Bebeğinizi Uyanıkken Yüzüstü, Yatarken Sırüstü Tutun

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 27.10.2014

Yeni doğmuş bebeklerin uzamış gibi görünen kafaları size garip gelebilir. Ancak bu normal ve kısa bir süre içinde geçecek bir durumdur. Peki ama nedenleri nelerdir?Hangi durumlarda tedavi gerekir?Anne babalar olarak nelere dikkat etmek gerekir?Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülsemin Güloğlu tüm bu soruları yanıtladı.

Bebeğin Hep Aynı Pozisyonda Uyuması Bu Duruma Sebep Olabilir

Doğum kanalı boyunca geçiş nedeniyle yenidoğanlarda kısa süreli başta uzamış görünüm olabilir. Bunun nedeni birbirinden ayrı olan kafa kemiklerinin sıkışma nedeniyle birbirine yaklaşması ve bazen üst üste binmesidir. Birkaç günde veya 1 hafta içinde düzelecektir.

Bebeğinizin başının arkasında veya yan tarafında düzleşme fark ediyorsanız bu pozisyona bağlı yassılaşma işareti olabilir. Bu durum yassılaşmış kafa sendromu (flattened head syndrome) olarak da bilinir. Bebeğin hep aynı pozisyonda uyumasına bağlıdır.

Başta yassılaşma, boyun kaslarındaki sorunlara bağlı olarak da gelişebilir. Bu duruma da ‘tortikollis’ adı verilir.

Bebekler Sırtüstü Yatırılmalı

Başın arkasının veya bir yanının düzleşmesi ve genellikle de burada daha az saç olmasıyla tanınır. Bebeğin hep aynı pozisyonda yatması nedeniyle gelişir. Amerikan Pediatri Akademisinin ‘ani bebek ölümü sendromunu’ azaltması nedeniyle sırtüstü yatırmayı önerdiği 1992 yılından itibaren bu vakalarda belirgin artış görülmüştür. Sırt üstü yatırma ile ani bebek ölümlerinin %40 oranında azaldığı gösterilmiştir. Kafadaki düzleşmenin düzelebilir bir durum olması nedeniyle bebekler sırtüstü yatırılmaya devam edilmelidirler.

Ne Zaman Düzelir?

Doğum kanalı boyunca geçiş nedeniyle yenidoğanlarda kısa süreli başta uzamış görünüm olabilir. Bunun nedeni birbirinden ayrı olan kafa kemiklerinin sıkışma nedeniyle birbirine yaklaşması ve bazen üst üste binmesidir. Birkaç günde veya 1 hafta içinde düzelecektir.

Bebeğinizi Hep Aynı Pozisyonda Uyutmayın

Bebeğinizin başının arkasında veya yan tarafında düzleşme fark ediyorsanız, bu pozisyona bağlı yassılaşma işareti olabilir. Bu durum yassılaşmış kafa sendromu (flattened head syndrome) olarak da bilinir. Bebeğin hep aynı pozisyonda uyumasına bağlıdır.

Başta yassılaşma, boyun kaslarındaki sorunlara bağlı olarak da gelişebilir. Bu duruma da ‘tortikollis’ adı verilir.

Pozisyona Bağlı Başın Düzleşmesi Nedir?

Başın arkasının veya bir yanının düzleşmesi ve genellikle de burada daha az saç olmasıyla tanınır. Bebeğin hep aynı pozisyonda yatması nedeniyle gelişir. Amerikan Pediatri Akademisinin ‘ani bebek ölümü sendromunu’ azaltması nedeniyle sırtüstü yatırmayı önerdiği 1992 yılından itibaren bu vakalarda belirgin artış görülmüştür. Sırt üstü yatırma ile ani bebek ölümlerinin %40 oranında azaldığı gösterilmiştir. Kafadaki düzleşmenin düzelebilir bir durum olması nedeniyle bebekler sırtüstü yatırılmaya devam edilmelidirler.

Başın Düzleşmesi Neden Olur?

En yaygın nedeni yatış pozisyonudur. Saatler boyunca sırtüstü yatan bebekte başın arkasında düzleşme olması kaçınılmazdır.

Boyun kaslarının bir tarafta daha kasılı ve kısa olması anlamına gelen ‘tortikollis’ de başta asimetriye ve yassılaşmaya neden olabilir.

Prematüre Bebeklerin Kafaları Düzleşmeye Daha Yatkındır

Prematüre bebeklerin kafa kemikleri daha yumuşak olduğundan düzleşmeye daha yatkındır. Ve genellikle tedaviye gereksinimleri nedeniyle yenidoğan yoğun bakımda izlenmeleri ve uzun süre aynı pozisyonda yatmaları gerekebilmektedir.

