Bebeğinizi Beslerken Bunlara Dikkat Edin

Dr. Mehmet Celaloğlu
Yayın : 03.08.2010 - Güncelleme : 26.02.2025

İlk aylar bebekler için gece beslenmesi oldukça önem taşıyor. Yenidoğan, beslenme için yaşamın ilk 3-4 ayı gece sık sık uyanıyor. Ancak bebek belli bir süre sonra bu alışkanlığa kendiliğinden son veriyor. Buna rağmen pek çok anne, bebek uyunmasa bile onun acıktığını düşünerek gece beslenmesine devam ediyor. Annelerin “bebeğim aç kalırsa” endişesi bebek tarafında bir süre sonra alışkanlığa dönüşüyor ve beraberinde hem zorlu bir süreci hem de bazı sağlık problemleri oluşabiliyor.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Celaloğlu, bebeklerin ek gıda döneminde ve gece beslenmesi sürecinde anne babalara önemli bilgiler verdi.

Bebeklerin Ek Gıda Döneminde Gece Beslenmesi 

1. Gece Uyumayan Bebek İçin Ne Yapmalı? 

• 6 aydan sonra gece uyanmıyorsa 

Yeni doğan bebeklerin mide kapasiteleri oldukça küçüktür ve sindirim sistemleri henüz tam gelişmemiştir. Anne sütünün sindirimi kolaydır ancak bebeklerin mide kapasiteleri küçük olduğu için az ve sık beslenir. Bu nedenle de gece acıkmaktadır.

Eğer bebek gece kendiliğinden uyanmıyorsa 2-3 saatte bir bebeği uyandırıp emzirmek gerekebilir. Bebek 4-6 aylık olduktan sonra ise artık gece 5-6 saat kadar beslenmeden uyuyabilir. Bu süreçte bebek uyunmadığı sürece uykusundan kaldırıp emzirmekten kaçınmak gerekir.

2. Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Sürecinde Anneler Ne Yapmalı?

• Annelik İçgüdüleri Siz Doğru Yönlendirir

Bebek büyüdükçe mide kapasitesi artar ve beslenme sıklığı da buna paralel azalır. 6 aylık olduktan sonra ek gıdaya da geçileceği için bebekler gelişimi için gerekli tüm besinleri zaten gün içinde alacaktır. Acıktığı için uyanıp ağlayan bebek mutlaka emzirilmeli ancak uyandırıp beslenmemelidir.

Bebek her zaman aynı saatte uyanıp çok ısrarla emiyorsa, bu açlıktan uyanıyor anlamına gelir. Ancak düzensiz uyanıp, bir-iki yudum sonrasında yeniden uyuyorsa, bu da alışkanlıktan kaynaklanmaktadır. Annelik içgüdüleri ve yeterli gözlemle bu durum rahatlıkla anlaşılabilir.

Gece yatmadan önce süt içmeye alışan bebeğe uykuya dalmadan yarım saat önce anne sütü verilebilir. Ayrıca gece uyanmasın diye ihtiyacından fazla miktarda beslemekten de kaçınılmalıdır.

Bebeğe Ek Gıda Döneminde Ne Verilir?

3. Bebeğinizi Beslerken Nelere Dikkat Edilmeli?

Bebeklere inek sütü 1 yaşından önce verilmemelidir. Çocuklara tuz ve bal 12. aydan sonra çok az olarak verilebilir. 

Bebekler genellikle karışık yiyecekleri severler. Bu yüzden onlara soslu makarna yedirebilirsiniz. Tamamen ezilmiş bir püre yerine için de az çok tane bulunan yiyecekleri tercih etmeniz bebeğinize çiğneme alışkanlığı kazandırarak katı gıdalara geçişini kolaylaştırır. 

Bir tahıl çeşidi olan ve buğdaydan yapılan kuskus bebekler için çok yararlıdır. Hazırlanışı kolay, güzel ve yumuşak bir besindir. Püre gibi pütürlü yemeklerden normal yiyeceklere geçişte de kolaylık sağlar. 

Yiyecekleri renklere ayırın ve her renkten vermeye çalışın, böylece kafanız karışmaz. (yalnız en çok üç sebzeyle bebeğinize yemek hazırlayın)

• Turuncular: Havuç, balkabağı vb.
• Yeşiller: Ispanak, pazı, brokoli, taze fasulye gibi.
• Kırmızılar: Mercimek, pancar vb.
• Beyazlar: Soğan, pırasa, karnabahar, lahana vb.
• Sarılar: Patates, sarı mercimek, bulgur vb.

Kuru meyveler, demir açısından zengin oldukları için bebeğinizin menüsüne ilave edin.

Tuzsuz kabak çekirdeği iyi bir çinko kaynağıdır. Tohum öğütücü ile iyice ezip meyve pürelerine ya da çorbasına bir çay kaşığı haftada iki kere katabilirsiniz.

