Eşimizi Neye Göre Seçeriz?

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 20.11.2010

Eş seçimi konusunda yapılan araştırmalara göre, kiminle evleneceğini belirleyen faktörlerin başlıcaları şunlar:

Yakınlık,
İdeal bir eş kavramı,
Anne veya babayı gelecekteki eş için örnek kabul etme,
Kişilikle ilgili gereksinimler,
Homogami

Yakınlık: Evlenmede en önemli etkenin yakınlık faktörü olduğunu ileri sürenler insanların kendilerine yakın olan, komşu oldukları, birlikte oynadıkları, birlikte okula gittikleri veya aynı yerde çalıştıktan kimselerle evlenme eğiliminde olduklarını kabul etmektedirler. Bu durumda yakınlık eş seçmede sadece sınırlandırıcı faktör olarak rol oynamaktadır.

Yapılan araştırmalarda, eş seçimi ile aynı yerden (aynı ülke, aynı ilçe vb.) olma arayışında daima olumlu bir ilişki ortaya çıkmıştır.

Bu konuda yapılan bir araştırmada, evlenmek için belediyeye başvuran 500 kişiden % 12.6'sının aynı sokakta, % 51.9'unun birbirinden en fazla 20 blok uzakta oturan kimseler olduğu saptanmıştır.

Her toplumda, özellikle de bizim toplumumuzda, evlenmeyen kimseler üzerinde evli arkadaşlarının çeşitli şekillerdeki baskıları önemli bir etki bırakmaktadır. Bu baskılar evlenmede gecikmiş olanları zaman zaman evliliğe zorlamaktadır.

İdeal Bir Eş Kavramı

ideal bir eş, çoğu gencin evleneceği kimsenin morfolojik, fizyolojik ve psikolojik özelliklerini belirtmek amacıyla zihninde tasarladığı ideal bir kız ya da erkeğin tanımıdır. Gençlerin çoğu ideal bir eşte ne gibi özellikler aranması gerektiği konusunda kendilerine göre bazı standartlar oluşturmaya başlar, hiç olmazsa hangi karakteristik özelliklere sahip kimselerle asla evlenmek istemediklerim saptarlar. Örneğin birçok kişi ırkı, milleti, dini ve hatta öğrenim durumu ve sosyal düzeyi kendisininkiyle aynı olmayan biriyle evlenmeyi düşünmemektedir.

İnsanların anılarına ve yaşam öykülerine bakıldığında çoğu¬nun eş seçerken, daha önceden tasarladıkları eş kavramına oldukça bağlı kalmaya dikkat ettikleri görülür. Ancak çok küçük bir azınlık, özellikle aşırı derecede romantik olanlar; ilk görüşte âşık olup bütün prensiplerini unutarak evlenmektedir: Genellikle böyle evliliklerin sonu düş kırıklığıdır.

Anne veya Babayı Örnek Alma

Çoğu erkeğin evleneceği kadında kendi annesinin özelliklerini görmeye yöneldiği görülmüştür. Bazı kızlar da koca olarak seçecekleri kişide babalarındaki birçok özelliği aramaktadırlar. Bu teoriyi savunanlar, özellikle önemli iki noktaya da değinmektedirler.

Eğer kişi, çocuklukta annesinin veya babasının karakterini beğenmemiş ya da onları hatalı bulmuşsa evlendiği zaman anne veya babasına benzer değil; onların tam aksi karakterde, kendi kafasında şekil verdiği anne veya baba tipinde bir eş seçmeye çalışacaktır.

Anne veya babaya benzer eş seçmede dış görünüşünden ve görünen özelliklerden çok, karakter ve ruhî özellikler üzerinde durulmaktadır.

Kişilikle ilgili Gereksinimler

Kişinin mizacının eş seçmede rol oynayan önemli bir faktör olduğunu herkes kabul etmektedir. Bu teoriyi ileri sürenler, ancak kendi karakterine uygun kişileri eş olarak seçenlerin yaşamlarında mutlu olabileceklerini ve bu benzerliklerin birçok yönden evlilikte uyuşmayı kolaylaştırdığını iddia etmektedirler.

Davranışçı ruh bilimciler, kişiliği "bireyi başkalarından ayıran, kendine özgü (karakteristik) davranışların bütünü" olarak tanımlamışlardır. Bu nedenle, eşlerin mutlu olabilmeleri için hayat görüşlerinin ve kendine özgü davranışlarının birbirine uyması gerekmektedir.

Bir araştırmada, eşlerin birbirlerini bazı temel psikolojik ihtiyaçlarını gidermek için istedikleri ortaya çıkmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, sevgi, şefkat, güven ve korunmaya kızlar daha çok önem vermektedirler. Erkekler ise yaptıklarının ve yapmak istediklerinin önemsenmesini, arzu ve istekleri konusunda teşvik edilmeyi, değerli bir insan olduklarının belirtilmesini beklemektedirler.

Homogamy

İnsanların genellikle kendilerine benzeyen mi yoksa kendilerinde olmayan; fakat olmasını arzu ettikleri özelliklere sahip ve dolayısıyla kendilerinden farklı bir kişiyi mi eş olarak seçtikleri her zaman tartışılan bir konu olmuştur. Kendisine benzeyen bir kişiyle evlenmeye Latincede “homogamy”, tersini de “heterogamy” denmesi için, bu konunu çok eskiden beri ele alınmış olduğunu göstermektedir.

Genellikle evlenecek kişilerde, yaş, boy, sağlık, zeka, mizaç, din, öğretim düzeyi, sosyo-ekonomik durum, milliyet gibi konularda kendilerine benzeyeni arama eğilimi baskın çıkmaktadır. Çehre ve renk bakımından bile kendine benzeyeni seçenlerin sayısı bir hayli fazladır.

Psikolog Dr. Davut İbrahimoğlu