Çocukları Obeziteden Korumak İçin Aileler Nelere Dikkat Etmeli?

Melis DEMİRYAS
Yayın : 03.12.2024

Obezite tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda artan önemli bir sağlık sorunu ve ‘salgın hastalık’ olarak kabul ediliyor. Toplumun her yaş grubundan ‘üçte bir’ oranında obezite sınırında bir popülasyon olduğu biliniyor. Çocukluk döneminde de görülme oranı yükselen obezitenin bu yaş grubunda ortaya çıkması, ailelerin yaşam şekli ve yemek alışkanlıkları ile ilişkilendiriliyor.

Aşırı kilo sorunları ve obezite, çocuklarda birçok sağlık sorununu da beraberinde getiriyor; önemli hastalıklara zemin hazırlayabiliyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seda Özer, çocukluk çağında obezite hakkında bilgi verdi.

 Özellikle çocuğunuzun yanında kendi yeme alışkanlıklarınıza dikkat etmeniz, çocukluk çağı obezitesini önlemeye yardımcı olacaktır.   

 Sağlıklı Beslenme, Çocuğunuzun Fiziksel ve Zihinsel Sağlığı İçin Önemlidir

• Çocukluk Çağında Obezite Tehlikesi

Çocuklarda obezite, vücut kitle indeksinin yaşa göre beklenen normal değerin üstünde olmasıdır. Çocukluk obezitesi, sadece gelişme çağında yarattığı psikolojik ve fiziksel sorunlar nedeniyle değil erişkinlikte görülen başta kalp damar hastalıkları, diyabet, üreme problemleri ve kas- iskelet sorunları gibi pek çok hastalığın temelini attığı için de tehlikelidir. Çocuklarda görülen obezitede, genetik ve doğumdan gelen hormonal bozukluklar risk faktörlerinin küçük bir oranını oluşturmaktadır.

• Aile, Çocukları Obeziteden Korumada En Büyük Rol Model 

Çocuklarda obezitenin en önemli nedeni, ailenin çocuğa sunduğu beslenme ve aktivite alışkanlıklarıdır. Yani çocuğun ailesinde gördüğü yaşam tarzı onun gelecekteki hayatını hatta sağlığını etkilemektedir. Aşırı kilolu çocukların ailelerine bakıldığında, en az bir ebeveynin ya da hem anne hem de babanın kilo sorunu olduğu görülür. Ailenin kötü beslenme alışkanlığı, düzensiz öğünler, fast food, hazır gıda ve abur cubur tüketiminin fazla olması, kendi beslenme tarzını seçme şansı olmayan çocukları obeziteye yönlendirir. Çocukların sağlığı, şeker ve çikolata gibi market ürünleri ile ödüllendirmeyle riske atılmamalıdır.

• Çocuklara Daha Hareketli Bir Yaşam Sağlanması Gerekiyor

Beslenme alışkanlıkları kadar çocuğun fiziksel aktivite düzeyi de obezitenin gelişmesinde etkendir. Çocuğun evden okula yürüyerek gitmesi bile en basit egzersiz iken günümüz koşullarında bu fırsatlar giderek ortadan kalkmaktadır. Ders ve ödev zorunluluğuyla günün büyük kısmını oturarak geçiren çocuklar, sokakta hareketli oyunlar oynama imkanı bulamamakta, boş vakitlerini de cep telefonu, bilgisayar ve televizyon karşısında harcamaktadır. Uzun süre televizyon izlemek, albenisi yüksek, ambalajlı ve sağlıksız gıda ürünlerinin reklamlarıyla karşılaşmaya; dolayısıyla da bu gıdalara karşı merak artışına yol açacaktır.

Sağlıkıl beslenme konusunda aile olarak çocuğunuza olumlu bir rol model olun; sağlıklı yemekler yapmak ve yemek, çocuklarda sağlıklı beslenmeyi teşvik etmenin önemli bir yoludur. Çocuğunuzla mümkün olduğunda birlikte kahvaltı yapın.

• Obezite Pek Çok Hastalığı Tetikliyor

Aşırı kilo sorunları ve obezite, çocuklarda birçok sağlık sorununu da beraberinde getiriyor; önemli hastalıklara zemin hazırlayabiliyor. 

Bunlar: 

• Tip 2 diyabet
• Yüksek tansiyon
• Kan yağları ve kolesterol yüksekliği
• Karaciğer yağlanması
• Damar sertliği gibi kalp damar hastalıkları
• Eklem bozuklukları
• Uyku apnesi
• Kızlarda yumurtalık kistleri ve buna bağlı adet düzensizlikleri
• Aşırı tüylenme
• Erkek çocuklarda gömük penis ve hormonal bozukluklar
• Depresyon

Çocuğunuz Obezite Sorunu Nedeniyle Asosyal Olabilir

Çocuklar, obezitenin neden olabileceği sağlık sorunlarının yanı sıra sosyal ve psikolojik açıdan da pek çok problem ile karşı karşıya kalmaktadır. Yaşıtları arasında kilosu alay konusu olabilen çocuk, sosyal ortamlardan giderek uzaklaşmakta ve yalnızlaşmakta, bu uzaklaşmanın yarattığı travmayla bir süre sonra asosyal bireyler haline gelmektedir.

Aileler olarak çocuklarınıza sağlıklı beslenme alışkanlıklarını küçük yaşta öğreterek onların yetişkinlikte dahi sağlığı ve zindeliği için önemli bir zemin hazırlamış olursunuz. 

Aileler, Çocuklarını Obeziteden Korumak İçin Bunlara Dikkat Etmeli

• Bebeklere ilk 6 ay mutlaka anne sütü verilmelidir.
• Aile dengeli ve düzenli beslenmeyi bir alışkanlık haline getirmelidir.
• Spor aktiviteleri için çocuklara imkan yaratılmalıdır.
• Bir uzmana başvurularak gerekli ölçümler ve kan tetkikleri yaptırılmalı, çocuğun mevcut durumuyla riskleri belirlenmelidir.
• Ezbere sıkı diyetler yerine diyetisyen gözetiminde çocuğun yaş ve aktivitesine uygun beslenme planı yapılmalıdır.
• Kilo verme sürecinde çocuk; kilo kontrolü, beslenme düzeni ve hareket konusunda teşvik edilmelidir.
• Gerekli görüldüğü takdirde psikolog desteği geciktirilmeden alınmalıdır.