Merdiven Çıkarken Diziniz Ağrıyorsa Dikkat!

Prof. Dr. Erdem Ertürer
Yayın : 06.01.2017 - Güncelleme : 04.04.2025

Sadece sporcular değil artık neredeyse herkesin dizleri ağrıyor. Vücudun en fazla yük taşıyan eklemlerinden biri olan diz, hareketsizliğin ve fazla kiloların bedelini ödüyor.

Dizlerimiz hayatımız boyunca tüm vücudumuzu taşıyan bir kaide görevi görüyor ancak diz sağlığına dikkat etmeyen pek çok insan mutlaka ağrı problemi yaşıyor. Bağ yaralanmaları, menisküs ve kireçlenme yani osteoartrit en sık görülen diz problemleri arasında yer alıyor.

Hayat kalitesini oldukça düşüren diz ağrılarına sebep olan etkenlerin başında ise fazla kilolar geliyor. Uzmanlar, diz ağrılarının manuel terapi yöntemiyle tedavi edilebildiğini söylüyor. 

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Erdem Ertürer ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Hilal Yıldız diz ağrılarının nedenini ve çözümünü anlattı. Dr. Metin Mutlu ise diz ağrılarının manuel terapi ile tedavisi hakkında bilgi verdi. 

  Uzmanlar, hiçbir sebebi yok gibi görünen ve hafif başlayan diz ağrılarının nedenini ve çözümünü anlattı. 

1. Neler Diz Ağrısına Sebep Olur?

• Fazla kilo ve hareketsizlik diz ağrısı sebebi 

Diz eklemi hayat boyunca en çok kullanılan eklemlerden biridir.35- 45 yaş arası diz ağrılarının sık görüldüğü zamanlardır.

Diz ağrıları genellikle;

• Büyüme çağındaki çocuklarda,
• Fazla kilosu olanlarda,
• Profesyonel spor yapanlarda,
• Sürekli oturarak çalışanlarda,
• Yanlış ayakkabı seçimlerinde,
• Kireçlenmeye bağlı eklem hasarlarında,
• Kas ve iskelet yapısı zayıf, postürü bozuk ve bel düzleşmesi olanlarda sık görülmektedir.
• Büyüme çağındaki çocuklarda diz ağrıları görülmektedir. 

11- 12 yaşında dizleri ağrıyan bir çocuğa ilk önce ne kadar anne sütü aldığı sorgulanmalıdır. Beslenme yetersizliğinden kaynaklanan durumlar varsa bir pediatri uzmanıyla görüşülüp gerekli besin destekleri verilerek çocuğun ağrıları geçirilebilir.

Kireçlenme, yaşla birlikte görülme sıklığı artan, eklem kıkırdağıyla birlikte eklem kenarlarında meydana gelen değişiklikleridir. Kireçlenmede çok ciddi eklem hareket kısıtlılığı yaşanmaktadır. Hasta dizini bükemez bükünce de açmakta çok zorlanır.

Merdiven Çıkarken Diziniz Ağrıyorsa Dikkat

Sadece sporcular değil artık neredeyse herkesin dizleri ağrıyor. Vücudun en büyük ve en fazla yük taşıyan eklemlerinden biri olan diz, hareketsizliğin ve fazla kiloların bedelini ödüyor. 

• Diz önü ağrısı sık görülüyor 

Belirgin bir travma yaşamadığı halde diz ağrısından şikayet eden hastalarda akla gelen ilk teşhis “patella-femoral ağrı sendromu” diğer adıyla diz önü ağrısı oluyor. Bu hastalıkta ana rolü diz kapağı kemiği yani patella oynuyor. Genellikle nedeni bazı kaslardaki dengesizliklerin patella kemiği ile diz eklemini oluşturan diğer kemikler arasında bir uyumsuzluk meydana getirmesidir. 

Zamanla bu durum eklemin ön kısmındaki kıkırdaklarda ödeme ve hatta zedelenmelere yol açarak artan bir ağrıya neden olur. Hastada oluşan şikayetlerin nedeni sıklıkla spor ya da egzersiz yapmamalarıdır.

Alınan her kilo dizlere daha fazla yük oluyor

Tedavilerde diz ağrısına neden olan sorunun derecesi önemlidir. Kilo da bu tedavilerin kalıcılığında belirleyici faktörlerden biridir. Çok kilolu bir hasta kilo vermedikçe tedaviler sonuçsuz kalacaktır. Alınan her kilo dizlere daha fazla yük olmaktadır. Bacak kaslarının da güçlü olmaması bağ dokularına binen baskıyı artıracağı için dizlerde eğrilmeler oluşabilmektedir.

Birçok insanda belli bir yaştan sonra parantez bacak şekli oluşmaktadır. Bu duruma gelmiş bir diz eski haline dönemez. Bu kişiye postür analizi ve denge testleri yapılarak bu durum kalçadan mı yoksa dizden mi kaynaklanıyor belirlenmektedir.

Daha sonra dizin MR ya da röntgen sonucuna bakılarak belirlenen tedavi uygulanmaktadır. Diz filmlerini ayakta çektirmekte önemlidir. Diz en çok ayakta dururken ağrımaktadır. 

Sert zeminde yanlış ayakkabıyla yapılan spor diz kıkırdağını çabuk yıpratıyor

Düzenli egzersiz yapan ve ya profesyonel spor yapan insanlarda da diz ağrısı çok görülmektedir. Bunun en büyük sebeplerinden biri sert zeminlerde yapılan antrenman ya da egzersizler veya yanlış ayakkabı seçimleridir. Sert zeminde yanlış ayakkabıyla yapılan sporlarda ilk hasar gören uzuvlar dizlerdir.

