Hamilelikte Ortaya Çıkan Varisler Kalıcı mı?

Melis DEMİRYAS
Yayın : 19.04.2013 - Güncelleme : 08.08.2024

Gebelikte varisler en sık bacaklarda oluşur. Anne adaylarının yaklaşık yüzde 15′inde gebelik döneminde varis ortaya çıkar. Ancak ileri durumlarda genital bölgenin dıştan görünen kısmında da oluşabilir. Bunlar gebelerde sıkça görülür. Ameliyata kadar uzanan ağrılı bir sürece neden olan varis, hamilelik döneminde daha fazla görülüyor.

Kalp ve Damar Cerrahı Op. Dr. Süheyla Keser hamilelik döneminde varisten korunmanın yollarını anlattı.

 Gebelik döneminde birçok kadının özellikle bacak bölgesinde varisler oluşabiliyor. Bu dönemde alınacak bazı önlemlerle varislerin artışı önlenebilir.

Hamilelikte Oluşan Varisler Doğumdan Sonra Geçer mi?

1. Hamilelik Varisi Kalıcı Olabilir 

Hamilelik sürecinde kadın vücudu sürekli şekil değiştiriyor. Bu değişikliklerin bazıları geçici, bazıları kalıcı oluyor. Kalıcı değişikliklerin başını da varis çekiyor.  

Bacaklarda daha fazla meydana gelen varis, görsel ve psikolojik açıdan rahatsızlık veriyor. Gebelik sayısı arttıkça varis ortaya çıkma olasılığı ve varislerin şiddeti de artar. Gebelikten sonra varisler genellikle birkaç haftada kaybolur. Ancak özellikle çok doğum yapanlarda ve ailevi eğilimi olanlarda varisler doğumdan sonra kaybolmayabilir.

Hamilelikte Varis Belirtileri 

2. Hamilelikte Varis Nasıl Oluşur?

Gebelik döneminde varislerin artıyor. Bu dönemde alınacak bazı önlemlerle varislerin artışı önlenebilir.

Varis, toplardamarların genişleyerek cilt üzerinde belirgin hale gelmesidir. Mavi veya mor rengindeki bu damarlar, sıklıkla bacaklarda görülür. Bazen genital bölgede de gözlenebilir. Çok az veya hiç bir şikâyete neden olmayabilirler. Bazen de bacakta ağırlık veya yorgunluk hissine yol açabilirler. Variköz venlerin yoğun olduğu bölgelerde kaşınma ve yanma hissi olabilir. Şikayetler özellikle günün sonuna doğru şiddetlenir.

• Varisli damarlar neden hamile kadınlarda daha sık görülür?

Varisli damarlar ciddi ve yaşamı tehdit eden bir durum oluşturmasa da hemen her dönemde günlük yaşamı ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen rahatsızlıkların başında gelmektedir. Yapılan bilimsel çalışmalara göre gebe olan veya gebe kalıp doğum yapan kadınlarda gebe kalmayanlara göre varisli damarlar daha sık görülmektedir.

Aynı şekilde gebelik öncesi dönemde varisli damar sorunu yaşamayanların da gebelik döneminde ve sonrasında varisli damar şikayetlerinin arttığı görülmüştür. Gebe kadınlarda varis görülme sıklığı normal popülasyona göre daha fazladır. Batı toplumlarında gebe kadınlarda görülme sıklığı %40 civarındadır.

• Hamilelikte varis nasıl oluşur?

Hamilelikte varis 3 farklı şekilde gelişir:

• Hormonların (özellikle progesteronun) damar düz kasları üzerindeki genişletici etkileri sonucunda,
• Özellikle gebeliğin son dönemlerinde anne rahminin bacak damarlarına uyguladığı basınç ve bu basınç sonucu damarlarda oluşan artan kan basıncının olumsuz etkisi nedeniyle,
• Gebelikte bacaklarda kan miktarının artması nedeniyle.

3. Neden Hamilelik Döneminde Varis Artar?

Rahim büyüdükçe vücudun sağ tarafında bulunan ana toplardamara bası yapar ve damar içindeki basıncın alt taraftaki toplardamarlara yansımasına sebep olur. Hamilelikte vücuttaki kan hacmi artar ve dolaşımdaki bu kanın toplardamarlarda göllenmesi artar. Ayrıca hamilelik boyunca progesteron hormonu seviyesi yükselir. Buna bağlı olarak damarlar genişler, damarda göllenme artar. 

Ailevi eğilimi olan, birden fazla doğum yapan kadınlarda doğumdan sonra varisler kaybolmayabiliyor. Kaybolmayan varisler için, uzman bir hekime başvurup köpük, skleroterapi, lazer, operasyon gibi yöntemlerle varislerden kurtulmak mümkün.

• Varisli damarlar hamileliğin hangi dönemlerinde artar?

Varisli damarlar genellikle vücudun anatomisinin bir özelliği nedeniyle hamilelik sırasında sol bacakta daha fazla görülür. Varisli damarların hamile kadınlarda en şiddetli olduğu dönem hamileliğin 37. ve 40. haftaları arasındadır. Varisli damarların neredeyse tamamı hamilelikten sonraki altı hafta içinde hamilelik öncesi boyutlarına döner.

4. Hamilelikte Varisten Korunmak ve Kurtulmak İçin Hangi Önlemleri Almalı?

• Egzersiz ve yürüyüş, kasların kasılmasına bacaktaki kan dolaşımının hızlanmasına neden olur.
• Uzun süre ayakta kalmamaya özen gösterilmeli. 
• Fazla kilodan korunmalı.
• Bacak bacak üstüne atmamalı, uzun süre bacakları sarkıtılarak oturmaktan kaçınmalı.
• Sol tarafa yatmak, ana toplardamar üzerindeki azaltır, dolayısıyla bacak damarlarındaki basınç azalmış olur.
• Basınçlı çorap: Kanın kalbe rahat dönmesini sağlar ve kanın bacaklarda göllenmesini engeller.