Ergonomik ve Kullanışlı Okul Çantasının Özellikleri
Yeni bir eğitim-öğretim yılı daha başlıyor. Bu nedenle birçok mağaza veya internet sitesi kalemden silgiye, defterden kitaba, beslenme kutularından suluğa ve en önemli okul gereçlerinden biri olan okul çantasına kadar binlerce farklı seçenek sunuyor. Peki, bu çantalar neden bu kadar önemli, ideal bir okul çantası nasıl olmalı, çocuklar çantalarını taşırken nelere dikkat etmeli? Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Alanay, omurga sağlığını koruyacak, ergonomik ve kullanışlı bir okul çantası için nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlattı.
Görüntüsüne Göre Seçim Yapmayın
Bugünlerde tam da okul alışverişine çıkmışken çanta seçimi konusunda kontrolü elden bırakmayın. Çocuğunuzun 'gösterişe' aldanıp yanlış çanta seçiminde bulunmaması için onu sağlıklı şekilde yönlendirin. Zira büyüme çağında hem çantanın şekli, hem yük kapasitesi hem de taşıma biçimi birçok kalıcı sağlık sorununa yol açabilir.
Yanlış Çanta Seçimi Sırt ve Bel Rahatsızlıkları GibiKalıcı Problemlere Sebep Olabiliyor
Okul çantası alırken dikkat edilmesi gerekenleri göz ardı etmek, gelişim çağında olan çocukların sırt ağrısı, duruş bozukluğu, omuz düşüklüğü, gibi sorunlar yaşamasına sebebiyet verecektir. Okul çantalarının ağırlığı ve yanlış taşıma yöntemlerinin sırt ve bel rahatsızlıklarına ve kalıcı problemlere neden olabildiğin vurguladı.
Çocuklarda Skolyoza Neden Olmamak İçin Nelere Dikkat Etmeli?
Büyüme çağında omurgaya bindirilen sürekli, ayarsız ve dengesiz yüklenmeler uzun vadede skolyoz adı verilen kalıcı eğriliklere neden olabilmektedir. Ek olarak aşırı yük taşınması ve kaldırılmasının özellikle ergenlik yılları itibarıyla bel fıtığına neden olabilme ihtimali artmaktadır. Bu hastalıkların ikisi de ileri yaşlarda daha ciddi ve hayat kalitesini bozan omurga şekil bozukluklarına sebep olabilmektedir.
Çocuklar Okul Çantası ile En Fazla Kaç Kg. Taşıyabilir?
Okul çantası hem çocuğun sırtına bindireceği yük hem de tek taraflı yanlış taşıma şekli nedeniyle tehdit oluşturabiliyor. Bu nedenle çocukların kullanacakları çantaların ortopedik/ergonomik olmasına ve özellikle gelişim dönemleri boyunca karşılaşabilecekleri sağlık problemlerine engel olmak adına bir kaç temel özelliğe dikkat etmek gerekiyor. Öncelikle çanta ağırlığının, çocuğun ağırlığının %15'ini geçmemesi gerekiyor. 12 yaşından küçük çocuklar en fazla 4 kilogram, 12-15 yaş arası çocukların da 5 kilograma kadar olan çantaları taşımaları uygundur.
Çanta içerisindeki ağırlığın eşit dağıtılması ve çantanın uzun süre taşınmaması gerekli. Uzun süre ayakta beklenecekse mutlaka sırttan indirilmeli. Özellikle çantaların, tek tarafa değil, her iki omza birlikte asılmalı, ağırlığın vücuda eşit olarak dağıtılması önemli bir rol oynamaktadır.
Sağlıklı Bir Okul Çantası Nasıl Olmalı?
Sırt çantasının geniş ve destekli omuz askıları olmalı, bel desteği, bel kemeri ve birkaç bölümlü cepleri bulunmalı, çantanın taşınma düzeyi kalça veya bel kemeri bölgesinde olmalı, çanta bel kemeri ile sabitleştirilmeli, ölçüleri çocuğa göre çok küçük ya da büyük olmamalı.
