Çocuklardaki Karın Ağrısı Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 17.01.2019 - Güncelleme : 17.09.2024

Çocukluk döneminde en sık karşılaşılan sorunlardan biri de karın ağrısıdır. Bu ağrı kimi zaman karın içi veya karın dışı organlardan kaynaklanan hastalıkların bir belirtisi olabilir.

Ebeveynlerin çocuklarına gelişigüzel ağrı kesici ilaç vermekten kaçınmaları büyük önem taşıyor. Zira, hekim önerisi olmadan kullanılan ağrı kesiciler altta yatan nedeni saklayabiliyor. Bunun sonucunda hastalık ilerleyebiliyor ve tedavisi güçleşebiliyor

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Gör. İsmail Gönen çocuklardaki karın ağrısını nedenlerini ve alınabilecek önlemleri anlattı.

Her 4 çocuktan 1’inde görülüyor! Anne babalar dikkat! “Gaz ağrısıdır, geçer” demeyin! Hangi hastalıkların belirtisi olabiliyor?  

1. Çocuklarda Karın Ağrısı Süresine Göre Sınıflanır 

Karın ağrısını öncelikle süresine göre sınıflandırmak gerekir. Kısa süreli (akut) karın ağrısı genellikle altta yatan bir hastalığa bağlı belirtidir. Yaş gruplarına bağlı olarak altta yatan hastalıklar birbirinden çok farklı olabilir. Yenidoğan döneminde doğumsal gelişim kusurları, bağırsak dönemleri ve tıkanıkları, mekonyum tıkacı gibi hastalıklar görülürken ilerleyen yaşlarda, 2 yaş öncesinde fıtıklar, daha sonraki dönemlerde de apandisit gibi cerrahi patolojiler görülebilir.

• Her 4 çocuktan birinde görülüyor! 

Karın ağrısının çocukluk çağında sık görülen, herhangi bir hastalığa özgü olmayan bulgulardan biridir. Çocuklar erişkinlerin küçültülmüş versiyonları olmadıkları için erişkinlerden farklı değerlendiriliyorlar. Organların çoğu karın bölgesinde yerleşiyor. Karın bölgesinin çocuklarda diğer organlara daha yakın olması nedeniyle de ağrılar sıkça bu bölgede görülüyor” sözleriyle açıklıyor.

Her 4 çocuktan 1’inde ara ara görülen karın ağrısı şikayetine kız çocuklarında daha fazla rastlanıyor. Bunun nedeni ise kız çocuklarında idrar yolu enfeksiyonu ve sindirim problemlerinin daha sık yaşanması. Ayrıca 2 yaş civarındaki çocuklarda yüzde 3 oranında görülen karın ağrısı şikayetleri, 5-7 yaş aralığında yüzde 5, 8-12 yaş aralığında ise yüzde 25’e kadar yükseliyor. 

• Çocuğunuzun Karın Ağrısı 3 Aydan Uzun Sürüyorsa Kronik Olabilir 

Karın ağrısı 3 aydan uzun süreli ise kronik karın ağrısı olabilir. Bu durumda altta yatan hastalıklardan genellikle bir patoloji saptanamaz. Kronik karın ağrıları okul çocukluğu döneminde çocukların yüzde 10-20’sinde görülür ve sık sık tekrarlar.

Organik olmayan (altta yatan bir hastalığa bağlı olmayan) kronik karın ağrılarının nedenleri genellikle fonksiyonel karın ağrısı sınıfı içinde yer alır. Sıklıkla fonksiyonel dispepsi, iritable bağırsak sendromu, abdominal migren, fonksiyonel karın ağrısı gibi sebeplere bağlı olabilir.

2. Bebeklerdeki Karın Ağrısının En Sık Sebebi Kolik  

Kendini ifade edemeyen, konuşmaya başlamayan küçük çocuklarda ve bebeklerde karın ağrısı kendini huzursuzluk, ağlama krizleri şeklinde gösterebilir. Bebeklerde en sık karın ağrısı sebepleri kolik (gaz sancısı), kusma da eşlik ediyorsa gastroözafagiyal reflü hastalığı görülebilir.

Besin alerjileri (genellikle süt proteini ile ilişkili), nadiren de bağırsak tıkanıklıkları veya düğümlenmesi, karın içi organlardaki yapısal veya iltihabi hastalıklara işaret edebilir. Karın ağrısı eğer altta yatan organik veya yapısal bir hastalığa bağlıysa çocuğun beslenmesi mutlaka bozulur, iştahı azalır. Bunun yanında safralı kusma, yüksek ateş gibi şikayetler görülebilir. Eğer genel durumunda bozulma, yüksek ateş, safralı kusma varsa mutlaka acilen doktora başvurulmalıdır.

