Gebelikte Grip Bebeğin Gelişimini Duraklatabilir

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 26.11.2012 - Güncelleme : 31.01.2024

Mevsim itibariyle gribal ve üst solunum yolu enfeksiyonlarında artış yaşandığını belirten İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Buyru, hamilelerin bağışıklıkla ilgili problemleri olabildiğini söyledi. Bu nedenle hamilelerin enfeksiyonlara daha kolay yakalanabildiğine işaret eden Buyru, bunun hem anne hem de bebek açısından risk taşıdığını belirtti.  

Çocuklar, ‘süper saçıcılar’ olarak gribin hızlı bir şekilde yayılmasına neden olabiliyor. Ne kadar sağlıklı olunursa olunsun, herkes gribe yakalanabiliyor, bu nedenle gripten korunmak önem taşıyor. Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Utkucan Uçkun  da grip ve tedavisi hakkında bilgi verdi. 

Hamileler Enfeksiyonlara Daha Kolay Yakalanabiliyor 

Hamilelikte En sık Görülen Rahatsızlık 

1. Grip Mevsiminde Ne Yapmalı?

Sonbahar ayları mevsim değişikliğinin en çok hissedildiği dönemdir ve kış mevsiminin habercisidir. Hastalıkların sık görüldüğü bu aylarda, yetişkinler ve çocuklarda en sık görülen rahatsızlıkların başında ise ‘Paçavra Hastalığı’ olarak da bilinen grip geliyor. 

Grip, influenza adı verilen virüsler tarafından meydana gelen hastalık tablosuna denir. İnfluenza virüsünün; A, B ve C tipleri bulunmaktadır. Grip vakalarının çoğuna ise influenza A ve B neden olmaktadır. Her kış farklı bir tip influenza virüsü, hızla yayılarak birçok kişiyi etkileyen bir grip salgınına neden olmakta ve ‘mevsimsel grip’ olarak adlandırılan bu salgın genellikle kışın 6-8 haftalık bir dönemde meydana gelmektedir. 

Hamilelikte Gripten Nasıl Korunulabilir?

2. Grip Nasıl Bulaşır?

• Damlacık Yolu ve temas ile bulaşıyor

Grip, enfekte bir kişinin hapşırması veya öksürmesi sonucu etrafa saçılan damlacıkların solunmasıyla kişiden kişiye bulaşabildiği gibi canlı veya cansız yüzeylerde bulunan virüsle temas sonucu da bulaş gerçekleşebilmektedir. 

Yetişkinlerde Gribin Belirtileri Neler? 

Yetişkinlerde ve büyük çocuklarda yaygın grip belirtileri şunlardır:

• Yüksek ateş
• Terleme
• Kas ve eklem ağrıları
• Kuru öksürük
• Boğaz ağrısı
• Hapşırma
• Baş ağrısı
• Mide bulantısı

"Grip olup olmadığımı nasıl anlarım?"

Grip belirtileri aniden ortaya çıkabilir. Aşağıdakilerden bazılarını yaşarsanız, kötü bir soğuk algınlığı yerine gribe yakalanıp yakalanmadığınızı anlayacaksınız:

• Hızlı bir şekilde ortaya çıkabilen 38°C veya daha yüksek yüksek sıcaklık.
• Ateşli hissetmek veya üşümek.
• Eklemlerinizde ve kaslarınızda ağrılar ve ağrılar.
• Aşırı yorgunluk, ancak uyumakta zorluk çekebilirsiniz.
• Baş ağrısı, göğüs öksürüğü ve/veya boğaz ağrısı.
• Aç hissetmeyebilirsiniz veya hissedip hasta olabilirsiniz.
• Mide ağrısı veya mide rahatsızlığı.

3. Çocuklarda Gribin Belirtileri Neler? 

Bebeklerde ve küçük çocuklarda yaygın grip belirtileri ise şunlardır:

• Ateş
• Terleme
• Öksürük
• Boğaz ağrısı
• Hapşırma
• Nefes almakta güçlük
• Bitkinlik
• Beslenme güçlüğü
• Ayrıca, grip olan bazı küçük çocuklarda ateşli havale de gözlenebilmektedir. 