Doğru pozisyon mutlaka çocuğa öğretilmelidir. Yerden kaldırılan ağır malzemeler, dizler kırılarak kaldırılmalıdır. Ayrıca imkan varsa tekerlekli/sürüklemeli çantalar da tercih edilebilir.
Ağır Olanlar Sırta En Yakın Olacak Yere Konmalı
Çantaya eşyayı yerleştirirken ağır olanları sırta en yakın olacak şekilde koymak, her iki kayışı da kullanmak suretiyle yükün omuzlara ve bele yayılmasını sağlamak, çanta vücuda iyice temas edecek şekilde kayışları germek/sıkıştırmak ve çantanın belden aşağı sarkmasını önlemek gerekiyor. Gerektiğinde ağır kitapları koltuk altında taşımak suretiyle aşırı yükü dengeli dağıtarak taşımak faydalı.
Eğer çocuklar sıklıkla sırt ağrılarından yakınmaya başlar ise mutlaka uzman bir hekime danışılmalıdır. Doktorun önereceği, sırt adalelerini güçlendirici egzersizlerin yapılması da ileride daha ciddi sağlık problemlerinin çıkmasını önlemeye yarar sağlamaktadır.
Yeni Bir Okul Çantası Alırken Hangi Özelliklerine Dikkat Etmeli? İşte, yanıtı:
1) Hafiflik: Boş bir okul çantası hafif olmalı ve çocuğunuzun ağırlığına fazladan ağırlık katmamalıdır. Çanta seçiminde deriden yapılmış çantalardan ve üzerinde kemer, zincir vb. metaller taşıyan gereksiz süslemelerden kaçınılmalıdır.
2) Yumuşak ve geniş askılar: Çanta seçiminde askıların geniş ve omuzlara rahatlık sağlayabilmesi için sünger destekli olmasına dikkat edin.
3) Sırta Gelen bölümünün sünger destekli olması: Sünger destekli bir çanta konfor sağlamakla beraber sırtı çantanın içinde bulunan sivri cisimlerden (kitap kenarları, kalem uçları vb.) korur.
4) Askılar: Göğüsten ve kalçalardan geçen askılar çantadaki ağırlığın vücuda eşit bir şekilde dağılmasını sağlar ve daha düzgün bir duruşa teşvik edebilir. Ayrıca askıların gerginliği yeterli olmalı ve çantanın üst kenarının omuz hizalarına yakın olması gerekir. Gevşek askılı ve çok düşük olan çantalar sırta binen yükü daha da arttırır.
5) Bölmeler: Birden fazla boş bölme (cep, kompartman vb.) daha iyi bir düzen sağlamakla beraber ağırlığın eşit bir şekilde dağılmasını da sağlar.
6) Tekerlekler: Tekerlekli sırt ve bilgisayar çantaları okullarda oldukça yaygın kullanılmaya başladı. Bazen öğrenciler için iyi bir seçenektir; ama aynı zamanda çok ağır olup merdiven çıkmakta zorluk ve koridorlarda düşme tehlikesi yaratabilir.
Bu hususlar okul-öncesi alışverişi biraz daha zorlu hale getirmiş olsa da, nasıl bir çanta alacağınızı bilmek çocuğunuzun daha güvenli ve rahat bir okul yılı geçirmesini sağlar.
Çocuklar her ne kadar sırt ağrıları yaşamak için genç gibi görünse de %25-30 oranında okul çağı çocuğunun bel ve sırt ağrısı çektiği bilinmektedir. Sırt çantası taşımak günlük rutinlerinin bir parçasıdır ve dikkatli bir seçim yapılmaz ve doğru kullanılmaz ise bel ve sırt ağrılarının önemli bir nedeni olabilir.