Bronşiolit Nasıl Bir Hastalıktır?

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 20.10.2014

Sonbahar mevsiminde olduğumuz şu günlerde havalar her geçen gün soğuyor. Artan soğukla birlikte hastalıklar da maalesef kapımızı çalmaya başladı. Çocuk doktorlarının kış aylarında sıkça karşılaştığı bronşiolit hastalığını mercek altına aldık. “Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehtap Coşar, çocuklarda kış ve bahar aylarında artan bronşiolit hastalığı hakkında önemli bilgiler verdi.

Küçük Çocuklar Bu Hastalıktan Çok Çabuk Etkileniyor

Bronşiolit, yaşamın ilk iki yılında görülen, “bronşiol” adı verilen küçük hava yollarının iltihabı ve daralması sonucu oluşan akut alt solunum yolları enfeksiyonudur. İki yaşına kadar hemen hemen bütün çocuklar bir bronşiolit atağı geçirirler. Ancak sıklıkla bir-üçü aylık bebekelerde ağır hastalık tablosu görülmektedir. Bu hastalık, mevsimsel bir özellik gösterir. Olguların çoğu kış ve bahar aylarında görülür.

Bebeklerde başlangıçta hapşırık, sulu nezle, iştahta azalma, hafif ateş gibi belirtiler görülür. Daha sonra yavaş yavaş hırıltılı solunu, sık nefes alma, göğüste nefes alırken içeri doğru çekilmeler ortaya çıkar. Hastalar solunum güçlüğü nedeniyle beslenemezler. Çok küçük bebekler erken dönemde soluk alıp verirken çok zorluk çekebilirler; hatta ağır vakalarda solunum durması dahi oluşabilir.

Bronşiolit Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Bronşiolit kış ve ilkbaharın ilk aylarında, bazen salgınlar şeklinde görülebilmektedir. Hastaların yüzde 90'ının ailesinde gribal bir enfeksiyon hikayesi mevcuttur. Hastaların yüzde 50'sinde etken RSV yani respiratuar sinsityal virüstür. Ayrıca parainfluenza 3, myeoplasma, bazı adenovirüsler, rhinovirus ve influenza virüsler etken olabilir. Bunun yanı sıra soğuk, nem, ani ısı değişiklikleri ve özellikle sisli, kirli hava, ev tozları, çiçek tozları ve çeşitli polenler hazırlayıcı etkenler arasındadır.

Bronşiolit Hastalığı Hafif veya Ağır Seyredebiliyor

Hafif vakalarda hastalık belirtileri bir ile üç günde geriler. Ağır vakalar bir-iki saatte ilerleyip, ağırlaşabilir. Hava açlığı, morarma, burun kanadı solunumu, göğüs kemiklerinde anormal hareketler olabilir. Ateş 38 dereceyi aşmaz. Eğer ateş 38 dereceyi aşarsa zatürre açısından dikkat etmek gerekir. Başlangıçta berrak olan balgam iltihabı görünüm alabilir, beş ile on gün içinde öksürük azalmaya başlar, balgam kaybolur.

Bu Hastalıkta İlk 48-72 Saat Önemlidir

Özellikle ilk 48-72 saat kritiktir. 3-5. günlerde bulgular belirgin bir şekilde iyileşmeye başlar. İyileşmeden sonra, ilk iki yılda tekrarlamalar olabilir; git gide şiddeti azalır. Küçük bebeklerdeki solunum durmasından başka vücuttan aşırı su kaybı, akciğer rahatsızlıkları, zatürre, pnomotoraks, solonum yetmezliği gibi komplikasyonlar gelişebilmektedir. Bu nedenle bu hastalığa sahip çocuklar dikkatli bir şekilde doktor tarafından takip edilmelidir.

Bronşit ile Bronşiolit Arasındaki Fark Nedir?

Bronşiolit, akciğerlerin küçük hava yollarında tıkanıklığa neden olabilen iltihabi bir durumdur. Genellikle 1 aydan büyük ve 2 yaştan küçük çocuklarda ve en sık olarak da 6 aylık bebeklerde rastlanır. Akut bronşit ise, akciğerdeki büyük hava yollarının iltihabi durumudur. Biraz daha büyük çocuklarda gribal bir üst solunum yolu enfeksiyonunu izleyerek gelişir.

Bronşiolit Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Bronşiolitlerde ailede geçirilmiş gribal bir enfeksiyon hikayesi (yüzde 90) olabilir. Hafif üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri (hapşırma, burun akıntısı, öksürük), 38 derece civarında ateş, iştah kaybı, solunum zorluğu belirtileri (aralıklı sesli öksürük, nefes almada zorluk, irritabilite), beslenme güçlüğü görülebilir. Akut bronşit ise birçok defa, nezleden 3-4 gün sonra kuru, kısa süreli, balgamsız ve giderek artan, bazen de nöbetler şeklinde olabilen öksürükle başlar. Göğüs ağrısı ve 38 dereceyi aşmayan bir ateş olabilir.

Bronşiolit Nasıl Tedavi Edilir?

2 aylıktan küçük çocuklar; morarma, solunum durması bulguları, solunum sayısının dakikada 60'ın üzerinde olması, kanda oksijen değerlerinin düşmesi, karbondioksit değerlerinin yükselmesi durumunda hastaneye yatırılır. Amaç oksijenizasyonu sağlamak için nemli oksijen tedavisi, balgamı yumuşatıp öksürük ile atılımı kolaylaştırmak için nebulazatör ile bronş genişletici ilaçlar, balgam söktürücü ilaçlar ve sıvı kaybı oluşmuşsa sıvı tedavisidir.

Hangi Durumlarda Antibiyotik Gereklidir?

Normalde antibiyotik tedavisi gerekmez. Ancak akciğer filminde iltihabi alanlar mevcutsa ve ateş yükselmiş, kanda iltihabi hücreler artmışsa antibiyotikler kullanılabilir. Ağır vakalarda bronşlardaki ödemi azaltıcı etkisinden dolayı steroidler kullanılabilmektedir.

Sık Tekrarlandığında Ne Yapmalı?

Tekrarlayan bronşiolit; gizli kalmış aslım, tüberküloz, kistifibroz, kalp yetmezliği, yabancı cisim yutma, boğmaca, organik fosfor zehirlenmesi ve immun yetersizlik gibi hastalıklardan ayırt edilmeli ve altta yatan asıl sebep tedavi edilmelidir. Özellikle tekrarlayan bronşioliti olan çocuklar astım tanısı konulursa aşı tedavisi ve sprey şeklinde ilaçlar ile takip edilmelidir.

Çocuğunuz Bronşiolit Olduysa Bunlara Dikkat

•Hastalığın en sık sebebi aile içi gribal durumdur. Bu nedenle tüm aile bireyleri gribal durumdan korunmalı, gerekirse çocuğa maskeyle yaklaşılmalıdır.

•Hastalık başladıktan sonra çocuklara bol sıvı verilmeli ve sık sık akciğerlerine belli aralıklarla masaj (fiyoteradi) yapılmalıdır.

•Kirli, tozlu kent havasından uzak durulmalı, bin metreden yüksek yerlere gidilmemelidir.

•Aile içinde sigara kullanımı engellenmelidir.