Çocuklarda Yetersiz Beslenme Yorgunluk ve Dikkatsizlik Nedeni

Dyt. Özden Örkçü
Yayın : 21.01.2025

Kahvaltı yapmayan ve sağlık beslenme konusunda sıkıntısı yaşayan çocukların zayıf kalarak, çabuk yorulduğu ve dikkatlerini toplamada güçlük yaşadıklarını vurgulayan uzmanlar, ideal beslenme çantasının nasıl olması gerektiğine ilişkin de önemli tavsiyelerde bulunuyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü, çocukluk döneminde dengeli ve sağlıklı beslenmenin önemli olduğunu belirtti. 

Kahvaltı, özellikle kilo kontrolü ve gün içinde aşırı yemenin engellenmesi açısından önemli bir yer tutuyor.

Çocuklar Günde Üç Ana Öğün Yemeli

İlkokul çağının 6 –11 yaşındaki çocukları kapsadığını belirten Özden Örkçü, şunları söyledi:

“Bu çağ büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu; yaşam boyu sürecek davranışların kazanıldığı önemli bir dönemdir. En hızlı büyüme kızlarda 10 –12 yaşta; erkeklerde ise 11 -14 yaşta başlar. Beslenmenin öneminin vurgulandığı böyle bir dönemde de ebeveynlere büyük pay düşüyor.

• Günde 2 su bardağı süt içecek şekilde
• Sabahları kahvaltı yapılacak şekilde,
• Günde en az 3 ana öğün yemek yiyecek şekilde
• Öğün aralarında abur cubur yenmemesini sağlayacak şeklide
• Değişik besin gruplarından yeterli ve dengeli beslenecek şekilde beslenme çantası hazırlanmalıdır.
• Evde hazırlanan sandviç; iyi bir alternatif

Büyüme süresince yeni dokuların yapımı ve enerji için daha fazla miktarda protein, vitamin ve minarellere ihtiyaç olduğunu belirten Özden Örkçü, öncelikle çocukları abur cubur ya da kantinde satılan sağlıksız yiyeceklere yöneltecek bir beslenme çantasından kaçınmak gerektiğini kaydetti.

Özden Örkçü, “Çocuğunuz hamburger dahi istiyorsa, evde yapacağınız büyük köfteden bir sandviçe çocuklarınız hayır diyemez. Çok sevdikleri köfte patateslerin patatesleri, kızarmadan fırınlayıp beslenme çantalarında afiyetle yemelerini sağlayabilirsiniz” tavsiyesinde bulundu.

Çocuğun Beslenme Çantasında Besleyici Hangi Yiyecekler Olmalı? 

• Sabah kahvaltılarını evde yapan çocukların kantin yönelimleri yapmayanlara oranla daha az olacaktır.
• Ara öğün olarak başlanacaksa, mutlaka 1-2 porsiyon meyve dilimleyip beslenme çantalarında yer edinmesi gerekir, yanında süt ve sevdiği 1 avuç kuruyemişle beraber öğle yemeğine geçiş yapılabilir.
• Öğle yemeği için yine çocukların çok sevdiği fast-food tarzı tercih edilebilir ancak sağlıklı bir şekilde hazırlanmalıdır. Ev yapımı sandviçler iyi bir öğün olabilir.
• Hamburger köftesi büyüklüğünde evde yapılan bir köfte ile sandviç yapılabilir. Yanında taze sıkılmış meyve suyu ile vitamin, mineral ve enerji ihtiyacını da karşılamış olursunuz.”

Gelişme Çağındaki Çocuklar İçin Kahvaltı Öğünü Neden Önemli?

Her konuda olduğu gibi çocuklarda beslenme alışkanlığı da ailede başlıyor. Kahvaltıda tercih edilen börekler ve kızartmalar yerine; haşlanmış yumurta, peynir, zeytin, ceviz, bal, pekmez ve yeşilliklerle yapılan bir kahvaltı alışkanlığına sahip çocuklar gelecekte de kahvaltı tercihini bu yönde kullanmaya daha çok eğilimli olur.

