"Sosyal Fobimi Nasıl Yenerim?" Sosyal Kaygı Nasıl Aşılır?

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 09.07.2019 - Güncelleme : 25.10.2022

"Sosyal fobi bir nevi çocukluk, ergenlikten başlayarak gizli olarak belli bir yaşa kadar gelebiliyor. İşte orada kişiler bu durumu fark ederek başvurdukları zaman gerçekten toparlanma sağlanıyor." diyen Uzman Klinik Psikolog Yıldız Burovik, aileleri dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. 

Yeni kitabında, "Sosyal fobiye, bakış açınızla meydan okuyun" tavsiyesinde bulunan Uzman Klinik Psikolog Yıldız Burkovik bizlerle sosyal fobi ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler paylaştı. 

Sosyal fobi bazı durumlarda kişileri depresyona sürükleyebiliyor. 

Sosyal Fobi Kaygısı: ‘Rezil olacağım, benimle alay edecekler!’ 

1. Sosyal Fobi Neden Olur?

Toplum önünde konuşmak, birçok kişi için oldukça zor bir durum olarak görülüyor. Konuşma sırasında heyecanlanmaktan korkan bireyler, kendilerini ifade etmekten çekinerek, sessizliğe bürünüyor. Bu durum, hayatın birçok alanında kısıtlamalara yol açarken, depresyona sürükleyebiliyor. 

Çekingen Olmak Sosyal Fobinin Bir Göstergesi 

“Kişi, bu korkunun gereksiz yere zihinde büyüttüğünü kabul ettiği zaman kontrolü eline almaya başlamış demektir.” diyen Psikolog Yıldız Burkovik, sosyal fobininin tedavi yöntemleri hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.

Eleştirilmekten Korkmak Duygusu Yaygın 

Toplumda ortaya çıkmayan, kendini göstermeyen gizli sosyal fobiklerin de olduğunu kaydeden Uzm. Klinik Psikolog Yıldız Burkovik; “Bu duruma genel anlamda ‘çekinme’ diyebiliriz. Ama korkuyla dolu bir çekinme. Her an her dakika birisi eleştirecekmiş gibi bir çekinme. Sanki ‘Rezil olacağım, benimle alay edecekler’ şeklinde bir çekinme” dedi.

Sosyal Fobiniz Varsa Dikkat!

2. Sosyal Fobinin Belirtileri Neler?

En çok görülen belirtiler; titreme, terleme, kızarma ve çarpıntı 

Sosyal fobide en çok görülen belirtiler; titreme, terleme, kızarma ve çarpıntıdır. Bunların çok farklı yansımaları var; sırf kızarma-terleme dediğimiz zaman çok basit ve sığmış gibi kalıyor. Çünkü ‘Herkeste olabilir geçer bu ne olacak ki aman canım sen de’ dendiği zaman, kişi ‘Zaten kimse beni anlamıyor kimse beni anlamayacak’ diyerek, kendisini daha çok kapatıyor. Hedefimiz hep bu tarz olayları durumları düzenleyebilmek ve kişinin kendini kontrol etmesini sağlayabilmek. 

Sosyal fobinin hayatınızı kabuse çevirmesine izin vermeyin. 

Topluluk Önünde Konuşmaktan Korkmak Sosyal Fobi İşareti

3. Yoğun Depresyon Sebebi 

Sosyal fobi, psikolojik sorunlara yol açabiliyor 

İnsanlarla konuşmayan ‘terbiyeli kız’ ve ‘beyefendi çocuk’ların hiçbir terbiyesizliği yoktur; ama arkadaş çevresi de yok. Sosyal fobi bir nevi çocukluk, ergenlikten başlayarak gizli olarak belli bir yaşa kadar gelebiliyor. İşte orada kişiler bu durumu fark ederek başvurdukları zaman gerçekten toparlanma sağlanıyor.

