Bebeğim Geceleri Sık Sık Uyanıyor Diyenlere

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 16.08.2010 - Güncelleme : 18.01.2024

Çoğu bebek geceleri uyanır. Bazı süper kahraman bebekler 3-4 aylıktan itibaren aralıksız 10-12 saat uyusa da çoğu bebek gece uyanıp anne babasının yanına gelmesi için ağlar. Bu uyanışların birçoğunun bilimsel nedenleri, bazı gelişimsel ve davranışsal açıklamaları vardır.

Bebeklerin uyku problemleri yaşaması beyin gelişiminde geriliğe neden olabileceğini ve sağlıklı büyümesine engel olacağını belirten Pedagog Psikolojik Danışman Sevil Yavuz, bebeklere düzenli uyku alışkanlığı kazandırmanın ve yaşadığı uyku problemlerini en aza indirmenin ipuçlarını bizlerle paylaştı.

Bebeklerin Uyku Döngüsü Ne Zaman Normale Döner?

1. Bebeğinizi Gece Uyanmadan Uyuması İstiyorsanız... 

Bebekler gece boyunca uyanırlar çünkü REM (hızlı göz hareketi) uykusundan REM dışı uykunun diğer aşamalarına geçerken beyin dalgaları değişir ve döngüler değişir. Beynimizin belirli dönemlerde oluşturduğu farklı dalga modelleri, bu uyku döngülerini veya uykunun “aşamalarını” tanımlar.

Bebekler gece boyunca uykunun bir aşamasından diğerine geçerken geçiş yaparlar. Bu geçişte birçok bebek uykusundan uyanır, bazen bağırırlar veya ağlarlar; bazen açlıktan uyanırlar.

Bebeklerin bu geçiş zamanlarında gecede 4-5 kez uyanmaları normaldir. Ancak çoğu yetişkin o kadar hızlı uyanır ve tekrar uykuya dalar ki, uyanışı nadiren hatırlarız. 4 aylıkken birçok ebeveyn, derin uykunun ilk bölümünden sonra uyanmaların farkına varır. Bu normaldir ve sıklıkla delta dalga uykusunun (derin uyku) gelişmesinden kaynaklanır.

Gece Sık Sık Uyanan Bebek İçin Ne Yapmalı? 

2. Yenidoğan Bebeklerde Uyku Düzeni 

Uyku düzenleri genellikle çocukken öğrenilir. Bu kalıplar tekrarlandıkça alışkanlık haline gelir. Çocuğunuzun yatmadan önce iyi alışkanlıklar edinmesine yardımcı olmak, yatmayı sizin ve çocuğunuz için hoş bir rutin haline getirmeye yardımcı olabilir.

Yeni bebeğiniz ilk başta 24 saatlik bir beslenme ve uyku-uyanıklık döngüsündedir. Yenidoğanlar günde 10 ila 18 saat uyuyabilirler. Bir seferde yalnızca 1 ila 3 saat uyanık kalırlar.

Bebeğinizin uykulu hale geldiğini gösteren belirtiler şunlardır:

• Kesilmeyen bir ağlaması varsa, 
• Sık sık gözlerini ovuşturuyorsa,
• İyice huysuzlanıp hassaslaşmışsa,

Bebeğinizi yatağına uykulu ama henüz uyumamış halde yatırmayı deneyin.

Yeni doğan bebeğinizi gündüz yerine geceleri daha fazla uyumaya teşvik etmek için:

• Yenidoğan bebeğinizi gündüzleri ışığa ve gürültüye maruz bırakın
• Akşam ya da yatma zamanı yaklaşırken ışıkları kısın, ortamı sessiz tutun ve bebeğinizin etrafındaki aktivite miktarını azaltın.
• Bebeğiniz gece yemek yemek için uyandığında odayı karanlık ve sessiz tutun.

Ebeveynler için püf noktası, bebeğinizin bu sık sık uyanmaları sırasında ona daha az müdahele etmeniz gerekiyor. Bebeklerimizin bu uyanışlar sırasında giderek daha bağımsız bir şekilde (sizin yardımımız olmadan) kendi kendine sakinleşmesine yardımcı olmanız çok önemli; böylece hem siz hem de bebeğiniz için gece boyunca deliksiz uyumak hayalden bir gerçeğe dönüşecektir... 

Bebeğin Gece Sık Sık Uyanmaması İçin Ne Yapmalı? 

3. Bebeklerin Beyin Dalgaları Uyku Düzenini Etkiliyor 

Bebeklerin çoğunluğu, bebeklik döneminin yaklaşık 6 ayına kadar, 6 saatten fazla uzun bir süre boyunca gerçekten uyuyabilme yeteneğine sahiptir.

Bebeklerde 6 ay ve sonrasında yetişkinlerinkine benzer beyin dalgaları görülür. Bu, gece boyunca uyanan bebeklerin anormal beyin dalgalarına sahip olduğu anlamına gelmez; ancak bebeklik döneminde ilerledikçe, konu uykuya geldiğinde giderek daha olgun hale geldikleri anlamına gelir.

