"Bebeğimi Ne Zaman Kendi Odasında Uyutmalıyım?”

Melis DEMİRYAS
Yayın : 10.12.2013 - Güncelleme : 06.03.2023

Anne ve babaların, uyurken bebeklerine bir şey olur mu; bebekleri ağlarsa onu duyabilirler miyim gibi kaygıları vardır. Bu nedenle, genellikle bebeklerini  ilk aylarda yakınlarında uyutmak isterler. Hem sık beslenmesi, gerektiğinden hem de gözünüzün önünde olması endişelerinizi azaltacağından bu, en akılcı yoldur. Peki ama nereye kadar bebek anne baba ile aynı odada uyumalı?

Klinik Psikolog Yeşim Yaşa Görgülü, bebeğin odasının ayrılmasında bir alt ve üst sınır belirlenerek ona göre hareket edilmesi konusunda ebeveynlere yol gösteriyor.

1. Bebeğinizin Psikolojik ve Fiziksel Gelişimini Göz Önünde Bulundurun 

Çocukların gelişimindeki en önemli konulardan biri anne babasıyla uyuyan çocuğun yatağını ayırmaktır. Çocukların kendi odalarında uymaları gelişimleri açısından oldukça önemlidir. Anne babaların bu konudaki en önemli sorunlarında biri ise bebeklerinin odasının ne zaman ayrılması gerektiğidir.

Bu konuda uzmanların birbirinden farklı fikirleri sözkonusu. Bunu belirleyecek en önemli kriter, bebeğin fiziksel ve psikolojik gelişimini, anne babanın bu süreçteki algı ve tutumlarıdır.

2. Bebekler Ne Zaman Odasında Uyumalı?

Anne Sütü Almıyorsa 3 Aylıktan İtibaren Odasında Uyuyabilir 

Bebeğin beslenmesi ile ilgili gereksinimleri düşünüldüğünde bebek ilk 6 ayda sadece anne sütü ile besleniyor ve 6. aydan itibaren anne sütü ile birlikte ek gıda alıyorsa 12. aydan itibaren oda ayrılabilir. Bebek anne sütü almıyorsa, bebeğin odasının 3 aylıktan itibaren dahi ayrılmasının bir sakıncası yoktur. 

3. Bebek Nerede Uyumalı? 

Sepet: Her yere taşıyabileceğiniz bir bebek sepeti ilk aylar için tercih edilebilir.
 
Bebek Yatağı: Yada tercihiniz bir bebek yatağı olabilir, ilk aylarda yatağınızın yanına koyabilir daha sonra bebek odasına taşıyabilirsiniz. Önceleri bebeğiniz içinde küçücük kalabilir ama hızla yatağı dolduracaktır. İki-üç yaşına gelip artık sığmayana kadar bu yatağı kullanabilirsiniz.
 
Kendi Yatağınız: Bebeğinizi kendi yatağınızda da yatırabilirsiniz. Özellikle emziren anneler için bu gece beslenmesini kolaylaştıracak, eşinize de bebeğiyle yakınlaşma fırsatı yaratacaktır. Fakat çok yorgunken, alkollüyken veya uyku verici ilaç kullanırken bebeğinizi yatağınıza almak riskli olabilir. Yatak örtüleri ve yastıklarınızın bebeğinizin üzerini örtmemesine de dikkat etmelisiniz.

4. Odasını Ayırmada En Üst Sınır 2-3 Yaş! 

Beslenmenin yanı sıra, çocuğun psikolojik gelişimi açısından ilk 1 yıl çok önemlidir. Terapist ve teorisyen Bowbly’in bağlanma kuramına göre, ihtiyaçları zamanında ve tutarlı bir şekilde karşılanan bebek, kendine ve dış dünyaya ilişkin olumlu bir benlik algısı geliştirmektedir. Yani, bu dönemde bebeğin anne ve baba ile aynı odada yatması; onların varlığı ve sevgisini yakından hissetmesi; ihtiyaçlarının hızlı bir şekilde giderilmesi bebeğin temel güven duygusunun gelişmesine katkıda bulunacaktır. Bebeklerin odalarının ayrılmasında üst sınır ise 2-3 yaş dolaylarında olmalıdır.

