Kolajen Üretimini Artırmak İçin Nasıl Beslenmeli?

Cansu Buldu ÇAN
Yayın : 28.05.2022 - Güncelleme : 29.05.2024

Daha genç görünen bir cilt için hazır mısınız? Yaşlanmayı hızlandıran kolajen kaybı durdurulabilir mi? Kolajen üretimini artırmak için nasıl beslenilmeli, nelerden uzak durmalı? Ciltteki kolajen kaybını önlemeye ve kolajen üretimini artırmaya yardımcı ipuçlarını sizler için araştırdık. 

Kolajen kaybını önleyerek, yaşlanma belirtilerini geciktirebilir, cildinizin mevcut kolajenini koruyabilirsiniz. Yaşlandıkça vücudumuz maalesef daha az kolajen üretir. Kolajen aslında cilt gücü ve elastikiyeti ile ilgili proteindir. İlerleyen zaman, bu kolajenin bozulmasına neden olarak hepimizin yaşlanma ile ilişkilendirdiği kırışıklıklara yol açar. 

Son yıllarda cilt bakımı uzmanlarının dillerindeki en popüler kelimenin kolajen olduğuna hiç şüphe yok. İster yutun ister topikal olarak uygulayın, daha genç bir cilde kavuşmak için çözüm olarak kolajen seviyelerini korumanın veya artırmanın önemini kimse inkar edemez. Peki, kolajen tam olarak nedir ve bu doğal yaşlanma karşıtı varlığı oluşturmaya ve korumaya yardımcı olacak en iyi yöntemler nelerdir?

Dermatolog Doç. Dr. Ali Balevi vücutta kolajen kaybının sebeplerine, kolajen kaybında vücutta görülen değişimlere ve en doğal kolajen kaynaklarına dair bilgi verdi.  

Vücudumuzdaki kolajen kaybını durdurmak için ne yiyip içmeli, nelere dikkat etmeli? Zamanla yaşlanan, yıpranan bir cilt yerine daha genç ve parlak cilt için yapmanız gerekenler hakkında daha fazla bilgi edinmek için haberimizi okumaya devam edin.

Her yaşta sağlıklı, parlak, daha genç görünen bir cildi kim istemez.  İşte, kolajen üretimini artırmanın yolları.

Kollajen Kaybını Önleme: Cildinizin Kolajenini Koruyun ve Besleyin 

1. Vücudunuzun Kolajen Kaybını Durdurabilir miyiz? 

Kolajen vücutta doğal olarak bulunur, ancak yaşlandıkça kolajen üretimi azalır ve cildimizdeki ve diğer bölgelerdeki oranı düşer. Güneşten gelen UV ışınları da dahil olmak üzere diğer faktörler kolajen seviyemizi azaltabilir. Ve sonuç olarak bu durum cildimizdeki elastikiyeti azaltmaya, sarkmaya ve kırışıklıklara neden olur. 

Bağ ve bağ dokularını oluşturan kolajen miktarı insan vücudu yaşlandıkça azalmaya başlar ve bir süre sonra yetersiz hale gelir. Yaşlanma ile artan kolajen kaybı cilt kuruluğu, kırışıklık, selülit, eklem rahatsızlıkları gibi sorunlara sebep olur.

Genç ciltte, kolajen  normal dermisin kuru ağırlığının %70'inden fazlasını oluşturur.  Kolajen cildin pürüzsüz ve sağlıklı görünmesine yardımcı olur. Ancak yaşlandıkça vücudumuzun kolajen fabrikaları üretimi yavaşlatır ve cildin incelmesine neden olur. 

Bu Kolajen Üretimini Sağlayan İpuçlarıyla Cildinizi Yenileyin! 

2. Vücudumuzdaki Kolajen Neden Azalır veya Kaybolur?  

Vücuttaki kolajen kaybı 18-29 yaş arasında başlar. 40 yaşından itibaren insan vücudu kolajeninin yaklaşık % 1’ini kaybeder ve 80 yıl sonunda vücuttaki kolajen üretimi genel olarak genç erişkinlere kıyasla % 75 oranında azalır.

Serbest radikaller, yetersiz beslenme, sigara, güneş ışınlarına maruziyet, alkol ve kimi zaman hastalıklara bağlı olarak vücutta kolajen üretiminde azalma veya kaybolma yaşanır.