Yenidoğan bebekler ve daha büyük bebekler üzerinde yapılan uyku çalışmalarına bakarsanız, bunların daha büyük çocuklara kıyasla çok farklı görüneceğini göreceksiniz. Ancak 6 aylık olduğunda bebeğin beyin dalga paternleri 18 yaşındaki bir çocuğa çok benzer" Bununla birlikte, bazı bebekler geçiş sırasında uyandırıldıklarında, 18 yaşındaki bir çocuğun aksine, yardımınızı isteyebilir...

• "İyi Uyuyanlar" ve "Kötü Uyuyanlar" 

Bazı bebekler daha ilk andan itibaren daha iyi uyuyabilirler. Anne babalar olarak görevimiz, iyi uyku alışkanlıkları oluşturmak için, elimizden gelenin en iyisini yapmaktır. Bunların çoğu, bir geceden diğerine tutarlı davranışlarla ilgilidir.

Bazı bebekler uyumak için sürekli emzirilmek, uykuya dalmak için sürekli sallanmak veya  sürekli kucakta tutulmak isterler. Daha sonra, gece uyandıklarında, tekrar uykuya dalmak için bu çağrışımları (biberon, emzirme veya sallanarak uyuma) ağlayıp, çığlık atabilirler. Dolayısıyla bu çağrışımlar, alışkanlık nedeniyle iyi uyuyan bir bebeğin kötü uyku çekmesine neden olabilir.

4. Bebeğinizin Ağlaması Sizi Telaşlandırmasın 

Ağlamak Bebek Olmanın Bir Parçasıdır 

Ebeveynler, psikologlar, çocuk doktorları ve bilim adamları arasında, bebeklerin ağlamasına mı yoksa ağlamamasına mı izin verilmesi gerektiği konusunda oldukça ciddi bir tartışma vardır. Eğer bebeğinizin ağlamasına izin vermenin ona zarar vereceğinden endişeleniyorsanız bebeğinizi rahatlamaya çalışın. Bir miktar ağlamanın bebek için kötü olduğunu düşünmüyoruz. Gece ağlamanın uzun vadeli zararını destekleyen hiçbir kanıt yok elimizde.

Pek çok çocuk doktoru, bebeğinizin 4-6 ay civarından itibaren kendi kendini sakinleştirme becerileri (dönme, parmaklarını veya elini emme ve daha fazla hareketlilik) edindikten sonra yavaş yavaş kendi kendini sakinleştirmeyi veya ağlamayı öğrenmesine izin vermenizi önerir. 

Gece Sık Sık Uyanan Bebekle Baba da İlgilenmeli 

5. Anne Kadar Babalar da Gece Uyanmalarında Bebekle İlgilenmeli  

Araştırmalar ebeveynlerin bir bebeğin uykusunu nasıl değiştirebileceğini değerlendirdi. Çalışmalar, bebeklerin uyku bozukluklarının, bir ebeveynin onları gece kaç kez rahatlattığından etkilendiğini bulmuştur.

Anne babalar, ne kadar çok bebek uyuyana kadar odada kalırsa, uykudan sonra bebeği beşiğe o kadar çok transfer eder ve geceleri bebeği ne kadar çok kucaklarsa, bebeğin uyku sorunları yaşama olasılığı da o kadar artar.

Her ne kadar çoğu çalışma gece uyanmalarında annenin rolünü değerlendirse de, 2010'da Tel Aviv'de yapılan bir araştırma, annelerin yanı sıra babaların da bebek bakımıyla (gündüz ve gece) daha fazla ilgilenmesi durumunda bebeklerin gece uyanmalarının daha az olduğunu ortaya çıkardı.

Bebekler Sık Sık Uyanmadan, Geceleri Ne Zaman Deliksiz Uyur? 

6. Bebeklerin Gelişimi Uyku Düzenini Değiştirir 

Bebeklerin gelişimsel kilometre taşları uyku düzenini değiştirir. Çoğu bebek 4. aydan sonra uzun bir uyku periyoduna sahip olur ve uyku döngüsü değişiklikleri nedeniyle birkaç saatte bir uyanır. Bazen uyanıp yuvarlanırlar ve sıkışıp kaldıklarında veya yeni bir pozisyona geçtiklerinde çıldırırlar ve ağlarlar.

Bebekler 6 aylık olduklarında dünyayı keşfetmeye başlarlar. Her türlü nesneyi ve mikropları ağızlarına götürürler ve daha fazla enfeksiyona maruz kalırlar. Ayrıca 6 aylıkken oturmayı da öğreniyorlar ve bu dönüm noktaları sıklıkla uyanışları tetikler.

9 aylıkken bebekler beşikte kendilerini yukarı çekmeyi ve ayağa kalkmayı öğrenirler; daha fazla uyanık olurlarsa şaşırmayın. 

• Bebeklere Diş Çıkarma Uykusuzluk Sebebi 

Diş çıkarmanın geceleri çocukları uyandırdığına ve uykuyu bozduğuna şüphe yok. Diş çıkarma genellikle 6 aylıkken başlar, ancak bebeklerin yürümeye başlayan çocukluk dönemleri boyunca uyanıkken diş çıkardıkları da görülür Diş çıkarma ağrıları için bebeğinizin dokturundan ağrı kesici bir ilaç önerisi alabilirsiniz.  

