Ek Gıdaya Geçmenin Doğru Zamanı

Melis DEMİRYAS
Yayın : 21.07.2010 - Güncelleme : 10.12.2024

Bebek beslenmesinde annelere önerilerde bulunan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Palabıyık, “Altıncı aydan sonra ek gıdaya geçiş sürecinde doğru ve sağlıklı beslenme çocukların gelişimleri için kilit rol oynuyor. Bebeğin bu dönemde artan protein, enerji, demir, vitamin ve mineral gereksinimlerinin doğru şekilde karşılanması çok önemli” diyor.

Doğru ek gıda seçiminin çocuk gelişiminde kilit rol oynadığına dikkat çeken Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Palabıyık, ek gıda dönemine dair ailelere önemli bilgiler verdi. 

• Altıncı aydan sonra yeni tatlarla tanışmak önem taşıyor

Ek gıdaya geçişin çocukların gelişimi üzerindeki kritik önemine değinen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Palabıyık bebeklerin zihinsel ve fiziksel gelişimlerini sağlıklı bir şekilde tamamlayabilmeleri için gereken tüm besinleri yeterli ve dengeli bir şekilde almaları gerektiğinin altını çiziyor.

Ek gıdaya geçişin altıncı aydan itibaren başlanabileceğini belirten Palabıyık sürecin önemini şu şekilde özetliyor:

“Bebek beslenmesinde en kritik öğe anne sütüdür. Bebeğin altıncı aydan sonra protein, enerji, demir, vitamin ve mineral ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, anne sütünün yanı sıra ek gıdalara başlaması ve yeni tatlara alışması gerekiyor.

Bebekler tüm bu saydığımız besinler dışında, 1 yaşına kadar yüksek oranda karbonhidrata da gereksinim duyuyorlar. Bu ihtiyacın önemli bir bölümü tahıllı gıdalarla birlikte kaşık mamalardan rahatlıkla sağlanabilir.”

Ek Gıda Döneminde Bebeğiniz Kilo Almıyor Diye Üzülmeyin 

• Düzenli Beslenme ile Sağlıklı Büyüyen Bebekler

Düzenli beslenme bebeklerin gelişimi için en önemli unsurlardan bir tanesidir. 

• Ek gıdaya geçiş yapan bebeklerin; şişkinlik, kabızlık gibi sorunlarla karşılaşmamaları, sindirim sisteminin düzenlenmesi, kalsiyum ve magnezyum gibi minerallerin emiliminin artırılması, yararlı bakterilerin bağırsakta çoğalması için prebiyotik besinleri tüketmeleri gerekiyor. Prebiyotiklerin, bebeklerin bağışıklık sistemini ve beyin fonksiyonlarını da olumlu yönde geliştiriyor.

• Bebeklerin 6 ila 12. aylarda kilo alma hızı yavaşlar. Bu nedenle iştahları da azalır. Bu tamamen fizyolojik ve normal bir durumdur.

• Beşinci aydan sonra bebek, artık anne sütünden daha yoğun ve pütürlü besinlere alıştırılmaya başlanmalıdır. Bu, özellikle öğürme refleksinin zayıflatılması için en uygun dönemdir. Bu amaçla, önce bir-iki hafta anne sütünden daha yoğun yiyecekler bebeğe verilir. Yoğurt ve/veya unlu-sütlü mamalar bu amaçla kullanılabilir. 

Bebeğiniz Pütürlü Gıdalara Nasıl Alıştırabilirsiniz?

• Bundan sonraki aşama ise, bebeğin pütürlü yiyeceklere alıştırılmasıdır. Bu amaçla da, meyve püresi veya sebze çorbası ve/veya püresi hazırlanabilir. Bu dönemde yapılabilecek en önemli hata, ''blender'' kullanılmasıdır. Cam rende ve tel süzgeç tercih edilmelidir. 