3. Kolajenin Azaldığı Nasıl Anlaşılır ?  

• Önemli bir protein ve amino asit kaynağı olan kolajenin sentezinin azalması sonucu, yaraların geç iyileşmesi; yorgunluk ve performans düşüklüğü görülebilir.
• Deri esnekliğini, parlaklığını ve yumuşaklığını kaybeder, donuklaşır, kırışır ve kahverengi lekeler başta olmak üzere renk değişiklikleri oluşur. Bunun sonucunda deride sarkmalar ve kırışıklıklar meydana gelir.
• Yaşlanma ve diğer nedenlerden ötürü kolajen sentezinin azalmasıyla bağ doku ve kıkırdaklar esnekliğini kaybeder ve osteoporoz, romatizma başta olmak üzere çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkmaya başlar.

4. Neler Kolajen Kaybına Neden Olur?

Çok sayıda yaşam tarzı seçimi, cildinizi etkileyerek, cildinizin daha fazla yıpranmış ve mat görünmesine neden olabilir.

Kollajen kaybına neden olan faktörler:

• Kirlilik
• Sigara içmek
• Ultraviyole ışınlar
• Stres
• Kafein

Daha Genç ve Güzel Bir Cilt İçin Kolajen Üretimi Önemli 

Bu faktörlerin tümü ciltte kolajen liflerini parçalayan serbest radikaller üretebilir. Sonuç olarak, kolajeniniz incelmeye başlar ve cildinizin sarkık ve kırışık görünmesine neden olur.

Daha gençken vücudumuz bu faktörlerle savaşır ve cildimizin sağlıklı görünmesi için ihtiyaç duyduğu kolajeni üretmeye devam eder. Ancak 35 yaş civarında, kolajen üreten hücrelerimiz yavaşlamaya başladığında kolajen kaybı meydana gelir.

Kaş çatma ve gözlerini kısma gibi tekrarlayan hareketler cilt kırışıklarına neden olur. Cilt bu boşlukları dolduracak kadar kolajene sahip değildir ve bu da kırışıklıkların kalıcı kırışıklara dönüşmesine neden olur.

Neyse ki birkaç yaşam tarzı değişikliğiyle, uzun vadede cildinizdeki kolajeni artırabilirsiniz.  Örneğin, işe günün erken saatlerinde, aç karnına içtiğiniz sabah kahvesini keserek başlayabilirsiniz.

5. En İyi, Doğal Kolajen Kaynakları Nelerdir?

Kolajen kaybı belirli beslenme alışkanlıkları edinmek ve zararlı tüketim alışkanlıklarından vazgeçilerek belirli bir düzeyde önlenmesi olası bir durumdur.

Kolajen üretimini en fazla destekleyen besin, kemikli etlerdir. Kemiklerin içerisinde bulunan ilik, kolajen üretimine fayda sağlar. Bu nedenle ilikli kemik suyunu yemeklerinizde kullanabilirsiniz.

Doğal Kolajen Nasıl Alınır? 

6. Hangi Besinler Kolajen Seviyesini Artırır?

Beslenmeye zaman zaman kemik suyu eklenmesi, vücutta azalan kolajeni yerine koymak için idealdir, ancak kemik suyu tüketimi kan kolesterol düzeylerini artırabileceği için kalp-damar hastalığı veya kolesterol yüksekliğiyle ilişkili herhangi bir hastalık açısından riskli olabilir. 

Kolajen üretimini en fazla destekleyen besin, kemikli etlerdir.

Doğal Kolajen Kaynakları: 

• İlikli kemik suyu 
• Sığır eti
• Tavuk et
• Hindi eti
• Balık 
• Yumurta beyaz

7. Hangi Yiyecekler Kolajen Kaybıyla Savaşır? 

Cildinizin kolajen kaybıyla savaşmasına yardımcı olmak için antioksidan bakımından zengin meyve ve sebzeleri beslenmenize ekleyebilirsiniz.

Yaşlanmayı Hızlandıran Kolajen Kaybı Durdurulabilir mi?

7.1. Proteinler Kolajen Üretimini Destekler 

Protein yediğimizde vücudumuz onu amino asitlere ayırır. Bu, vücudun omega-3 yağ asitleri ve A vitamini gibi ihtiyaç duyduğu besin maddelerini emmesini sağlar.

Bu besinleri günlük beslenmenize eklemeniz kolajen üretimine yardımcı olur:

• Tuna
• Somon
• Sardalya
• Orkinos
• ringa
• Chia tohumları
• Keten tohumu
• Ceviz
• Karaciğer
• Morina karaciğeri yağı

Bu proteinler, vücudunuzun daha fazla kolajen üretmesine etkili bir şekilde yardımcı olabilir.

