Tüp Bebek Tedavisi ile İlgili Akıllara Takılan 13 Soru

Melis DEMİRYAS
Yayın : 26.09.2012 - Güncelleme : 30.09.2024

Evli çiftlerin belli bir zaman sonra çocuk sahibi olma isteği bazen gerçeğe dönüşememekte ve hayal kırıklığına neden olabiliyor. Peki, hangi durumlarda ve ne zaman tüp bebek tedavisine başvurmak gerekir? Tüp bebek uzmanlarına bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin tüp bebek tedavisi ile ilgili en çok merak ettikleri soruları sorduk. 

Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Gökalp Öner ve Doç. Dr. Cem Demirel tüp bebek tedavisi hakkında merak edilen soruları yanıtladılar.  

Tüp Bebek Tedavisi ile İlgili Merak Edilenler 

1. Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Öncelikle tüp bebek tedavisinin ne olduğu ile ilgili sizlere kısaca bilgi vermek isterim. Çocuk tedavisi için bize başvuran çiftlerde en yüksek gebelik elde ettiğimiz en teknolojik yöntemdir. Çiftler bizlere belli bir süre kendiliğinden gebelik denemesi yaptıktan sonra gebelik oluşmadığı durumlarda bizlere başvururlar.

Bizler çiftlerimize bu süreçte muayenemize uygun kişisel tedavi planımızı oluştururuz. Buna uygun olarak da kadından yumurta toplama gerçekleştirir, erkekten de sperm isteriz. Bu yumurta ve spermleri laboratuvar ortamında dölleyerek embriyo elde ederiz. Bizler için 5. gün en iyi kalite embriyo oluşumu önemlidir. Bu embriyoyu bizler sağladıktan sonra embriyo transferi gerçekleştirir ve 10 gün sonra Allah’ın izniyle güzel gebelik haberlerini çiftlerimize veririz.

2. Yazın mı Tüp Bebek Yapmalıyız, Yoksa Kışın mı?

Bizler için en önemli nokta mevsimlerden ziyade çiftlerin doğru değerlendirmesini yapmak, onlara en uygun tedavi protokollerini hazırlamak, bu protokoller doğrultusunda ön tedavilerini planlamak ve rahmi en doğru şekilde hazırlayarak en iyi kalitede 5. gün embriyosunu transfer etmek. Bu noktada bizler için mevsimlerin anlamlı bir önemi yoktur.

Bizlere dört mevsim çiftlerimiz başvurabilirler. Önemli olan geç kalmamak. Önemli olan başarıyı artıran tedavi protokolleri hazırlayarak çiftler tarafından ilaçların doğru ve düzenli kullanımını sağlamak. Bizlere kaygı dolu bakışlarla başvuran birçok çiftimiz mevcut. Öncelikle bu kaygıyı ortadan kaldırmak lazım.

Bu süreçte mevsim seçimi değil, sonsuz güveneceğiniz doktor seçimi çok büyük önem arz ediyor. Ne kadar tedavi şeklinize uyar, doktorunuza sonsuz güvenirseniz, o kadar tedavinizde başarıyı yakalarsınız. Bu süreçte tabii ki doktorunuzun tutumu da oldukça mühimdir. Sizlerin onlara ihtiyacınız olduğu her anda ulaşabilmeniz gerekir. Bu süreç önemli ve hassas bir süreçtir. Doktor ve çiftlerin ilişkisi çok büyük önem taşır. 

• Embriyonun tutunma durumunun mevsimlerle bir ilişkisi var mı?

Tüp bebek tedavi zamanının mevsimlerle bir ilişkisi olmadığı gibi embriyo tutumunun da mevsimlerle bir bağlantısı yoktur. Bizler 4 mevsim tüp bebek tedavisi çiftlerimize uyguladığımız gibi, 4 mevsim de transferlerimizi gerçekleştirmekteyiz. Her ay da çiftlerimizden çok güzel gebelik haberleri almaktayız. Burada en önemli nokta, çifte özel tedavi planı, rahmin transfere uygun şekilde hazırlanmasıdır. 

3. Tüp Bebeği En Fazla Kaç Defa Deneyebilirsiniz?

Deneme sayısı konusunda bir sınır bulunmamaktadır. Ancak iyi merkezlerde yapılan tedavilere rağmen gebeliğe ulaşılamamışsa, deneme sayısı arttıkça gebelik beklentisinde bir azalma olacaktır. Bazen nedeni belirsiz tutunamama problemi yaşayan çiftler, birçok denemeden sonra gebeliğe ulaşabilmektedirler. 8 ya da 10. denemeden sonra gebelik şansını yakalayan çiftlerin de öykülerine tanık olmaktayız.

4. Tüp Bebek Tedavisinde Beslenmenin Önemi 

• Tüp bebek tedavi sürecinde mevsimsel beslenmenin tedaviye etkisi nedir?

“Çocuk istemi sürecinde beslenmenin çok büyük yeri olduğuna inanan hekimlerden biriyim” diyen Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Gökalp Öner, “Kesinlikle sağlıklı beslenmenin yumurta ve sperm kalitesine etkisi yadsınamaz bir gerçek. Hangi zaman diliminde olunursa olsun kadın da erkek de vitamin ve mineral yönünden zengin içerikli besinler tüketmeli.

Kesinlikle alkol ve sigara tüketmemeli, trans yağlar içeren besinleri hayatından çıkarmalı. Bol bol yeşillik ve sebze tüketmeli, günde 2-2.5 litre su içmeli ve en az yarım saat düzenli yürüyüşler yapmalı. Akdeniz usulü beslenme bu noktada bizlerin en istediği beslenme usulüdür. Zeytinyağı ve sağlıklı yağların tüketimi bu noktada oldukça önemlidir” diyor. 