• Bebek, ek gıdaların kimi zaman tadını, kimi zaman kokusunu, kimi zaman da yoğunluğunu sevmeyebilir. Bu çok sık karşılaşılan, doğal bir tepkidir. Bu noktada anne sabırla, bebekle inatlaşmadan onu beslemeye gayret etmelidir. 

• Bebek ek gıdalara alıştırılırken, yiyeceğin tadının, kokusunun değiştirilmesi tercih edilmez. Aksi halde, bebek damak lezzeti geliştiremez. Daha iyi beslensin, düşüncesiyle yiyecekleri karıştırarak, 'kedi maması' gibi hazırlamayın. 

• 5 ila 7. aylarda, pek çok bebek anne sütünden sonra kıvamlı yiyecekleri yutarken zorlanabilir. Bunu öğürerek gösterir. Öğürme, refleks bir tepkidir. Bebek istemli olarak yapmaz.

Bebek ağzındaki yiyeceği yutmaya çalışırken, yumuşak damak ve ağız boşluğunun arka kısımlarının uyarılması sonucunda istemsiz olarak ortaya çıkar. Önce kıvamlı, daha sonra pütürlü yiyeceklerle bu refleksin beslenme süreci içinde etkisizleştirilmesi sağlanır. Son aşama ise, katı yiyeceklerin çiğnendikten sonra yutulmasıdır. Bu gelişimi tamamlayabilmesi için bebeğe, egzersiz yapma fırsatı tanınmalıdır. 

• Anne, bebek öğürdüğünde ya pütürleri küçültmeli ya da bebeğin ağzına verdiği miktarı azaltmalıdır. Asla bebeğe kızmamalı, telaşlandığını belli etmemelidir. Bebeğin öğürme tepkisi genellikle 9. aydan sonra azalır. 

• Her bebek 8 ila 10. aylar içinde katı besinleri çiğneyerek istemli olarak yutmayı öğrenmelidir. Bu süreçte de annelerin kararlı tutumları çok gereklidir. Her bebek farklı besinlerle bu becerileri geliştirir. Bu nedenle anne hemen vazgeçmemeli, aralıklarla bebeğe egzersiz yapmaya devam etmelidir. 

Bebeğinize Yemek İstemediği Bir Şeyi Zorla Yedirmeyin

• Bu şekilde beslenme becerilerini geliştirmiş bebek, daha sonra erişkin lezzetlerine alıştırmalı, bir yaşına kadar da çeşitli yiyeceklerle tanıştırılmalıdır. Bir yaşından sonra yeni yiyecekle karşılaşan bebek, yiyeceğin tadını beğenmezse, tepkisi daha belirgin olur ve bu tepkiyi yenmek için anne baskı yaparsa, bebek inatlaşmayı öğrenir. Bu, beslenme alışkanlıklarının ve becerilerinin gelişmesinde hiç istenmeyen bir durumdur. Bu nedenle bebeğin tercihlerine uyulması gerekir. 

• Bebek, yemek istemediğinde bunu başını çevirerek, ağzını açmayarak belli eder. Bu noktadan sonra artık ısrar edilmemesi gerekir. 

• Bebek baskı altında, ağzına aldığını yutmamaya başlar. Ağzına sokulanları tükürür, püskürtür. Anne kızar ve baskıyı, öfkeyi arttırırsa, yutmaya zorlarsa, bebek öğürmeye ve yutarsa da kusmaya başlar. Bu noktadan sonra beslenme ilişkisi artık bozulmuştur. Her koşulda anne bunun sıkıntısını uzun süre yaşar. Bu nedenle ölçü kaçırılmamalı, ısrar zorlamaya dönüştürülmemelidir.

• 'İştahsız çocuk' olarak adlandırılan durumda, beslenmede çocuğun tercih ettiği yiyeceklerin kullanılması akılcı olur. Önemli olan, çocuğun annenin istediklerini yemesi değil, çocuğun yaşına uygun büyüme ve gelişmeyi göstermesidir. 

• Eğer çocuğun büyümesinde (boy ve kilo) yavaşlama veya durma söz konusu olmuşsa, konu mutlaka bu konuda deneyimli bir uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.