Hangi Meyve ve Sebzeler Kolajen Üretimine Yardımcı Olur? 

7.2. Kolajen üretimini artırmaya yardımcı olan meyve ve sebzeler:

• Dolmalık biber
• Meyveler (özellikle orman meyveleri olarak adlandırdığımız ahududu, yaban mersini, böğürtlen)
• Tropikal meyveler (mango, kivi, ananas, guava)
• Fasulye
• Yapraklı yeşillikler (İsviçre pazı, lahana, ıspanak)
• Narenciye (portakal, limon, greyfurt, misket limonu)
• Diyetinize kemik suyu, sarımsak, fasulye ve yumurta akı da karıştırabilirsiniz.

Bu gıdaları beslenmenize düzenli olarak ekleyerek  sağlıklı, parlak bir cilt için gerekli olan doğal kolajen üretimini sağlayabilirsiniz.

Kolajenden Zengin Besinler Hangileridir? 

7.3. Kırmızı Meyve Sebzeler Kolajen Üretimini Artırır 

Kırmızı renkli meyve ve sebzeler de içerdikleri güçlü antioksidanlar sayesinde kolajen üretimini destekler. 

• Ahududu 
• Böğürtlen 
• Yaban mersini 
• Kızılcık
• Çilek
• Kiraz 
• Elma 
• Pancar 
• Kırmızı kapya biber
• Domates

7.4. Sülfür/Kükürt İçeren Besinler Kolajen Üretimini Destekler 

• Brokoli
• Lahana
• Soğan
• Sarımsak
• Karnabahar
• Pırasa
• Brüksel lahanası

C vitamini kaynakları kolajen üretimine ve emilimine yardımcı olur. 

7.5. C Vitamininden Zengin Meyve ve Sebzeler Kolajen Üretimin Destekler 

Kolajenin üretilmesi ve daha iyi emilebilmesi için C vitaminine ihtiyaç vardır. Bu noktada C vitamini içeren meyve ve sebzeler oldukça fayda sağlar. 

• Kapya biber 
• Maydanoz 
• Limon
• Kivi
• Portakal
• Greyfurt
• Mandalina

gibi zengin C vitamini kaynakları kolajen üretimine ve emilimine yardımcı olur. 

 Kolajen Üretimini Destekleyen Besinler Hangileridir?

7.6  Kolajen Üretimini Destekleyen Diğer Besinler Şunlar: 

Avokado: Cildi serbest radikallerin neden olduğu zararlardan koruyan ve cilt hücrelerini oksitlenmeden koruyan E vitamini ve omega-3 yağ asidi kaynağıdır. Ayrıca kolajen üretimini artırır ve cilt kanseri riskini azaltır.

Soya ürünleri: Soya, doğal bir bitki hormonu olan ve kolajen üretimini arttıran bir madde içerir. Soyada antioksidanların varlığı da cilt bakımında önemli bir yere sahiptir. Antioksidanlar, hücreye zarar vermenin ana nedeni olabilecek serbest radikallerin üretimini düzenleyerek cildi korur.

Süt ve süt ürünleri: Süt, oldukça zengin besin değerlerine sahiptir. Alfa hidroksi asit, B, A ve D vitamini, kalsiyum, selenyum, magnezyum, biotin, B12 vitamini ve B6 vitamini içerir. Süt, kolajen üretimini artırır. Cildin elastikiyetinin artmasını sağlar, serbest radikallerle savaşır.

Lor peyniri, beyaz peynir, inek sütü gibi ürünler yüksek oranda prolin ve lisin içerir. Bu amino asitler, kolajen oluşumunu hızlandırır.

7.7. Doğal Kolajen Üretimi İçin C Vitamininden Zengin Beslenin 

Vücudumuz kendi başına C vitamini üretemez, bu nedenle bu vitamini meyvelerden ve yeşil yapraklı sebzelerden almak önemlidir.  C vitamini, cildi korumada ve ek kolajen oluşturmada önemli bir rol oynar.

Bu vitamini diyetinize ekleyerek, vücudunuzun doğal üretimini artırırken zaten sahip olduğunuz kolajeni koruyabilirsiniz.

Kolajen Üretimini Doğal Yollardan Artıran, C vitamininden Zengin Besinler: 

• Brokoli
• Çilekler
• Papaya
• Yapraklı sebzeler (ıspanak ve lahana)
• Turunçgiller (portakal, misket limonu, greyfurt)
• Mevcut ürünlerinizde C vitamini bir bileşen olarak listelenmemişse, onu oral takviye olarak alabilirsiniz.