Grip belirtileri 2 gün şiddetli seyrediyor

Tipik olarak bulgular ilk 1-2 gün oldukça şiddetli seyreder ve sonrasında birkaç gün içinde yavaşça şiddetini kaybederek 2 ila 7 gün içinde iyileşme ile sonuçlanır. Rahatsız edici nitelikteki öksürük, diğer belirtiler geçtikten sonra bir hafta kadar daha devam edebilir. 

Grip için bulaş olasılığı genellikle ilk beş gün oldukça yüksektir. Bu sürenin mümkün olduğunca evde istirahat edilerek geçirilmesi enfeksiyonun başkalarına bulaşmasını önleyebilmek açısından önemlidir. Ayrıca bulaşı önlemek için eller sık sık sabun ve ılık suyla yıkanmalı, hapşırma ve öksu¨rme sırasında bir mendille ağız ve burun kapatılmalı ve kullanılan mendil kapalı bir çöp poşetinde ortamdan uzaklaştırılmalıdır.

4. Grip Tedavisinde Anbiyotik Kullanılır mı?

Parasetamol veya ibuprofen içeren ilaçlar ateşi ve aynı zamanda ağrıları hafifletmek için çocuk doktoru tarafından çocuğun kilosuna uygun bir şekilde düzenlenebilir. Vücutta oluşabilecek sıvı eksikliğini (dehidrasyon) önlemek için bol sıvı tüketimi teşvik edilmelidir. Burun açıcı damla veya spreyler, boğaz pastilleri üst solunum yolu belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir, ancak özellikle 6 yaşın altındaki çocuklarda reçetesiz satılan öksürük ve soğuk algınlığı ilaçları önerilmemektedir.

Bu tür ilaçların işe yaradığına dair bir kanıt olmadığı gibi alerjik reaksiyonlar, uyku üzerine etkiler ve halüsinasyon gibi yan etkilere neden olabilmektedirler. Grip tablosu bir viral enfeksiyon tablosu olduğu için rutin antibiyotik tedavisi söz konusu değildir. Ancak, bazı durumlarda virüsün çoğalmasını önleyen antiviral ilaçlar, tercihen grip belirtilerinin başlangıcını veya grip olan biriyle teması takip eden 48 saat içinde bu belirtilerin şiddetini ve süresini 1-2 gün kısaltabilmek ve komplikasyon gelişme riskini azaltabilmek amaçlı çocuk doktorunun kontrolünde başlanabilmektedir. 

5. Çocuklar Virüsleri Daha Kolay Yayabiliyor

Çocuklar erişkinlere oranla daha çok nesne ve insanla temas ederler, ellerini daha az yıkarlar ve daha çok şeyi ağızlarına götürürler. Gribe yakalandıklarında, çoğu hayatında ilk kez bu virüsle karşılaştığı için bağışıklık sistemleri bu duruma alışık değildir. Bu da, ağız ve burunlarında virüs çoğalmasının daha uzun süre devam etmesine neden olur. Bu yüzden çocuklar "süper saçıcılar" olarak bilinir. Çocukların aşılanması, komplikasyonlarla karşılaşma olasılığı yüksek yetişkinlerin sayısının da azalması anlamına gelir. 

Bebekler 6. aydan itibaren gribe karşı aşılanabiliyor

Grip sezonu her yıl değişmekle birlikte, genellikle Aralık ayının sonlarına doğru veya yeni yılın başlarında başlar ve 2-3 ay sürer. Grip aşısının etkisini göstermesi yaklaşık iki hafta sürer. Bu yüzden aşılamaya genellikle her yılın Ekim veya Kasım aylarında başlanmaktadır. Aşı kas içine enjeksiyon şeklinde uygulamaktadır. Çocuklar 6 aylıktan itibaren aşılanabilmektedir. İlk kez aşılanacak 6 ay – 9 yaş arası çocuklarda ilk uygulamaya özgü olarak aralıklı 2 doz uygulama önerilmektedir. Bu uygulama sonrası yıllık tek doz uygulamaya devam edilmektedir. 9 yaş üstü çocuklarda ise yıllık tek doz uygulama yeterli görülmektedir. 

