Sallanan Bebek Sendromuna Dikkat!
hepimizaileyiz.com.tr Yayın : 31.08.2014
Hemen hemen her bebek mutlaka ya ayakta ya da beşikte sallanarak uyutulmuştur. Ya da anne-babanın bir anlık siniri ile de sarsılmıştır. Bebekleri uyuturken, severken ya da sinirlilik haliyle sallamak beyinlerini zarara uğratıyor. Uzmanlar uyarıyor "Siz, siz olun bebeğinizi sallayarak uyutmayın!"
Yeni doğan bebeklerin bakımı oldukça zordur. Sağlığı ile ilgili dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar vardır ki bunlardan biri de uyuturken bebeği sallama şeklidir. Konunun önemini ve nelere dikkat edilmesi gerektiğini Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Öztürk anlattı.
Bebekler Ne Kadar Uyur?
Bebekler ilk 3 ayda günde aralıklı olarak ortalama 15-17 saat kadar uyuyor, bu uyku genelde 10-20 dakika ile 3-5 saat süren aralıklarda oluyor. Bebek uykusu hiç bir zaman devamlı 15-17 saat kadar olmuyor. İlk 3 aydan sonra ise uyku süresi 13-15 saate düşüyor. Ancak gün içinde de uyuyan bebek, özellikle gece uykusuna direnebiliyor. Bu da hem bebeklerin gelişimini hem de annelerin dinlenmesini olumsuz etkiliyor. Bu durumda aileler kimi zaman bebeklerini sallayarak uyutma yöntemine başvuruyor.
Bebeği Sallayarak Uyutmak Ona Ne Gibi Zararlar Verir?
Sallanan bebek sendromu ile birçok bebek kör ve felç kalabilir. Özellikle 8 aylık bebekleri bir saniye bile sallamak çok riskli. 8 aylık iken sallanan bebeklerde denge problemi, görme bozuklukları, konuşamama yada yürüyememe gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor. Ayrıca sallamadan dolayı beyinde meydana gelen değişiklikler bebeklerin sürekli ağlamasına ve bu ağlamadan dolayı da damar çatlamalarına neden olmaktadır. Birde bunun üzerine bebeği sallarken kanamalar oluşur. Bebeklerde iştah problemi ve gelişimlerinde yavaşlamada yine bu sorundan dolayı ortaya çıkmaktadır.
İç kulak, işitme ve denge organlarını içeren iki bölümden oluşuyor. İşitmede hiçbir rol oynamayan ikinci bölüm yalnızca dengeyle ilgili. İçi sıvı dolu yarım daire biçiminde üç kanaldan oluşan bu bölüme “vestibularlabirent” deniyor. Buradaki hücreler, başın en küçük hareketi ile çalkalanan iç-kulak sıvısının çırpıntılarıyla uyarılarak, başın açısal hareketini anında beyne iletiyor. Görme duyusunun da yardımıyla dengenin sağlanmasına yardımcı oluyor.
Bebeği Hızlı Salladığınızda Ne Olur?
Çok hızla dönüp aniden durduğumuz zaman, iç kulak kanallarındaki sıvı hala dönmekte olduğundan baş dönmesi denilen durum meydana geliyor. Vücut sallanırken gözler sabit bir noktaya baktığında beyine hareket olmadığı sinyali gidiyor. Bu iki sinyal arasındaki fark, araba tutmasında olduğu gibi bir çeşit baş dönmesi yaratıyor ve uyku getiriyor. Uykunun gelmesi vücut ihtiyacı olarak değil tamamen beyinde oluşuyor. Bu nedenle beşikteki bebek de sabit gözlerle bir noktaya baktığında yukarıdaki mekanizmanın yanı sıra hipnozda olduğu gibi bir uyku hali oluyor.
Ancak uykuda büyüme hormonunun fazla salgılanması nedeniyle, gelişmenin sallamaya bağlı olmaktan çok uykuya bağlı olabileceği kanısı ortaya çıkıyor. Hiperaktif denilen aşırı hareketli, sürekli hayal gören ve yeteneklerini geliştiremeyen çocukların ‘vestibular’ yani denge sistemlerinde bazı bozukluklara rastlandığını görülüyor. Ancak bebeklerin sadece sallanmaktan dolayı hiperaktif olacağı savı tamamen doğru değil.
Mongoloid veya spastik olan çocukların sallanarak uyutulma ile daha iyi gelişebildiklerini gösteren bazı çalışmalar da bulunuyor. Buna rağmen bebeğin uyutulurken yattığı odanın kapısının kapatılıp kararlı bir şekilde yanından uzaklaşılması gerekiyor.
Hafifçe Sallamanın Bir Zararı Yok
Hafifçe sallamakla büyüme hormonu uykuda salgılandığından büyümesine ve gelişmesine fayda sağlıyor. Ancak şiddetli sallama beyinde küçük kanamalara hatta beyindeki küçük damarların kopmasına bile neden olabiliyor. Bu travma beyin kamasına ve epilepsiye kadar giden problemlere neden olabilir.
Bebeği Nasıl Uyutmalı?
İlk 1 ayda bebeği bırakılıp uyumasını sağlamak, hafif ağlayarak uyumasını beklemek önemli. Bu şekilde uyutmalarda çocuk yatağa koyuluyor ve bebekler bir süre sonra kendi kendilerine uykuya dalıyor. Böylece 12 aya kadar aileler de gece daha rahat ediyor. 1 ay ila 12 ay arası bebeklerin odalarının ayrılması gerekiyor çünkü aynı odada yapılan uykularda hem ebeveynlerin hem çocuğun uyku kalitesi iyi olmuyor. Bebeğin ya da ailenin en ufak sesi ve kıpırtısı birbirlerini istemeden uyandırmalarına neden oluyor. Daha büyük bebeklerde ise yanında yatarak ve hikaye okuyarak yada ninni şarkı söyleyerek uyutmak bebeğin rahatlamasına yardımcı oluyor.