Bebeğinize yoğurt yapmarken önemli nokta sütün sıcaklığıdır. Süte parmağınızı sokup yediye kadar saydığınızda eliniz sütün sıcaklığına dayanacak bir ısıda olmalı.

Sütün çok ılık olması yoğurdun mayalanmasını engelliyor. Sütü mayalanmaya bıraktıktan sonra hareket ettirmemek gerekiyor.Üstünü de çok sıkı örtmelisiniz. Süt çabuk soğursa mayalanma olmaz.Kışın radyatörlerin üzerine koyabilirsiniz. Böylece sütün sıcaklığı korunmuş olur.

• Ek Gıda Döneminde Kabızlığı Önleyici Beslenme Planı Yapılmalı 

4. aydan itibaren verebileceğiniz ev yoğurdunu, cam bir kasede veya bir bardakta mayalayın. Çok yönlü bir besin olan buğday, çok eski çağlardan beri insanoğlunun en önemli besin kaynağı olmuştur. 

Buğday taneleri iki bölümden oluşur: Dışta kalın ve sert tohum zarı; içte yumuşak besidoku. Öğütme sırasında tohum zarı parçalanır ve içindeki besidoku açığa çıkar. Böylece un hazırlanmış olur. Un, daha sonra elekten geçirilir ve eleğin üzerinde kalan tohum zarlarına kepek adı verilir. Kepek eskiden beri hayvan yemi olarak kullanılır. 

Eski zamanlardan bugüne buğdayın un haline getirilmesinde önemli bir değişiklik olmamıştır; yalnız su ve rüzgâr enerjisi ile çalışan değirmenlerin yerini daha modern elektrikli öğütücüler almıştır. 

Ancak son yıllarda yapılan araştırmaların sonuçları unun hazırlanışında önemli bir değişikliğe neden olacak gibidir. Besin teknologları buğday zarının proteinler, vitaminler (özellikle E vitamini) ve kalsiyum, fosfor, sodyum gibi madensel tuzlar açısından çok zengin olduğunu saptamışlardır. Oysa buğday öğütüldükten sonra tohum zarları genellikle ayrılmakta ve insan beslenmesinde kullanılmamaktadır. 

Doktorlar bu bilgilere dayanarak beslenmede kepekli unun daha ağırlıklı olarak yer almasını önermektedirler. Kepek özellikle küçük çocuklar için çok yararlıdır. Kepeğin yararlarının yanı sıra sindirimi kolaylaştırmak gibi bir özelliği daha vardır. Kepek, bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar ve kabızlığı önler. Bazı insanlar vardır, sürekli kabızlıktan yakınırlar.

Bağırsaklar bir kez tembelliğe alıştılar mı, bir daha kolay kolay normal çalışma düzenine geçemezler. Bu yüzden çocukluktan başlayarak kabızlığın bir alışkanlık haline gelmemesine çalışılmalıdır. Her gün bir dilim kepek ekmeği ya da bisküvisi çocuğunuz için yeterlidir.

Gece Uyumayan Bebek İçin Ne Yapmalı?

4. Bebeklerde Gece Beslenmesinde Nelere Dikkat Etmeli? 

Gece beslenmesini bırakmaya direnç gösteren bebekler için öneriler:

• Sabırlı ve sakin olmak ilk adım olmalıdır.
• Biberonla besleniyorsa sütü sulandırılabilir ve giderek süt miktarı azaltılıp, su miktarı artırılabilir. Bu sayede bir süre sonra sadece su içiyor olacak ve bunu için uyanmamaya başlayacaktır.
• Bebek her uyandığında beslenmemelidir. Bebeğe biraz zaman vermek; oda sıcaklığı, ıslak bez, gaz sancısı ya da rüya gibi birçok farklı nedenle uyanmış olabileceğini unutmamak gerekir.
• Her uyandığında beslenirse, beslenme ve uykuyu ilişkilendirir ve bunu her uyandığında talep eder.
• Fazla beslemek gaz gibi sonuçlar yaratır ve daha çok uyanmasına sebep olur. Neticede bu bir kısır döngüye girer ve hem bebek hem de anne için çile dolu uykusuz gecelere sebep olur.

Neden Bebekler Gece Beslenmemeli?

5. Gece Beslenmesinin Olumsuz Yanları Nelerdir?

• Bebeğin uykusu bölünür.
• Verilen gıda bebeğe enerji verdiği için tekrar uykuya dalmasını geciktirir.
• Aldığı sıvı nedeniyle bezini ıslatması uykusunu bölebilir.
• Diş çürüklerine neden olabilir.
• Orta kulak enfeksiyonlarına yakalanma sıklığı artar.