• Ay Ay Gelişen Davranış Değişikliği Bebeğinizin Gece Uykularını Bölebilir  

Pek çok bebek, ilerleyen bağımsızlık ve kişisel farkındalık duygusu nedeniyle 6 veya 9 aylıkken daha sık gece uykusundan uyanacaktır. 

6 aylıkken bazı bebekler birden gece yarısı uyanıp farklı sesler çıkarmaya başlayabilir. Eğer bu durum bebeğiniz için telaşlanacağınız bir durum değilse, ona müdahale etmeyin, kendi kendine uykuya dalmasını bekleyin. 

Bebekler 9 ay civarında ayrılık kaygısı geliştirdiklerinden genellikle uyku düzenleri  de değiştir. Çoğu zaman davranış değişikliği zamanlarında uyanırlar ve yanlarında olmadığınızı anladıklarında çığlık atarlar.

Bebeğinizin Gece Sık Sık Uyanmasının Sebebi Hastalığı Olabilir 

• Enfeksiyonlar Bebeğinizin Gece Uykusunu Bölebilir 

Bebekler ve çocuklarda enfeksiyonlar genellikle 6 aydan sonra artış gösterir. Bunun temel nedeni, bir bebeğin 6 aylık olduğunda, birçok yeni nesneyi (elleri dahil) ağzına götürebilmesi ve dolayısıyla mikroplara maruz kalma oranının önemli ölçüde artmasıdır. Soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren birçok bebek, tıkanıklık veya öksürük nedeniyle uyanır. Ateş, kusma ve ishal de geceleri bebekleri uyandıracaktır. Sabırlı olun. Uyku programları genellikle hastalığın başlamasından sonraki birkaç hafta içinde normale döner, telaşlanmayın. 

• Emzik ve Biberonla Uykuya Dalmaya Alışkın Bebekler

Pek çok bebek bir şeyi emerken uykuya dalmaya şartlandırılmıştır. Bu süreç genellikle, doğumdan hemen sonra, yeni doğanların emzirirken veya ağzında biberonla anında uykuya dalmasıyla başlar. Emzik kullanan birçok bebek 6-12 ay arasında emziğin düşmesiyle uyanır.

En kolay çözüm, hep birlikte hepsinden kurtulmak! Ancak unutmayın, büyük alışkanlıklar kolay kolay kaybolmaz; eğer bir bebek emerek uykuya dalmayı öğrenirse ve bunu 6 ve daha uzun aylar boyunca yaparsa, bu alışkanlığı unutması biraz zaman alabilir. 

Gece Sık Uyanan Bebek İçin Anne Babalar Ne Yapmalı? 

7. Gece Sık Uyanmaması İçin Ne Yapmalı?

Bebeklerin mükemmel bir gece uykusu alarak güne mutlu ve öğrenmeye hazır uyanmaları her anne babanın düşüdür. Genelde bebekler gece uykularında uyanmaya hazırlardır ve ufacık bir sesten etkilenebilirler. Hatta kendiliğinden gözlerini açar, uyanır gibi olabilirler. 

• Kendi başına uykuya dalma becerisini kazandırabilmek için bebeğiniz en ufak bir ses çıkardığında hemen odasına gitmeyin. Yanına koşmanız bebeğinizin uykusunun bölünmesine neden olacak ve tekrar uykuya dalmak için anneye ihtiyaç duyacaktır. 

• Eğer bebek ayrı yatmaya alıştırılmadıysa, daha az ziyaret edilerek kucağına alınmadan, yanında yatmadan uykuya dalmasını için yardım edilebilinir. Gece bebek ağladığında hemen yanına koşmak yerine, biraz bekleyin. Ancak, ağlaması uzun sürerse ve kendi başına uykuya dalamıyorsa odasına gidilebilinir.

• Uyku öncesi rutin oluşturmak ve bebeğin uykuyu bir ceza gibi algılamasını önlemek de çok önemlidir. Bu rutin ılık bir banyo, banyo sonrası sessiz sakin bir oyun, bir aktivite, bir hikâye olabilir. 

• Uyku öncesi çok aktif oyun oynamak çocuğun uykuya dalmasını engel olacağından daha sakin oyunlar tercih edilmeli. Bu rutinler en az 30 dakika sürebilir. Bu süreden daha az ve daha fazla olması faydalı olmayacaktır. 

• Bebekler altları ıslak olduğu için uyanırlar. Bunu önlemek için bebeği gece uykusu boyunca kuru tutabilen mümkünse kaliteli bebek bezi tercih edilmeli.

• Bebekler bazı psikolojik durumlardan dolayı da sık sık uyanabilirler. Anne baba ve kardeşler arasındaki iletişimdeki problemler, bebeğe bakan kişinin yaklaşımları, çeşitli travma vb. nedenlerden dolayı bebekler, çocuklar uyku problemleri yaşayabilir. Böyle durumlarda zaman kaybetmeden bir pedagogdan destek almalısınız.