Ayrıca birçok cilt bakım ürünleri ve kremlerinde C vitamini bulunur. 

7.8. Aloe Vera Jeli Kolajen Üretimini Artırıyor 

Birçok insan güneş yanığından sonra cildini yatıştırmak için aloe vera jeli kullanır. Ayrıca ciltteki döküntüleri hafifletmek için de aloe vera jelinden yararlanılır. Bununla birlikte, aloe sterolleri adı verilen aloe vera özünü ağızdan da alabilirsiniz.

Aloe Vera Suyu Neye Yarar?   

• Ciltte doğru hücrelerin çoğalmasını sağlar.
• Hyaluronik asit ve kolajen üretimini artırır.
• Yüz kırışıklıklarının görünümünü hafifletir. 

Cildinizi Güçlü ve Sağlıklı Tutmak İçin Kolajen Seviyesi Önemli 

8. Hangi Yiyecekler Kolajeni Üretimini Engeller?

• Özellikle şeker ve karbonhidrat tüketiminize dikkat edin. Her ikisi de iltihaplanmaya neden olur ve cildinizin kolajenine zarar verebilir.
• Bunun yerine, mineral açısından zengin meyve ve sebzelerin yanı sıra protein açısından zengin hayvansal ve bitkisel gıdalara öncelik verin.
• Cilt hücrelerinde kolajen kaybıyla mücadele edebilen diğer besinler arasında C vitamini, çinko ve bakır bulunur.

9. Güneşin Zararlı Etkileri Kolajen Üretimini Önler 

Güneşin UVA ışınlarına aşırı maruz kalmak da kolajen üretimine zarar verebilir. Kolajen parçalayıcı enzimlerin aktive olması için vücudumuzun iki gün boyunca yaklaşık iki saat güneş ışığına ihtiyacı vardır. Sık güneş koruyucu uygulaması ile cildinizi koruyabilir ve kolajen üretimini sürdürebilirsiniz.

Yüksek faktörlü bir güneş koruyucu (SPF 30) kullanarak cildinizi güneşin zararlı ışınlarından koruyabilirsiniz. Eğer sık sık terliyorsanız kreminizi günde bir birkaç kez uygulabilirsiniz. 

Cildinizin ayrıca iltihabı gidermek ve zararlı serbest radikalleri nötralize etmek için antioksidanlara ihtiyacı vardır. Antioksidanlar, mevcut kolajeninizi korurken vücudunuzun yeni kolajen üretimini de destekler. Bu nedenle, cildinizi için kullandığınız ürünlerde antioksidanları ve C vitaminini birleştiren ürünleri tercih etmenizde yarar var.  

10. Kolajen Üretimi İçin Hiyalüronik Asit Önemlidir

Hyaluronik asit, insan vücudunun doğal kolajen üretimini artırmaya yardımcı olur. Kollajen oluşturmak için önemli bir bileşik olan hyaluronik asit, aynı zamanda cildinizin elastikiyetini güçlendirir. 

Bu nedenle, amino asitler açısından zengin gıdaları diyetinize ekleyebilirsiniz; soya, kök sebzeler ve fasulye gibi.

11. Hangi Cilt Bakım Ürünlerini Tercih Etmeli? 

Peptitler, hücrelere kolajen üretimini artırmalarını söyleyen vücuttaki habercilerdir.

Büyüme faktörleri ise vücudunuzun fibroblastlarını ve kök hücrelerini uyarır. Bu, yeni hücrelerin ve kolajen üretimini teşvik eder.

Kolajen İçin Hangi Tip Cilt Bakım Ürünlerini Tercih Etmeli?

Hangi bileşenlere dikkat etmeniz gerektiğini öğrendikten sonra, bu bileşenleri günlük cilt bakımı rutininize eklemeye başlayabilirsiniz.  “Kolajen seviyelerini artırabileceğini” iddia eden her ürünün etkili olmadığını belirtmek önemlidir.

Piyasada kolajen üretimini destekleyen bol miktarda losyon, krem ve nemlendirici mevcut fakat her ürün cildin alt katmanlarına nüfuz edemez.

Kolajen üretimini destekleyen ürünlerin içeriğinde neler olmalı? 

Satın aldığınız üründe, 

• DNA onarıcı enzimler
• antioksidanlar
• peptitler bulunmalı. 

Cilt bakımınızı dengelemek için, geceleri retinoidleri ve ardından sabahları peptitleri içeren ürünleri kullanabilirsiniz. 

