Boy Uzattığı Söylenen Gıda Takviyeleri Büyümeye Engel
hepimizaileyiz.com.tr Yayın : 01.08.2014
Piyasada isminde uzama ve büyüme ile ilgili kelimelerin bulunduğu, “gıda takviyesi” adı altında Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nın izni ile satıldığı belirtilen veya ayak tabanlığı şeklinde kullanılarak Uzak Doğu ülkelerinden ithal edildiği belirtilen bazı ürünlerin boyu uzattığı, hatta 20 yaşından sonra bile uzama sağladığı konusunda özellikle internet ortamında birçok sitenin reklam yaptığı, hatta bazen medyada da yer aldığı görülüyor. Fakat uzmanlar aileleri dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
Çocuğun Herhangi Bir İlaçla Uzaması Mümkün Değildir
Normal bir insanda boy uzaması genetik ve hormonal yapının yanı sıra, beslenme ve spor gibi birçok çevresel faktörün etkisi altındadır ve tüm bu faktörler normal olduğunda, ancak kişi genetik olarak belirlenmiş boyuna ulaşabilir. Kişinin boyunun normal olup olmadığı aynı yaş ve cinsteki normal kişilerle karşılaştırılarak saptanır. “Normal boyda bir kişinin boyunun uzatılmasına gerek olmadığı gibi, bu gibi besin katkı maddeleri ve ilaçlarla daha fazla uzaması da mümkün değil “diyor Prof.Dr. Atilla Büyükgebiz.
Boy Kısalığı Ergenlik Döneminden Önce Tespit Edilmeli
Büyüme kemiklerin eklem yerlerinde bulunan büyüme kıkırdakları yardımıyla gerçekleştiğinden ve erkeklerde en geç 18 yaş civarı, kızlarda ise düzenli adet gördükten birkaç yıl sonra bu kıkırdaklar kemikleştiğinden büyüme de durur ve kişi erişkin boyuna ulaşmış sayılır. Bundan sonra kişinin boyunun kısa olsa bile daha fazla uzaması, bu tür besin katkı maddeleri veya herhangi ilaç tedavisi ile mümkün değildir. Bu nedenle boy kısalığından şüphelenilen olguların mümkün olan en erken yaşta ve tercihen ergenlikten önce değerlendirilmesi gerekir.
Piyasada Boy Uzattığı Söylenen İlaçlar Büyümeye Engel Oluyor
Piyasada Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nın izni ile satıldığı söylenen ve tamamen bitkisel karışımlardan ibaret ürünlerin boyu uzattığı iddiası hiçbir bilimsel temele dayanmamaktadır. Marketten satın alabileceğiniz her besin maddesi gibi bu ürünler de Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nın izni ile satılmaktadır. Söz konusu ürünlerin içindeki maddeler normal beslenen bir kişinin günlük ihtiyacını sağlayabileceği ve ekstra katkıya ihtiyaç duymayacağı mineral ve vitaminlerden oluşmaktadır. Bitkisel kaynaklı olduğu söylenenler ise yüksek miktarda doğal östrojen içerebileceklerinden, çocukların büyüme kıkırdaklarının erken kapanmasına neden olabilirler.
Gerçekliği Bilimsel Olarak Kanıtlanmamış Ürünlere Yönelmeyin
Bu nedenle normal beslenen ve beslenmeyi bozacak herhangi bir hastalığı olmayanlarda doktor tavsiyesi dışında ek gıda takviyesine ihtiyaç yoktur.Ayak tabanlığı şeklinde kullanılan ve boy uzattığı söylenen ürünlerin de yeterli ve güvenilir bilimsel dayanakları henüz kesinleşmemiştir.
Peki Ama Çocukların Boyu Neden Kısa Kalır?
1.Boy kısalığının yüzde 80’ini, ailevi boy kısalığı veya yapısal büyüme gecikmesi oluşturuyor.
2.Kronik böbrek, kalp, karaciğer hastalıkları ve kansızlık gibi sistemik kronik hastalıklar da boyun kısa kalmasına neden oluyor.
3.Tiroit ve büyüme hormonu eksikliği, böbrek üstü bezi hormon fazlalığı ve erken ergenlik gibi hormonal sorunlar da çocuğu kısa bırakabiliyor.
4.Psiko-sosyal nedenler boy uzamasında etkili olan bir diğer faktör.
Boy Takip Çizelgesiyle Çocuğun Yeterli Düzeyde Uzayıp Uzamadığı Tespit Edilir
Yıllık büyüme hızı yaş gruplarına göre değişiyor. Bebeğin ilk yılda 25 santim, ikinci yılda 10-12 santim 3 ve 4. yıllarda 6-8 santim, ergenliğe kadar olan dönemde de yılda 5,5-6 santim uzaması bekleniyor. Ergenlik döneminde ise büyüme sıçraması oluyor ve bu süreçte toplam 20-25 santimlik bir boy kazancı elde ediliyor. Rutin çocuk muayeneleri sırasında boy takip çizelgesine bakılarak çocuğun yeterli düzeyde uzayıp uzamadığı tespit ediliyor.
Boy Kısalığı İçin Hangi Uzmana Başvurmalı?
Bunların yanı sıra çocuğun boyunun yeterli düzeyde uzamadığını gösteren çeşitli işaretler de oluyor. Bir önceki yılda çocuğun vücuduna uygun olan giysi, örneğin pantolon veya etek boyu ertesi yıl da uyuyorsa, yani küçük gelmiyorsa, bu durumun uyarıcı bir işaret olarak görülmesi gerekiyor. Büyüme hızının altında boy artışı fark edildiğinde de büyümenin değerlendirilmesi için mutlaka bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmak gerekiyor.