6. Hamileler Gribe Karşı Hangi Önlemleri Almalı?

Prof. Buyru, anne adaylarının gripten korunmasının çok önemli olduğuna dikkati çekerek şunları söyledi: ''Amaç; annenin direncini artırarak hastalıklara yakalanma sıklığını azaltmak. Hastalık ortaya çıktığında da gerekli önlemler alınarak, bir an önce gebenin iyileşmesini ve bunu en az hasarla atlatmasını sağlamaktır.

Eğer hamileyseniz ve gribe yakalandıysanız yapılması gereken en önemli şey, uzun süre kapalı ortamlarda bulunmamak, odayı havalandırmaktır. Vücut direncini artırıcı C vitamininden zengin meyvelerle beslenmek ve uyku saatlerine dikkat etmek de koruyucu tedbirler arasında.

Hamilelik döneminde kimi zaman grip ağır seyredebilir. Bunun nedeni, bağışıklık sisteminizin hamileliğinize yardımcı olmak için zayıflaması ve dolayısıyla enfeksiyonlarla daha az mücadele edebilmenizdir. Eğer şeker hastalığınız veya başka rahatsızlıklarınız varsa bu durum gribe yakalanma olasılığınızı da artırabilir."

Hamilelikte Grip Olmayı Hafife Almayın 

"Grip Anne Adayının Erken Doğum Riskini Artırabilir"

Enfeksiyon sürecinde bebeğin gelişiminde yavaşlama olabileceğini vurgulayan Buyru, “Erken doğum riski artabilir'' dedi. 

Buyru, grip aşısının, canlı virüs aşısı olmadığı için gebelikte her dönemde rahatlıkla uygulanabileceğinin altını çizdi ve “Hem anne adayı hem de doğacak bebeği korumak açısından grip aşısı önerilebilir. Şunu biliyoruz ki anneye yapılacak grip aşısı doğumdan sonra bebeği de ilk 6 ay boyunca grip hastalığından koruyacaktır. Oluşacak antikorlar bebeği de olumlu etkileyip, yeni doğan dönemde enfeksiyon oluşma sıklığını azaltacaktır” diye konuştu. 

• Grip Aşısı Ne Zaman Yaptırılmalı? 

Aşının ciddi yan etkileri olmadığını vurgulayana Prof. Faruk Buyru, “Onun için gebeler Ekim-Kasım aylarında grip aşısı yaptırabilir'' ifadesini kullandı.

Kendinizi zinde ve sağlıklı hissetseniz bile aşı, sizi ve bebeğinizi gripten korumanın en etkili yoludur. 

Gripten korunmak için kolunuza yaklaşık iki hafta süren bir iğne yapılacak. Plasentadan geçen antikorlar onlara gribe karşı bir miktar bağışıklık sağlayacağından bebeğiniz de bundan faydalanacaktır. Hamile kadınlar grip aşısını her yıl eylül ayından ocak veya şubat ayına kadar yaptırabilirler.

7. Emziren Anneler Grip Olduğunda Ne Yapmalı? 

"Grip olursam emzirmeye devam edebilir miyim?"

Bunun tek net cevabı, anne sütünün bebeğiniz için hala iyi olduğudur; sütünüzü sağabilir veya doğrudan emzirebilirsiniz. Bazı yönergeler anneleri süt tedariklerini sürdürmek için sütlerini sağmaya teşvik eder; öneri, bulaşma riskini en aza indirmek için sağlıklı bir başkasının bebeğe bakmasıdır.

Ancak başka bir tavsiye, grip veya başka bulaşıcı hastalıkları olan annelerin emzirmeye devam edebileceğini öne sürüyor; bunun nedeni ayrılığın yarattığı potansiyel travma ve bebeklerin bu duruma zaten maruz kalmış olma ihtimalidir .