Diz kıkırdağının yıpranmasını hızlandırmakta ve dizin stabilitesi bozulmaktadır. Dizin görevi bacağı bükmek ve açmaktır. Kıkırdakta oluşan bu hasarlar sonucu diz dışa doğru kaymaya başlar ve iç bağlarda da sorun yaratmaya başlar. Eklem hareket bozuklukları manuel terapi ile açılabilmektedir.

Gündelik hayatı kısıtlamaya başlar 

Bu tür rahatsızlıkların en önemli belirtisi yokuş ve merdivende artan diz ağrısıdır. Zira, bu ağrı zamanla normal yürüyüşlerde de görülmeye başlar ve gündelik hayatı kısıtlar duruma gelir. Bu şikayetlerle başvuran hastalarda doğru tanı çok önemlidir. 

Muayene ile diz ağrısı oluşturabilecek menüsküs zedelenmeleri, bağ yırtıkları ya da kireçlenme olarak bilinen kıkırdak sorunları birbirinden ayrılır. Eklem uyumu değerlendirilir. Gerekirse MR çekilerek özellikle diz içi yapıların durumu ile ilgili detaylı bilgi sahibi olunur.

Öncelikle kaslar güçlendirilmeli 

Uzmanlara göre patello-femoral ağrı sendromunda öncelikli tedavi şekli fizyoterapi olmalı. Fizyoterapide diz çevresindeki kas yapıları güçlendirilerek dizin doğru bir mekanikte çalışması sağlanır ve böylece aşınma ve ağrı engellenir. Akut ağrıyı geçirmek için veya kıkırdak yapısını güçlendirmek için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. 

Bu önlemlerle ağrının geçmediği durumlarda diz içi enjeksiyonlara da başvurulur. Ancak tedavinin başarılı olması için önce hastanın egzersiz ve spor faaliyetlerini gündelik yaşantısının bir parçası haline getirmesi gerekir. 

Bacak ve sırt kaslarınızı güçlendirin

Egzersiz ve spor yapma alışkanlığının olmaması Türk insanın kas yapılarının zayıf olmasına neden olmaktadır. En zayıf kas grupları üst ve alt ekstremite kas gruplarıdır. Üst ekstremite kas grupları baş-boyun, gövdede yer alan bütün kas gruplarını kapsamaktadır.

Alt ekstremite kasları, bulundukları bölgeye göre; kalça kasları, uyluk kasları, bacak kasları ve ayak kasları olmak üzere 4 gruba ayrılır. Bacak kasları zayıf olan bir insan belirli bir yaşı aştığında bel, diz, sırt ve boyun ağrılarını mutlaka yaşamaktadır.

Bu sebeple eğer egzersiz yapılmak isteniyorsa önce alt kas gruplarının güçlendirilmesi gerekmektedir. Güçlü bacak ve sırt kaslarına sahip olan bir insan bel, boyun ve diz ağrılarını daha az yaşamaktadır.

Diz Sağlığını Korumak İçin Dikkat Edin, Spor Yapın! 

•  Aşırı kilo dize çok yük bindirir, diz sağlığı için fazla kilolardan kurtulmak gerekir.
•  Eğer dizde belirgin bir artroz (kireçlenme) varsa ve yürürken diz ağrısına yol açıyorsa baston kullanmak dize binen baskıyı azaltacaktır. 
• Özellikle ağrısız dönemlerde yürüyüş yapılmalıdır. 
• Düzenli spor yaparak genel kondisyonu artırmak, kas kuvvetini, kasların ve eklemlerin esnekliğini artırmak gerekir. Denge ve propriosepsiyon egzersizleri de çok önemlidir.  
•  Sporun dizleri çok zorlamaması gereklidir. Sıçramalı, zıplamalı sporlar diz sorunu olan kişiler için uygun olmayabilir. 
• Spor öncesinde ve sonrasında mutlaka germe egzersizleri yapılmalıdır.  
• Ayakkabı seçimi çok önemlidir. Çok yüksek topuklu ayakkabı önerilmez. Ayakkabının arka desteği iyi olmalıdır. 

Manuel terapi ve kombine tedaviler diz ağrılarını geçiriyor

Diz ağrıları manuel terapi yöntemiyle tedavi edilebildiğini söyleyen Dr. Metin Mutlu ise diz ağrılarının nedenleri ve manuel terapi ile tedavisi hakkında bilgi verdi: 

Diz ağrısının hangi sebepten kaynaklandığı tespit edildikten sonra uygun manuel terapi tedavilerine başlanmaktadır. Manuel terapiyle diz kıkırdağına hiç dokunmadan dışardan iç bağlar güçlendirilerek dizin ağrıları geçirilebilmektedir.

Diz manipülasyonu ve mobilizasyonu yanında manyetik alan tedavileri, PRP ve kök hücre tedavileri, diz ağrıları için kullanılan tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır.

Manuel terapi ile kombine edilen eklem içi enjeksiyon uygulamalarıyla diz ağrıları başarıyla tedavi edilmektedir. Enjeksiyon uygulamaları ise tedavinin kalıcılığında önemli rol oynamaktadır.

Kireçlenme tedavisinde de eklem içi enjeksiyonlar ve eklem stabilizasyonunu geliştiren proloterapi, manuel terapi ile birlikte uygulanmaktadır. Diz ağrılarının manuel terapi ile tedavisi ortalama 6 hafta boyunca her hafta 2 seans toplam 12 seans sürmektedir.