En temel öğün: Kahvaltı

Yapılan araştırmalarda; kahvaltı yapmayan ve sağlıklı beslenme konusunda sıkıntıları olduğu düşünülen çocukların, sınıf aktivitelerine katılmada problemlerinin olduğunun gözlendiğini ifade eden Özden Örkçü, “Yine bu çocukların zayıf oldukları, çabuk yoruldukları, sessiz ve pasif kaldıkları, dikkatlerinin çabuk dağıldığı, derslerde bazen uyudukları ve aşırı kilolu oldukları için çabuk yoruldukları gözlenmiştir. Bu yüzden kahvaltı her yaşta olmazsa olmaz temel öğünlerdendir” dedi.

Çocuklar İçin Kahvaltının Olmazsa Olmazları Neler?

Çocuklar İçin İdeal Kahvaltı Nasıl Olmalı? 

Yumurtayı eksik etmeyin. Yumurta kahvaltıların olmazsa olmazıdır.

Ortalama 60 gr ağırlığında olan bir yumurtada 6 gr protein bulunmaktadır. Yumurta proteinin esansiyel aminoasitlerince zengin olmasından dolayı biyolojik değeri 100 olarak kabul edilmekte ve diğer gıda maddelerinin kalitesinin saptanmasında standart olarak kullanılmaktadır.

Yüksek biyolojik değere sahip olan yumurta proteini ana sütüyle birlikte “örnek protein” kaynağı olarak gösterilmektedir.

• Peynirli omlet – sebzeli omlet – menemen – yumurtalı ekmek şeklinde çocuklarınızın seveceği hale getirebilirsiniz.
• Zeytin ya da kabuklu tohumlulardan fındık – badem – ceviz – kajuya da kahvaltıda yer verilmelidir.
• Tahin- pekmez ya da bal-kaymak, çocuğun kilo problemi olsa dahi 1 tatlı kaşığı kadar verebilir.
• Mevsim yeşillikleri de kahvaltı masasında mutlaka bulunmalıdır.
• İçecek olarak mevsim değişimi göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır.
• Çocukların bağışıklık sistemini kuvvetlendirici tarçın ve zencefilli sütler ya da C vitamini kaynağı meyvelerden taze sıkılmış meyve suları tercih edilmelidir.

Kahvaltıda Ne Yemek Gerekiyor?

Süt ve süt ürünleri kalsiyum açısından önemlidir. Mevsim sebzeleri domates, salatalık, roka, maydanoz gibi sebzeler çiğ haliyle salata olarak veya tost-omlet içinde tüketilebilir. Kahvaltıda, iyi bir protein kaynağı olan yumurta çok önemlidir, ayrıca gün içinde sağlayacağı tokluk hissi de diğer besinlere oranla daha kuvvetlidir.Ceviz-fındık gibi kuruyemişler ve kuru incir-kuru kayısı gibi kuru meyveler yenilebilir.

Taze sıkılmış meyve suyu ise C vitamini açısından önemlidir. Bununla birlikte hızlı ve ayaküstü bir kahvaltı için yulaf ezmesi, granola, fıstık ezmesi vb. gibi pratik hazırlanan yiyecekler tercih edilebilir.

Kahvaltı Gün İçinde Aşırı Yeme İsteğini Önlüyor 

Kahvaltı özellikle kilo kontrolü ve gün içinde aşırı yemenin engellenmesi açısından önemli bir yer tutuyor. Kilo vermek amacıyla kahvaltı etmemek bu konudaki bütün tavsiyeleri çiğnemek anlamına gelir. Sabah kahvaltı etmeyince bütün gün aç dolaşıp enerji tüketiminin daha az olduğu akşam saatlerinden önce aşırı kalori alarak kilo alma riski doğacağı bir gerçektir.

Unutmamak lazım ki kahvaltıda aldığınız kalorileri harcayabileceğiniz uzun ve yoğun bir gününüz varken akşam yediğiniz yemekleri “yakabileceğiniz” pek fırsatınız olmayacaktır. Bununla birlikte kahvaltı edilmediği zaman vücut, metabolizmayı yavaşlatarak enerji ve dolayısıyla kalori tüketimini de azaltacaktır. Yapılan bilimsel çalışmalar göstermiştir ki enerjiye çevrilmeyen -özellikle karbonhidratlı- gıdaların vücutta yağ olarak depolanması kaçınılmazdır.