Bebeğinizin Dil Gelişimini Desteklemek İçin Neler Yapabilirsiniz?
Dil gelişimi doğumla başlayan ve yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Çocuklar dünyaya geldikleri günden itibaren çevrelerindeki sesleri algılamaya, sesler çıkarmaya ve anadilin temel yapısını kazanmaya başlarlar. Pedagog Dr. Melda Alantar, 0-2 yaş arasındaki bebeklerindil gelişimi için, anne ve babalara yardımcı olacak önerilerde bulundu.
•Bebeğinizin gözlerinin içine bakarak ve gülümseyerek onunla konuşun. Onu ismi ile çağırın.
•Yatağın üzerine bebeğin göz teması kurabileceği, renkli, farklı sesler çıkaran hareketli oyuncaklar asın. Seslere yönelmesi, hareketleri izlemesi için yönlendirin. Dördüncü aydan sonra oyuncağa uzanması ve dokunması için destekleyin.
•3.-4. aydan itibaren bebeğinizi kucağınıza alarak ayna karşısına geçin. Ona ismi ile seslenin, çıkardığı sesleri tekrar ederek sizinle iletişim kurmasın fırsat verin.
•Bebeğinizi olabildiğince çok aile görüşmelerine dahil edin. Akşam yemeğinde masada diğerlerinin konuşmalarını dinleyerek çok sayıda kelime öğrenir.
•12. aydan itibaren çocuğunuzun eline orta büyüklükte kırılmayan çelik ayna vererek “Bak benim burnum burada, senin burnun nerede?” şeklinde oyun oynayabilirsiniz.
•İlk iki yıl, çocuğunuzu televizyondan uzak tutun. Yapılan araştırmalar 2 yaş öncesinde televizyon izleyen çocukların bilişsel gelişimlerinin olumsuz olarak etkilendiğini, dil gelişimlerinin geciktiğini ortaya koymaktadır. Bu dönemde aşırı televizyon izleme ile dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve otizm arasında ilişki olduğunu gösteren pek çok araştırma bulunmaktadır. Bu nedenle, Amerikan Pediatri Akademisi önlem olarak 0-2 yaş çocuklarının televizyon ekranlarından uzak durmaları gerektiğini vurgulamaktadır.
•Resimli kitaplar okuyun. Sayfaları çevirmesi için fırsat yaratın. Okuduğunuz hikayeler hakkında basit sorular sorun. Resim göstererek “Bu ne?” diye sorun.
•Masal, çocuk şarkıları, ninni, klasik müzik dinletin.
•Radyonuzu açın ve programları değiştirin. Müzik ve haberler, bebeğinizin değişik tonlu sesler duymasını sağlayacak, duyduklarına tepki verecektir.
•Ebeveynler bebeklerine karşı hissettikleri sevgiyi ifade ederken bazen bebeksi konuşmayı yeğlerler. Çocuğunuzla bebeksi konuşmak yerine onunla doğal şekilde konuşmaya özen gösterin.
•Onun çıkardığı sesleri taklit edin. Bebeğinizin söylediği “ ba ba”, “de de” gibi sesleri içeren cümleler kurun. Örneğin, “baba seni seviyor”, “dedi geldi” gibi.
•Çocuğunuzun “anne” yerine “anni”, “baba” yerine “papa” gibi eksik söylediği bu temel kelimeleri aynen tekrarlamak yerine, bu kelimeleri doğru telaffuz ederek ona model olun.
•Bazı çocuklar iletişim kurarken konuşmak yerine, beden dilini kullanmayı tercih ederler; örneğin su içmek isteyen bir çocuk, “su” demek yerine parmağınla bardağı işaret eder. Anne-babalar ise onların beden dilini ustaca çözerek isteklerini yerine getirirler. Bu durumda çocuk konuşmak için çaba göstermekten vazgeçer.
•Altını değiştirirken yumuşak sesle şarkılar söyleyin. Günlük hayatınızda neler yaptığınız hakkında, bebeğinizin hayatında olan kişiler veya ev hayvanlarına ilişkin şarkılar yaratarak söylemeyi deneyebilirsiniz.
•Bir yaşından itibaren bebeğinize çevresini keşfetmesi için fırsat tanıyın.
•Etrafındaki insanlara, çocuklara tepki göstermesi için onu cesaretlendirin; gülümsemek, baş baş yapmak gibi. Yaşıtlarıyla zaman geçireceği ortamlarda bulunmasını sağlayın; örneğin oyun alanları gibi.
•1.5 yaşından itibaren bebeğinize resim kağıdı ve boyalar vererek resim yapması için destekleyin.
•Bebeğinizi 18 aylıktan itibaren müzik eşliğinde dans etmesi için teşvik edin. Hızlı müzikle hızlı dans ederek “hızlı” sözcüğünü kullanın. Dingin müzikle yavaş hareket ederek “yavaş” sözcüklerini öğrenmesini sağlayın.
•2 yaşından itibaren bebekler gözledikleri olayları taklit etmeye başlarlar. Bu dönemde çocuğunuzla birlikte günlük yaşantısıyla ilgili oyunlar oynayabilirsiniz. Örneğin bebeği yıkama, uyutma, yemek yedirme gibi.
•Çocuğunuzun dil gelişimi konusundaki endişelerinizi uzmanlarla paylaşmaktan kaçınmayın.