5. Bebeklerin Ebeveyn Yatağında Yatırılması Ölümlere Neden Olabiliyor 

Bazı anne ve babalar bebeklerini kendi yataklarında yatırmayı tercih etmektedir. Burada çocuğun güvenliği ile ilgili nokta öne çıkmaktadır. Bazı istatistiklere göre ebeveyn yatağında yatarken her yıl iki yaşın altında yaklaşık 60 bebek kaybı yaşanmaktadır. O nedenle ebeveyn odasında bebeği, kendi beşiğinde yatırmaya dikkat edilmelidir. Unutulmamalıdır ki bebekler doğduktan sonraki ilk günlerde bile kendi beşiklerinde yatabilirler. 

Bebek kendi beşiğinde sırt üstü yatırılmalı; yatakları sert olmalı; yatağında yastık ve benzeri yumuşak nesneler olmamalı; karyolanın parmaklıkları çok geniş olmamalıdır; yatağa yattığında ayakları yatağın ayakucuna gelmeli ve üst kısımda yer bırakılmalıdır.

6. Anne Baba Tutumu Önemli

Ebeveynin Kararlı Davranması Önemli Bir Kriter 

Öncelikle anne ve babalar bu süreçte samimi, kararlı ve tutarlı olmalılar. Böylece çocukların odalarında kendi başlarına yatma alışkanlığını kazanmaları daha rahat olacaktır. Çocuğun yaşına bağlı olarak çocuğa kendi odası ve kendi yatağının olduğu kararlı bir şekilde anlatılmalıdır. 

Bebeğinize Uyku Ritüeli Oluşturun 

Çocuğun uykuya hazırlanmasına dair aile kendi ritüelini oluşturabilir. Burada en sık karşılaşılan sorun çocuğun ya en baştan yatağına yatmak istememesi ya da yattıktan bir süre sonra ağlayıp anne babasının yanına gelmesidir. Böyle bir durum yaşandığında çocuk dinlenerek anlaşılmaya çalışılmalı, anne ve babanın evde olduğu ihtiyacı olduğu anda onu duyacakları konusunda güvence verilmeli, tekrar odasına götürülmeli ve başlarda gerekirse uykuya dalana kadar yanında kalınmalıdır.

Eğer korktuğunda ısrar ediyorsa çocuğun sarılarak yatabileceği birlikte seçilen, sevimli bir oyuncak da yardımcı olabilir. Eğer çocuk karanlıktan korktuğunu söylüyorsa yine sevimli bir gece lambası ya da koridorda bir ışığın açık bırakılması da rahatlatıcı olabilir.

Bir daha ağlar ve yanlarına gelirse anne ve baba aynı tutumu devam ettirmelidir. Günler ilerledikçe yanında kalma süresi azaltılmalıdır. Bu süreçte anne ve babanın sabırlı olması, çocuk her ağladığında ya da yanlarına geldiğinde tekrar anne ve babayla uyumasına izin verilmemelidir.

7. Çocuğun Anne Babasıyla Yatması Bireysel Gelişimini Olumsuz Etkiler 

Çocuğun kendi odasında ve kendi yatağında uyuması bireysel gelişimi için çok önemlidir. Çocuğun ileri yaşlarda da anne babası ile aynı odada kalması onun

kendi odasına sahip olmasının kattığı ayrışma, özgüven, bireysellik gibi kazanımlar ve sorumluluk duygusundan yoksun olmasına neden olacaktır. Aynı zamanda anne ve babayla uyumaya devam etmek, çocukta uyku problemlerine ve düzensizliklere neden olacak, bazı durumlarda ebeveynler ayrı odalarda yatmak durumunda kalacak, bu da eşlerin özel hayatlarını olumsuz etkileyecektir.

8. Sürecin Çocuğunuzun Üzerinde Travmatik Etkiler Yaratmamasına Dikkat Edin 

Eğer çocuğun kendi odasında uyumak yerine anne babasıyla uyumak istemesinin altında bir stres kaynağı varsa bunu anlamak ve müdahale etmek gerekmektedir. Aksi halde odaları ayırma çabaları da sonuç vermeyecek, süreç çocuk için daha travmatik olacaktır. Örneğin; yalnız kalmak istememe, çeşitli yaşam olayları (deprem, kazalar, hastalık, boşanma, sık anne baba tartışmaları, yeni bir kardeşin doğması ya da doğacak olması, kreşe başlama vb.), korku, güvende hissetme ihtiyacı, tuvalet ihtiyacından korkma gibi nedenler çocuğun anne babasıyla uyuma isteğinin altında yatan nedenler olabilir.

Eğer böyle bir durum varsa önce bu durumun çocuğa yaşattığı kaygılar ortadan kaldırılmalı, sonra çocuk kendi odasında uyumaya alıştırılmalıdır.