile ilişkili anlamlı değişiklikler görülmüştür.

Stresten Arınmak ve Rahat Bir Uyku İçin

2. Stresi Azaltıp Uykuyu Düzenlemeye Yardımcı Olan Limon ya da Yuzu Limonu 

Japon araştırmacılar tarafından yapılan araştırmaya göre, Yuzu uçucu yağının kokusu, stresi ve kaygıyı azaltarak kalp hızını sadece 10 dakika içinde yavaşlatıyor ve etkisi yarım saat sonrasına kadar devam ediyor. Yuzu, genellikle Asya mutfağında kullanılan Asya tipi bir sarı limon meyvesidir.

Bir Japon geleneği olan yuzu banyosu 18. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Stresi azaltmak için sıcak banyoda dilimlenmemiş yuzular yüzdürülür. Yuzu ya da daha kolay bulunabilen limon kokusunu ortama vermeyi düşünmelisiniz.

Yuzu limonu; greyfurt, limon ve ekşi mandalinanın büyüleyici tatlarının bir karışımıdır.

 Bergamotun ayrıca cildi iyileştiren, kaygıyı azaltan etkileri vardır. 

3. Stresi Azaltıp Uykuyu Düzenlemeye Yardımcı Olan Bergamot

Geleneksel olarak İtalyan halk tıbbında kullanılmaktadır fakat gerilim ve kaygıyı azaltmaya yaradığına dair pek çok yeni çalışma bulunmaktadır. Bergamot uçucu yağı genellikle gıdalara aroma vermek için kullanıldığı gibi parfümlerde de kullanılıyor. Antibakteriyel, anti-viral gibi özellikleri olduğu da bilinmektedir.

Klinik çalışmalar, bergamot uçucu yağının kan basıncı ve stresi azalttığını göstermektedir.

Son yapılan araştırmalar bergamotun stresi rahatlattığı, kronik ağrıları azalttığı hatta EEG’de beyin dalga şablonunu değiştirebildiğini göstermektedir.

Uykuya Yardımcı Aromaterapi Yağları 

4. Stresi Azaltıp Uykuyu Düzenlemeye Yardımcı Olan Ylang Ylang 

Ylang ylang uçucu yağı, Güneydoğu Asya’da tropik bir ağacın çiçeklerinden elde edilen bir uçucu yağdır. Yapılan bir çalışma Ylang Ylang aromasının sinir sistemini yatıştırdığını göstermiştir.

5. Stresi Azaltıp Uykuyu Düzenlemeye Yardımcı Olan Misk Adaçayı 

Bildiğimiz bahçede yetişen adaçayı ile akraba bir bitki olan misk adaçayı bitkisinden misk adaçağı yağı elde edilir. Misk adaçayı esansiyel yağının, diş tedavisi işlemleri sırasında insanların rahatlamasına yardımcı olduğu bulunmuştur. Misk adaçayı yağı ile yapılan aromaterapinin antidepresan benzeri bir etkisi olduğu da gözlenmiştir.

6. Stresi Azaltıp Uykuyu Düzenlemeye Yardımcı Olan Yasemin 

Yaseminin rahatlatıcı kokusu tatlı bir aromaya sahiptir. Yasemin uçucu yağı üzerinde yapılan çok fazla bilimsel çalışma bulunmasa da muhteşem aromasını ilebilinen en iyi canlandırıcı ve rahatlatıcı etkili yağlardan biridir. Enerji verir, depresif ruh haline en iyi gelen kokulardan biridir. Afrodizyak etkisi ile ün salmıştır.

Günlük, Palmarosa, Mür gibi keşfedilmeyi bekleyen pek çok terapötik esansiyel yağ bulunmaktadır. Uçucu yağlarla yapılan uygulamaların stres üzerindeki etkisini araştıran birçok çalışma mevcuttur ve bu çalışmaların bazıları geleneksel ve kadim uygulama pratiklerini desteklemektedir.

7. Diğer Faydalı Uçucu Yağ Çeşitleri ve Kullanım Alanları 

• Papatya: Soğuk algınlığı, ateş ve mide bulantısı 
• Karanfil: Diş ve ağrı kesici
• Okaliptüs: Topikal ağrı kesici ve burun tıkanıklıklarını giderici
• Günlük Yağı: Ruh halini iyileştirici ve stres azaltıcı
• Limon: Doğal bir ev temizleyicisi ve dezenfektanı 
• Kekik: Cilt iyileştirici
• Nane: Soğuk algınlığı ve gribe karşı koruyucu ve enerji verici
• Biberiye: Cilt ve saç sağlığı ve eklem ağrısı

8. Kullanacağınız Esansiyel Yağlar Ne Kadar Güvenli?

Esansilel yağlar, doğru kullanıldığında güvenlidir. Ancak uçucu yağları kullanırken dikkat etmeniz gerekenler vardır. Bunlar: 

• Esansiyel yağları tüketiyorsanız, bunu yalnızca bir doktorun veya sertifikalı bir aromaterapistin doğrudan gözetimi altında yapın.
• Yağları topikal olarak kullanıyorsanız, önce birkaç damlasını taşıyıcı bir maddeyle (örneğin Hindistan cevizi yağı) karıştırarak deneyin, küçük bir bölgeye uygulayın ve cilt reaksiyonunu izleyin.
• Bergamot gibi bazı uçucu yağlar, doğrudan güneş ışığına maruz kaldığında cilt hassasiyetine neden olabilir. Olası yan etkilerine dikkat edin.
• Uçucu yağları çocukların yanında kullanırken dikkatli olun, çünkü birçok yağ 5 yaşın altındaki çocuklar için güvenli kabul edilmez. Bazı yağlar hala gelişmekte olan vücutlarda fiziksel ve solunum sıkıntısına neden olabilir.
• Yağları asla doğrudan bir hayvana uygulamayın ve evcil hayvanınızın yanında esansiyel yağları kullanmadan önce mutlaka bir veterinere danışın.
• Sizin için en iyi sonucu veren yağları keşfetmek, bunların güvenliğini ve yan etkilerini belirlemek için uzman ve sertifikalı bir aromaterapiste danışın.