3. Mide ve Bağırsak Enfeksiyonları Karın Ağrısına Neden Olabiliyor 

Karın ağrısının nedenleri ve sıklığı yaşa göre değişebiliyor. Çocuklarda karın ağrısının en sık sebebi ‘gastroenterit’ adı verilen ve bakteriyel veya viral enfeksiyona bağlı ortaya çıkan mide ile bağırsak enfeksiyonudur.

Ayrıca kabızlık, besin zehirlenmesi, laktoz duyarlılığı gibi sindirim sorunları, karaciğer, bağırsak veya safra yolunda oluşan sorunlar, idrar yolu enfeksiyonu ile zatürre gibi enfeksiyon hastalıkları, bazı ilaçların yan etkileri de karın ağrısına yol açabiliyor.

Cerrahi olarak acil müdahale gerektiren apandisit gibi durumlarda da şiddetli karın ağrısı olabiliyor. Okul dönemindeki çocuklarda sıklıkla sebebi olmayan ağrılar görülebiliyor. Çocuk doktoru tarafından değerlendirilen çocuğun terapi veya ruhsal destek için ilgili uzmana yönlendirilmesi gerekebiliyor.

• Çocuğunuzun Karın Ağrısına Ateş Eşlik Ediyorsa Dikkat! 

Karın ağrısıyla birlikte ateşin de olması karın ağrısının süresiyle yakından ilişkilidir. Eğer kısa süreli bir karın ağrısında ateş varsa bu mutlaka ya enfeksiyon gibi iltihabi bir sebebe bağlı ya da apandisit gibi cerrahi bir sebebe bağlıdır.

Eğer uzun süreli karın ağrısı ateşle birlikte olup, tekrarlıyorsa ailevi Akdeniz ateşi riski olabilir. Bunların beraberinde eklem şişliği meydana geliyorsa neden romatolojik hastalıklar da olabilir.

Anne Babalar Nelere Dikkat Etmeli?

• Çocukların kabız kalmasını engelleyecek şekilde beslenme alışkanlıkları düzenlenmelidir. 
• Haftada üç gün en az 30 dakika fiziksel egzersiz yapmaları sağlanmalıdır. 
• Çocukların bol su tüketmeleri sağlanmalıdır. Bu hem kabızlığı önleyecek hem de böbrek taşlarının oluşmasına engel olacaktır. 
• Gazlı içecekleri tüketmelerine engel olunmalı,günlük yarım litreden fazla süt içmeleri sağlanmalıdır. 
• Abur cubur beslenmenin önüne geçilmeli, bol sebze ve meyve tüketmeleri alışkanlık Haline getirilmelidir.

4. Ne Zaman Doktora Başvurmalı? 

Aşağıda yer alan belirtilerden biri bile varsa, hekime başvurulması gerekir:

• Karın ağrısı uykudan uyandırıyorsa

• Başka bir şeyle ilgilenmeye engel oluyorsa

• Yüksek ateş ve yoğun halsizlik varsa

• Dışkıda kan görüldüyse

• Öksürük veya idrarda yanma varsa

• Yüzde şişlik ve döküntü gelişmişse

• Baş dönmesi varsa

• Cilt soluk görünüyorsa

• Kusma ile birlikte beslenmeyi engelliyorsa

• Nedensiz kilo kaybı veya büyümede yavaşlamaya neden oluyorsa

Çocuklarda Görülen Karın Ağrısı Hangi Hastalıklara İşaret Edebiliyor?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Gör. İsmail Gönen, çocuklarda karın ağrısının işaret edebildiği hastalıklar konusunda şu bilgileri veriyor:

• Karın ağrısı göbek çevresinde başlayıp karnın sağ alt tarafına indiyse apandisit

• Karın ağrısı ve kusma, karın bölgesinde şişlik, gaz ve dışkılama yapılamaması durumunda bağırsak tıkanıklığı

• Sık idrara çıkma ve idrarda yanma varsa idrar yolu enfeksiyonu

•Travma öyküsü ve sonrasında ağrı varsa karın içi organ yaralanması

• Aralıklı kramp, karında şişlik, karnın üst tarafında ele gelen kitle ve çilek jölesi kıvamında dışkılama eşlik ediyorsa bağırsağın iç içe geçmesi gibi durumlar söz konusu olabiliyor.