5. Yaş, Gebe Kalma Şansını Etkiler mi?

Tüp bebek uygulamalarında gebe kalma şansını belirleyen birçok nokta bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi, tedavi görmekte olan kadının yaşıdır. Gebe kalma şansı 35 yaşından genç kadınlarda en yüksek, 35-38 yaş arasında kabul edilebilir, 38-40 yaş arasında azalan, 40-42 yaş arasında yine de ümidimizi koruduğumuz, 42-44 yaş arasında ise gittikçe düşmüş durumdadır.

6. Transfer Edilen Embriyo Sayısı Gebelik Şansını Belirleyen Bir Faktör müdür?

Tüm yaş gruplarına bakıldığında tek embriyo transferi ile gebelik beklentisi % 28 dolaylarında iken, çift embriyo transferi ile bu oran % 45’e çıkmaktadır. Tek embriyo transferi yapılan vakalarda geriye dondurulabilecek birçok embriyo kalmaktadır ve bunların kullanımı ile de ciddi oranda ilave gebeliklere ulaşılmaktadır. Ciddi derecede erkek faktörüne bağlı infertilitede, spermin ciddi şekil bozukluğu gösterdiği çiftlerde ve sperm üretiminin testiküler yetmezlik nedeniyle bozulduğu “azoospermik” vakalarda yine gebelik şansı tüp bebek tedavisinde düşmektedir. 

7. Tüp Bebekte Düşük Daha mı Sık İzlenmektedir?

Tüp bebek tedavisi ile elde edilen gebeliklerde düşük riski, normal yolla kalınan gebeliklerden çok az daha yüksektir. Bunun nedeni tedaviden değil, gebe kalamamaya neden olan problemin kendisinden kaynaklanmaktadır.

8. Tüp Bebek Gebeliklerinin Başında İzlenen Vajinal Kanamalar Normal midir? 

Gebe kalmış hiçbir hastada vajinal kanama normal kabul edilmemelidir ve doktora mutlaka danışılmalıdır. Fakat öte yandan da tüp bebek gebeliklerinin başında vajinal kanama ve lekelenmelere çok sık rastlanılmaktadır. Bu, mutlaka kötüye gidişin bir göstergesi olmayabilir. 

9. Dondurulmuş Embriyolar ile Şans Nedir?

Bazı tüp bebek uygulamalarında transfer edilen embryoların dışında elimizde geride çok iyi kaliteli embriyolar kalabilmektedir. Bu embriyoların dondurulup saklanması, aileye ileride tekrar bir gebelik şansı verebilmektedir. O nedenle embriyo dondurma hastalar için çok faydalı bir uygulamadır. Dondurulan embriyolar çözündükten sonra %70-80 canlı kalmakta ve %50-70 oranında gebelikle sonuçlanmaktadır. Dondurulmuş embriyolar ile elde edilen bebeklerin sağlığı, doğal yolla elde edilen gebeliklerden farklı değildir.

10. Tüp Bebek Öncesinde Herhangi Bir Diyet Uygulanmalı mı?

Bu konuya ilişkin yeterli bilimsel çalışma verileri olmamakla birlikte; bazı çalışmalar özellikle gebelik planlamasına geçildiği dönemde (prekonsepsiyonel dönem) Akdeniz tipi diyet (yüksek oranda bitkisel yağlar, sebzeler, balık ve baklagiller ve hafif atıştırmalıklar) ile beslenen hastalarda tüp bebek başarı oranlarının artığını göstermektedir. Akdeniz diyetindeki bitkisel kaynaklı az doymuş yağlar, yüksek folik asit ve B6 vitamini bu beslenme şeklinin üstünlüğünde belirtilen temel içeriklerdir.

11. Tüp Bebek Tedavisi Öncesi Kilo Vermek Gerekli mi?

Kilolu bayanlarda tüp bebek tedavisi öncesi kilo verilmesinin tedavi sonuçlarına olumlu etkisinin olabileceği yönünde net bilgi bulunmamaktadır. Fakat kilonun ideal düzeylere getirilmesi, tedavi süresinin kısalmasına, ihtiyaç duyulan ilaç miktarının azalmasına ve tüp bebek ile gebe kalınılırsa düşük yapma riskinde azalmaya neden olmaktadır. O nedenle ideal kilolara gelmenin tedavinin sonuç dışındaki özelliklerine ve gebelik oluştuğunda da düşük ya da gebelik şekeri gibi problemlere karşı faydası bulunmaktaktadır.

12. Embriyo Transferinden Sonra Cinsel Yaşam Devam Edebilir mi?

Cinsel yaşamın devamı gebeliğin tutmasına engel oluşturmaz. Fakat yumurta toplama işleminden sonra yumurtalıkların hala çok büyük olabilmesi, vajinal yolla kullanılan ilaçlar, bazen lekelenme tarzı vajinal kanamalar, normal bir cinsel ilişki sürecini anne adayı için rahatsızlık verici olabilmektedir.

13. Ağır Kaldırma Gebeliğin Tutunmasına Etki Eder mi?

Halk arasında düşünülenin aksine, transfer sonrası hareket etmek, ağır kaldırmak, seyahat etmek, öksürmek, ıkınmak, yükseğe uzanmak, transferden hemen sonra ayağa kalkmak gibi aktivitelerin gebeliğin tutunma ve devamı üzerine herhangi hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Bu dönemde dikkat edilmesi gereken doktorların önerdiği ilaçları düzenli kullanılması ve eğer yumurtalıklar aşırı derecede uyarılmış ve büyümüşlerse de fazla ağrı ve rahatsızlık duyulmaması için dinlenilmesidir.