Çocuğunuza Kitap Okumak İçin 15 Nedeniniz Var
Ayşegül BAŞARAN Yayın : 01.11.2013 - Güncelleme : 03.10.2024
Çocuğunuza gelişimine destek olması için kitap okuyor olabilirsiniz. Ancak etkileşimli kitap okumayı tercih ederseniz onun gelişimine daha faydalı olabileceğinizi biliyor musunuz? Peki, etkileşimli kitap okuma nedir? Çocuğun gelişimine faydaları nelerdir? Doktortakvimi uzmanlarından Uzm. Psk. Erdem Ocak anlattı.
Araştırmalar, anne-babasının okuduklarını aktif şekilde dinleyen, hikayeye dahil olan çocukların, diğerlerine göre çok daha erken anlamlı cümle kurma becerisi kazandığını ve konuşurken ortalama iki kat daha fazla kelime kullandığını gösteriyor. Kitap okuma alışkanlığının öncelikle ailede kazanıldığını söyleyen uzmanlar, çocuğa kitap okuyan anne-babanın sesinin çocuğa bilgi kapılarını açtığını söylüyor. Uzmanlar kitap okuma alışkanlığının gelişebilmesi için, önce anne babaların eğitilmesinin gerektiğine dikkat çekti.
Ebeveynlerin birçoğu okul öncesinde olan çocuğunun rahatça konuşabilmesini, anlaşılır cümleler kurabilmesini, kendisini ifade edebilmesini ister. Bunun için çocuğuna kitaplar okur, masallar ve hikâyeler anlatır. Ancak henüz okuma yazma bilmeyen okul öncesi dönem çocuğun kendini ifade etme, rahatça konuşabilme, anlaşılır cümleler kurabilme, anlatmak istediğine uygun kelimeleri seçip kullanabilme becerilerini geliştirmek için onun ilgisini çekmek, dikkatini sürdürmesini sağlamak gerekir.
Etkileşimli kitap okumanın çocuğun bu becerileri geliştirmesinde etkili bir yöntem olduğunu söyleyen DoktorTakvimi.com uzmanlarından Uzm. Psk. Erdem Ocak, bu sayede hem çocuğun gelişimsel becerilerine destek olunacağının hem de ebeveyn-çocuk bağının güçleneceğinin altını çiziyor.
Çocuğa kısa cevaplı sorular sorulmalı
Kitap okurken çocukların dinleyici yani pasif durumda olduğunu hatırlatan Uzm. Psk. Ocak, etkileşimli kitap okuma ile çocuğun pasif dinleyici olmaktan çıkıp sürece katıldığı aktif bir dinleme durumuna geçiş yaptığını anlatıyor: “Kitabı okurken bazı yerlerde sorular sormak, çocukların sorularını, ek sorularla devam ettirmek, çocuğunuzun bildiği kelimeler olduğunda, o kelimenin ne demek olduğunu sormak etkileşimli kitap okumanın yollarından bazılarıdır.
Çocuğa “Evet-Hayır” gibi kapalı uçlu sorular yerine 5N1K (Ne, Nasıl, Nerede, Ne zaman, Neden, Kim) gibi kısa cevaplı ve açık uçlu sorular sormak; çocuğu düşünmeye ve konuşmaya teşvik ederek dil becerilerini kullanmasını sağlar. Bunun yanı sıra geri bildirimlerle birlikte çocuğa yeni bilgiler öğretilebilir. Bu şekilde çocuk söylediklerini yeniden biçimlendirme, mevcut bilgiye yeni bilgiler ekleme, yanlış öğrenilen düzeltme becerilerini geliştirebilir.”