Ancak bu toparlanma sürecinin sadece psikolog ayağı olduğu gibi psikiyatrist ayağı da var. Çünkü beyin kimyası değişebiliyor, kişi bu yüzden yoğun depresyona girebiliyor, büyük kaygı bozukluğu yaşayabiliyor veya saplantı takıntılar tekrarlamalar eklenebiliyor. Bunların eklenmesi olasılığına karşın beyin kimyasının düzelmesi amacıyla mültidisipliner şekilde çalışmak gerekiyor.

4. Hata Yapmaktan Korkmayın 

“Hata yapacağım” kaygısı, kaçınma davranışına neden oluyor 

Kişi arkası dönük oturuyor, hemen yemek yiyor veya başkalarının önündeyken geçip tuvalete gidemiyor, telefonda konuşamıyor ya da yabancı dilde mükemmel konuşuyor; fakat ‘Başkalarının önündeyken hata yapacağım’ kaygısı yüzünden en iyi şekilde konuşan kişi, hiç konuşamamaya başlıyor. O yüzden kaçınma davranışı çok fazla oluyor.

 "Kimse Beni Anlamıyor" 

Sosyal fobisi olan kişiler, bir konuyu anlatmaya başlayacakları zaman uzun bir konuşma yapacakları yerde o heyecanlanma ya da nefeslerini kontrol edememeleri yüzünden bir dakikadan az bir sürede konuşmasını bitiriyor. Nefes alamıyor, bir an da o çarpıntıyla birlikte terleme ve bedensel tepkiler meydana gelebiliyor.”

5. Sosyal Fobi Karşısında Ne Yapmalı? 

Korkuların anlamsız olduğunun fark edilmesi, kontrolü sağlıyor 

Psikolog Yıldız Burkovik, “İnsanın karşısına çok farklı şeyler bir anda çıkarsa, tabii ki heyecanlanabilir korkabilir. ‘Hiçbir korkum yok’ diyen insan bile olmadık bir şeye dair bir korku üretebilir. Ama bu korkunun anlamsız olduğu ve gereksiz yere zihinde büyütüldüğünü kişi fark edip öğrendiği ve kabul ettiği zaman zaten kontrolü eline almaya başlamış demektir” diyerek, sözlerini şöyle tamamladı: 

Bu sorunu yaşayan pek çok kişinin cevabını merak ettiği soru:  Sosyal fobi tedavi edilmezse ne olur?

Sosyal Fobimi Nasıl Yeneceğinizi Biliyor musunuz? 

6. Sosyal Fobi Geçer mi? 

Öncelik Yanlış İnanışları  Olumlu Yöne Çevirmek 

“Kişi, o sürecin içine girmiştir, bu nedenle tekrar topluluk önüne çıktığı anda beyin o olumlu süreci karşısına getirerek, zihinde artık olumlu bir şekilde karşılaştırma yapacaktır. Dolayısıyla tekrar tekrar aynı süreç olmayacaktır.

Sosyal Fobi Nasıl Geçer? Sosyal Fobi Nasıl Tedavi Edilir?

Sanal Terapi Tedavisi  

Öncelikle davranışçı farklı terapilerle birlikte bilişsel davranışçı terapi tekniklerini kullanarak düzeni sağlamak; yanlış inanışları, hatalı davranış ve düşünceleri doğru ve olumlu yöne doğru çevirmek gerekiyor. Sonrasında da bu beklentilerinin aslında çok daha kötü olmadığını ve kendi zihninin bunu yarattığını fark edebilmesi için de biz sanal gözlük, sanal terapi tedavisinden faydalanıyoruz. 

Tedavide Bedensel Geri Bildirim Teknikleri Uygulanıyor  

Kişilerin bedensel tepkisi varsa ‘biofeedback’ denilen bedensel geri bildirim teknikleriyle birlikte kişinin kendini kontrol etmesini, bedenini, nefesini, kalp atışını, ısısını kontrol etmesini öğretiyoruz. O süreci kontrol altına aldıktan sonra genellikle sanal gözlük tedavisine başlayıp farklı noktalara doğru gidebiliyoruz ve ardından olay çözülebiliyor.”