Çocuğunuzun 5-6 Yaş Dönemini Nasıl Değerlendirmelisiniz?
5-6 yaş döneminde çocuğunuz bedensel, zihinsel, sosyal, duygusal ve dil gelişimi açısından önemli bir süreçten geçmektedir. Çünkü bu dönemde çocuğunuz gelişim hızı, merakı, yaratıcılığı en üst düzeydedir. Bu bakımdan çocuğunuz okul öncesinde aldığı eğitim önem taşımaktadır. Okul Öncesi Eğitim Uzmanı Psikolojik Danışman E. Sibel Garip çocukların Altın Çağı’ı olarak adlandırılan bu dönemi anne babaların çok iyi değerlendirmesi gerektiğini söylüyor.
Anne Babanın Bilinçli Desteği Önem Taşır
Bu dönemde çocuğun anne ve babadan aldığı bilinçli destek eğitimi tamamlayıcı özellik taşır. Bu bakımdan anne ve babanın 5-6 yaş dönemindeki çocuklarının gelişim özelliklerini bilmesi, çocuklarını daha iyi tanımalarına, dolayısıyla çocuklarına daha doğru destek vermelerine yardımcı olacaktır.
Gelişimin hızla olduğu bu süreçte çocuğunuz:
•Düzgün bir şekilde hareket edebilir, yürüyebilir, koşabilir, zıplayabilir, sıçrayabilir, tek ayağının üzerinde durabilir, geri geri yürüyebilir, yardımsız merdiven inip çıkabilir. Kısacası en temel bedensel aktiviteleri gerçekleştirebilir.
•Çatal-kaşık vb. kullanarak yemeğini tek başına yiyebilir. Bu dönemde çocuğunuzun mandalina vb. meyvelerin kabuklarını kendilerinin soyarak yemelerine izin verin. Çünkü parmaklarını kullandığı bu tür becerilerde (düğmelerini iliklemek, ayakkabı bağcıklarını bağlamak, ipe boncuk dizmek, oyun hamuru ile oynamak vb.) ince kasları gelişir ve kalemi düzgün tutmalı kolaylaşır.
•Düzgün cümleler kurarak anlatmak istediğini anlatabilir; çünkü sözcük dağarcığına her gün yeni kelimeler eklemektedir. Bu dönemde çocuğunuz hem konuşmak hem de konuştuğunda dinlenilmek ister.
•“Neden böyle yapıyoruz?” vb. açıklanmasını istediğini sorular sorar. Çocuğunuzun bu tür sorularına sabırla ve açıklayıcı cevaplar vermeniz muhakeme yeteneğini geliştirir ve sizden duyduğu sözcüklerle dilsel gelişimi desteklenir.
•Ben merkezcidir. Her ne kadar 5 yaşında “Altın Çağ” denen bir dönemde yetişkinler ve arkadaşlarıyla uyumlu bir tablo çizse de öncelik yine de kendisinde ve kendi duygularındadır.
•Oyun oynamayı sever. 5-6 yaş dönemi çocuğu için en önemli öğrenme aracı oyundur. Bu dönemde daha çok 2-3 arkadaşlarıyla oyun oynamayı tercih eder.
•5-6 yaş döneminde çocuk genelde kendine güvenli bir tabla çizse de zaman zaman “Ben bunu yapamam” gibi ifadeler de kullanabilmektedir. Böyle zamanlarda çabasını vurgulayarak, yapmaya çalışmasını teşvik edin.
•Çocuğunuz bu dönemde insanların davranışlarında yatan niyeti sorgulayamaz. Örneğin, arkadaşı çocuğunuzun oyuncağını istemeden yanlışlıkla kırar, ancak bilerek kırdığını düşünür ve çok kızarak ceza almasını ister. Çünük 5-6 yaş dönemindeki çocuk “niyet”i sorgulayabilecek zihinsel süreçlere ve ahlaki olgunluğa henüz ulaşmamıştır. Dolayısıyla çocuğunuzun bu şekilde davranması gelişimin bir sonucudur ve 5-6 yaş döneminde normaldir.
•Bu süreç çocuğunuzun zihinsel gelişiminde ise kendini şu şekilde gösterir: Örneğin biri uzun, diğeri kısa olan iki ayrı bardağa eşit miktarda su koyduğunuzda çocuğunuz uzun bardaktaki suyun daha fazla olduğunu söyleyecektir. Çünkü çocuğunuz “İşlem Öncesi Dönem” olarak adlandırılan bir gelişim dönemindedir ve nesnelerin görünümüne bakarak karar verir.
•İnsan kişiliğinin temel yapısının, yaşamın ilk beş yılında şekillendiği konusunda pek çok uzman hemfikir. Bu açıdan çocuğunuzun kendini ifade etmesine fırsat verin.
•5 yaş döneminde çocuğunuz “Altın Çağ” olarak adlandırılan bir dönemdedir. Bu dönemde çocuk uyumlu ve çevresine karşı ilgilidir, evresindeki kişilere yardım etmeyi sever. Dikkatli ve sabırlıdır, yaptığı bir işi tamamlamak ister. 6 yaş döneminde ise çocuk 5 yaş döneminin aksine daha kararsız, tembel ve olumsuz bir görünüm sergiler.
•5-6 yaş döneminde çocuğunuz, siz anne ve babasının davranışlarını gözlemleyerek pek çok şey öğrenir, yaptığınızın aynısını yapar, yani sizi taklit eder ve model alır. Burada çocuğun doğru davranış sergilemesi siz anne-babanın ve diğer büyüklerin de bu doğru davranışı göstermesi ile mümkündür.
•Bu dönemde gelişimlerinin bir özelliği olarak kız çocukları babaya, erkek çocukları ise anneye hayranlık besler. Dolayısıyla bu dönemde karşı cinsteki ebeveynle çocuk arasında kurulan sağlıklı diyalog ve yaklaşım önem taşır.