12. Kolajen Üretimini İçin Hangi Antioksidanlardan Yararlanmalı? 

Antioksidanlar, tüm vücudunuzu cilde ve vücuda potansiyel olarak zarar verebilecek serbest radikallerden korur. Tüm antioksidanlar kolajen üretimini artırmaya çalışmasa da mevcut kolajeni korumaya yardımcı olabilir.

Cilt İçin Faydalı Antioksidanları İçeren Besinler Şunlar:

• yeşil çay
• mate çayı 
• meyan kökü 
• kahve çekirdeği
• tarçın
• yaban mersini
• fesleğen, kekik ve kekik esansiyel yağları
• nar özü

A Vitamininden Zengin Beslenin

Yaşlanma, akne, leke gibi cilt sorunları denince akla gelen A vitamini kaynağı retinoid nedir, ne işe yarar, hangi besinlerde bulunur? Retinol olarak da bilinen A vitamininin birkaç önemli işlevi vardır. Retinol vücudunuzun kolajen üretimini artırmaya yardımcı olabilecek bir antioksidandır.

Retinol cilt sağlığı ve güzelliğinin olmazsa olmazıdır.

Retinol'ün faydaları: 

• Cilt gözeneklerini sıkılaştırır,
• Cilt yaşlanmasını geciktirir,
• Yağ dengesini sağlar,
• Cildin sağlıklı parlamasını sağlar, 
• Siyah noktaları azaltır.

Retinol, kolajenin ömrünü uzatmanın yanı sıra kolajeni yok edebilecek enzimleri de bloke eder. Retinol, kolajen stimülasyonunu artırırken mevcut kolajen seviyesini korur.

En İyi A Vitamini (Retinol) Kaynakları Hangileridir?

İyi A vitamini (retinol) kaynakları:

• peynir
• yumurta
• yağlı balık
• doğal tereyağı
• süt ve yoğurt
• karaciğer vb. ürünlerdir.
• Önemli: Karaciğer, zengin bir A vitamini kaynağıdır, bu nedenle haftada bir kereden fazla yenmemelidir. Eğer hamileyseniz karaciğer ve karaciğer ürünlerini yemekten kaçınmalısınız. 

Vücut bunu retinole dönüştürebileceğinden, beslenmenize en iyi beta-karoten kaynaklarını ekleyerek de A vitamini alabilirsiniz.

Beta-karotenin ana besin kaynakları şunlardır: Ispanak, havuç, tatlı patates ve kırmızı biber gibi sarı, kırmızı ve yeşil (yapraklı) sebzeler, mango, papaya ve kayısı gibi sarı meyveler. 

Ginseng: 

• Ginseng yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılır. Ginseng ile ilgili yapılan bir çalışmada ginseng’in kan dolaşımındaki kolajen seviyelerini artırdığı görüldü. 
• Ginseng'in antioksidan ve antienflamatuar özellikleri, kolajen uyarımını destekler. 
• Ginsen kökünün ayrıca cilt hücresi yaşlanmasını yavaşlatma özelliğine de sahiptir.

13. Kolajen Kaybını Yavaşlatmak İçin Profesyonel Destek Alabilirsiniz

Ayrıca kolajen kaybınızı sınırlayabilecek bir dizi profesyonel düzeyde cilt bakımı tedavisi de bulunuyor. Bunlar arasında yer alan tedaviler:

• Kırmızı ışık tedavisi
• Lazer yüzey yenileme
• Mikrodermabrazyon
• Kimyasal peeling

Ancak, bu tedavilerden sonra cildinizin iyileşmesi için zamana ihtiyacı olacağını unutmamalısınız.

Kırmızı ışık tedavisi veya düşük seviyeli lazer ışığı tedavisi, cildinizin kolajen üretimini güvenli bir şekilde artırabilir.Bu tedavi seçeneği kolajeni artırarak kırışıklıkları ve cilt elastikiyetini de iyileştirebilir. 

Dermatologlar ayrıca kolajen üreten hücrelerini ve hyaluronik asit dolgu maddelerini aktive edebilen yüzey yenileme lazerleri de kullanırlar.

14. Kolajen Takviyelerini Herkes Kullanabilir mi?  

Son yıllarda cilde kaybettiği kolajeni kazandırmak için takviye olarak tablet, kapsül, toz, sıvı ve hatta sakız şeklinde satışa sunulan ürünler sıkça tercih ediliyor. Fakat bu ürünler mutlaka uzman hekim önerisi ve kontrolünde, bilinçli bir şekilde kullanılmalıdır.