Etkileşimli kitap okuma çocuğun özgüvenini geliştiriyor
DoktorTakvimi.com uzmanlarından Uzm. Psk. Erdem Ocak, çocuktan bir öyküdeki bir ifadeyi veya cümleyi tamamlamasını, resme bakarak ne ifade ettiğini anlatmasını istemek, öyküdeki karakterlerin kim olduklarını veya karakterlerin özelliklerini sormak, gerçek hayatınızda ilişkilendirilebilecek bir olay varsa öykü ile gerçek hayat arasında bağlantı kurmasını sağlamak gibi yöntemlerin, etkileşimli kitap okumak için kullanılabileceğine dikkat çekiyor.
Bu gibi etkinliklerin çocuğun yalnızca dinleyici olmaktan çıkararak kitaba dahil edilmesini sağlayacağını belirten Uzm. Dr. Ocak, “Bu şekilde henüz okuma yazma bilmeyen çocuk; paylaşımlı, etkileşimli ve ilgisini sürdürdüğü bir aktiviteye katılabilir. Bu da çocuğun okul öncesinde ve okul döneminde kuracağı sosyal iletişim, dikkat, dil, kendini ifade edebilme becerilerinin yanı sıra erken okuryazarlık ve okula yönelik akademik becerilerini de artırır, kelime haznesinin ve özgüveninin gelişmesine katkıda bulunur” diyor.
Çocuğunuza Kitap Okumak İçin 15 Nedeniniz Var
Çocuğunuza Kitap Okumanın Ona Kazandıracakları
1) Kitap okuma alışkanlığı öncelikle ailede kazanılır. Bu nedenle de anne-babanın çocuğun kitaplarının olması desteklemeli, ona sesli kitap okumalı ve anne-babada kitap okuyarak çocuğa iyi bir örnek olmalıdır.
2) Çocuklara kitap okumak, hem çocuğun konuşma becerisini artırıyor, hem okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı oluyor hem de anne-baba-çocuk arasındaki duygusal bağı kuvvetlendiriyor.
3) Onu tanımadığı şeyleri bulma yolunda yalnız bırakmaz. Masal anlatılırken ya da okunurken çocuk, anne-babasının kucağında oturursa kendisini güvende hisseder ve korunduğunu sezer.
4) Kitap okumak çocuğun hayal gücünü geliştiriyor ve aynı zamanda ebeveynlere hayata dair önemli ayrıntıları öğretme fırsatı yaratıyor. Dinlediği öykünün kahramanlarıyla kendini özdeşleştiren çocuk, bu sayede insan ilişkilerinde nasıl davranması gerektiğini öğreniyor. Zorluklarla mücadele etme, sorunları çözme konusunda düşünüyor. Gerçek hayatta olası bir durumla karşılaştığında daha hazırlıklı oluyor. İyi-kötü, doğru-yanlış arasındaki farkı öğreniyor.
5) Okuyarak beraber geçirilen bu kaliteli zaman anne-baba-çocuk arasındaki paylaşımı artırıyor. En önemli rol modeli olan ebeveynlerinin kitap okuduğunu gören çocuklarda okumaya karşı merak ve ilgi de artıyor.
6) Kelime hazinesi geliştirdiği için çocuğun duygu ve düşüncelerini ifade etmesine imkan sağlar.
7) Kendi hayatı dışındaki çevreyi tanımasına, bilgisini artırarıak var olan bilgisinin pekişmesine yardımcı olur.
8) Çocuğunu zihinsel, duygusal, sosyal ve dil gelişimine katkıda bulunur.
9) Çocuğun dinleme yeteneğini geliştirir.
10) Düşünme yeteneği ve buna bağlı olarak üretken zekâ gelişir.
11) Genel kültürü artar, etkin ve etkili bir insan olmanın yolları açılır.
12) Dinleme ve konuşma kabiliyeti gelişir.
13) Meslek hayatımızdaki başarı düzeyi yükselir.
14) Sosyal ilişkilerinin kalitesi artar.
15) Okuyup yeni bir şey öğrendikçe merak etmeye ve daha çok okuyup yeni şeyler öğrenmeye başlar.
src=http://www.hepimizaileyiz.com/Tools/Controls/DocumentInsert/Images/Control.png