Hangi Durumlarda Cerrahi Tedavi Gerekebilir?

Bazen anne karnında da başta şekil bozuklukları oluşabilir. Annenin kemik yapısına bağlı basınca maruz kalma nedeniyle veya çoğul gebeliklerde bu durum görülebilir.

Ancak tüm bu şekil bozuklukları ‘kraniosinostoz’ adı verilen kafa kemiklerinin kısa sürede kaynaşması nedeniyle oluşan, ciddi beyin hasarı yapabilen durumla karıştırılmamalıdır. Kraniosinostoz gelişen bebeklerde şekil bozukluğu daha çok alında oluşur ve kemiklerin anormal kaynaşma hatları fark edilebilir. Bu durum çoğunlukla cerrahi tedavi ile düzeltilir.

Bulgular ve Belirtiler Nelerdir?

Pozisyona bağlı yassılaşmayı ailelerin fark etmesi kolaydır. Tipik olarak başın arkası düzleşmiştir. Etkilenen tarafta kulak öne itilmiş olabilir. Ciddi vakalarda yassılaşan tarafın karşısında şişkinlik ve alında asimetri görülebilir. Eğer baştaki yassılaşmanın nedeni tortikollis ise boyun çene ve yüzde asimetri görülebilir.

Nasıl Tanı Konulur?

Doktorunuz genellikle röntgen veya laboratuvara gerek duymadan sadece muayene ile tanı koyabilir. Doktorunuz ayrıca çocuğunuzun baş şeklini not edip zaman içinde düzelip düzelmediğini izleyecektir.

İzlem sırasında kraniosinostoz açısından şüphe varsa röntgen veya tomografi ile kemik yapıları görmek isteyebilir. Eğer normal bulunursa izleme devam edecektir.

Nasıl Tedavi Edilir?

Bebeğiniz sırtüstü uyurken başının pozisyonunu aralıklarla değiştirmeye çalışmak en yaygın tedavi şeklidir.

Bebeğin yan yatmasını sağlayan destek yastıkları vardır. Ancak bunların bebeğiniz için uygun ve güvenli olup olmadığını doktorunuza danışmalısınız. Amerikan Pediatri Akademisi başın hareketlerini kısıtlayıcı aletlerin rutin kullanımını önermemektedir.

Bebeğinizin Etrafa Değişik Açılardan Bakmasını Sağlayın

Bebeğin yatağının yerini değiştirerek, etrafta bebeğin ilgisini çeken pencere ve oyuncakların tarafına bakmasını ve her gün başını diğer tarafa çevirmesini sağlayabilirsiniz.

Yüzüstü Durmak Bebeğinizin Kol ve Boyun Kaslarını Geliştirir

Ayrıca uyanık olduğu zamanlarda bebeğinizin yüzüstü pozisyonda yeterli zaman geçirmesini sağlamalısınız. Bu pozisyon baş şeklini düzeltmek yanında bebeğin etrafa başka bir açıdan bakmasını sağlayarak gelişimini destekleyecektir. Aynı zamanda elleriyle yeri itmeyi öğrenecek, kol ve boyun kasları gelişecektir.

Fizik Tedavi Uzmanı Bu Durumda Anne BabalaraEv Egzersizleri Önerir

Eğer baştaki yassılaşmanın nedeni tortikollis (boyun kaslarının kısalığı) ise fizik tedavi ve evde yapılan egzersizler gerekecektir. Fizik tedavi uzmanı size ev egzersizlerini öğretecektir. Çok basit görünmesine karşın egzersizlerin doğru yağılması önemlidir.

Aşırı şekil bozukluklarında doktorlar şekillendirici başlıklar veya bantlar reçete edebilirler. Genellikle bu yöntem 4-6 aylar arasında etkildir ve 10 aydan sonra pek işe yaramaz. Doktor tarafından önerilmedikçe bu aletler kullanılmamalıdır.

Tedavi Sonrası İyileşme Oranı Yüksektir

Genellikle tedaviye yanıt iyidir. Bebekler büyüdükçe pozisyon değiştirmeyi öğrenirler. Çocuklar yatakta dönmeyi öğrendiklerinde bile Amerikan Pediatri Akademisi sırtüstü yatırılmalarını önermektedir.

Bebeğinizi Uyanıkken Yüz Üstü Tutun

Başın arkasının düzleşme ihtimaline rağmen, bebeğinizi ani bebek ölümü sendromundan korumak için sırtüstü yatırmalısınız. Ancak sırtüstü yatarken bebeğinizin baş pozisyonunu değiştirmesine yardımcı olmalı ve uyanıkken yüzüstü pozisyonda zaman geçirmesini sağlamalısınız.