Çocuğun Öğün Atlayarak Yemek Yemesi Doğru mu? Aileler, Çocuklarının Doğru Beslenmesi İçin Neler Yapabilir?

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 20.08.2010 - Güncelleme : 11.08.2022

Ebeveynler olarak hepimiz, çocuklarımızın büyümelerine, öğrenmelerine ve oynamalarına yardımcı olmak için doğru miktarda besleyici gıda aldıklarından emin olmak isteriz. 

Çocukların  düzenli olarak üç öğün yemek tüketmesi sağlıklı fiziksel, beyinsel ve zihinsel gelişimi için oldukça önemlidir. Genellikle çocukların yaz tatillerinde geç uyanarak geç kahvaltı etmeleri nedeniyle öğünün ikiye indirilmesi doğru bir davranış değildir. Bu konuda ebeveynlerin daha dikkatli olması gerekiyor. 

Çocuğun sağlıklı büyümesinde öğün atlanmaması gerektiğini söyleyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Yeşim Çelik anne babalara bakın hangi tavsiyelerde bulunuyor.   

 Çocuk, sağlıklı beslenme alışkanlıklarını aileden öğrenir. 

Çocuğunuzun Öğün Atlayarak Yemek Yemesi Doğru mu?

1. Çocuklar İçin Sağlıklı Beslenme Nasıl Olmalı?

Çocukların iştahları günden güne değişir. Çocuğun yaşına, büyüme atağı geçirip geçirmediğine ve fiziksel olarak ne kadar aktif olduklarına bağlıdır. Hatırlanması gereken, çocukların küçük karınlarının üç öğün küçük porsiyonlarda besleyici yiyeceklere ihtiyaç duymasıdır.

Ebeveynlerin yeme davranışları, özellikle okul öncesi dönem çocukları için çok önemlidir. Bu yaşlarda çocuklar ebeveynlerinin yeme davranışlarını taklit ederler ve onların sahip oldukları beslenme düzenini edinirler. Bu nedenle büyüklerin, sadece çocukların öğünlerini değil, kendi öğünlerini de düzenlemeleri ve dengeli beslenme alışkanlığı edinmeleri gerekmektedir.

Bir ebeveyn olarak, yaptığınız en önemli şeylerden biri, çocuklarınızın sağlıklı beslenme alışkanlıklarını öğrenmelerine yardımcı olmaktır. Çocukların 3 besin grubundan (sebze ve meyve, tam tahıllı ürünler ve proteinli besinler) oluşan dengeli bir beslenmeye ihtiyacı vardır.

Çocukların günde 3 öğün ve 1 ila 3 ara öğüne (sabah, öğleden sonra ve muhtemelen yatmadan önce) ihtiyaçları vardır. Sağlıklı atıştırmalıklar, öğünlerde verdiğimiz yiyecekler kadar önemlidir.

En iyi yiyecekler taze meyve ve sebzeler, kepekli tahıllar, süt ürünleri, etler ve tencere yemeği dediğimiz ev yemekleridir.

Her mevsim olduğu gibi yaz aylarında da günün en önemli öğünü, 24 saatlik süre içinde en uzun aradan sonra yenilen öğün olan kahvaltıdır. Yaklaşık 10-12 saat süren açlığın ardından sabah kahvaltısında tüketilen yiyecekler vücutta daha verimli kullanılarak gün için gereken enerji ve besin öğeleri gereksiniminin büyük bir bölümünü karşılamaktadır.

2. Çocuğa Kahvaltı İçin Ne Yapmalı? 

Özellikle okul öncesi çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimleri için gerekli enerji ihtiyaçlarının büyük bölümü kahvaltı öğününde karşılanır.

Yaz aylarında sıkça yapılan kızartmalar, yüksek yağ içerdiği ve kansere neden olduğu için tercih edilmemesi gereken yiyeceklerdir. Besinleri ızgara, haşlama, fırında veya kendi suyuyla pişirmek sağlıklı seçimlerdir.

Sevmediği Yiyecekleri Sevdiği Yiyeceklere Dönüştürün 

Çocuğunuzun besinsel ihtiyaçlarını karşılamak için ihtiyacı olan yiyecekleri ve sevmediklerini, değişik şekillerde yaparak veya değiştirerek çocuğunuza verebilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz sebzeyi sevmiyorsa, sebzeyi çorbalarda veya börek yaparak veya omletin içerisine ekleyerek yedirebilirsiniz, süt sevmiyorsa yoğurt veya dondurma veya muhallebi, sütlaç şeklinde yedirerek; haşlanmış yumurta tüketmek istemeyen çocuğa yumurtayı omlet olarak veya çorbanın içerisinde veya kuru meyvelerle zenginleştirilmiş kek hazırlayarak yedirebilir, besinsel ihtiyaçlarını bu şekilde giderebilirsiniz.

Aileler, Çocuklarının Beslenmesinde Nelere Dikkat Etmeli?

3. Çocuğunuz Çok Az Yemek Yiyorsa Endişelenmeyin 

Çocukların mide kapasiteleri göz önüne alınarak zorla yemek yemeye zorlanmamalıdır. Çocuklara, küçük porsiyonlar halinde yemekler verilmelidir. Örneğin, öğle yemeğinde bir porsiyon 4-5 yemek kaşığı etli sebze yemeği, yarım kase yoğurt, 1-2 dilim ekmek veya börek, meyve veya taze sıkılmış meyve suyundan oluşan bir öğün sağlıklı bir seçimdir.

 Çocuklar seçmekte serbest bırakılırsa daha iyi bir yemek yeme alışkanlığı kazanabilirler.

Çocuğun Düzenli 3 Öğün Tüketmesi Gerekiyor 

Çocukların mide kapasiteleri yetişkinlerinkinden küçük olduğu için fazla yemesi için çocuğunuzu zorlamamalı, yemeklerini küçük porsiyonlar halinde sunmalısınız.

Çocuğun yemek yemede güçlük yaratmasının başta gelen nedenleri; o yaşın fizyolojik durumunun gerektirdiği kalori ve besin gereksinmelerinin ne kadar olduğunun bilinmemesi ve çocuğun seçme arzusuna yer verilmemiş olmasıdır.

Çocuğun istemediği yiyeceği vermekte ısrar etmek doğru değildir. Çocuklar seçmekte serbest bırakılırsa daha iyi bir yemek yeme alışkanlığı kazanabilirler.

Çocuklar ile büyükler arasındaki anlaşmazlık, annelerin belli saatlerde ve fazla miktarda yiyecek vermedeki ısrarları yüzündendir. Burada çocuğun gösterdiği açlık hissi rehber alınmalıdır.

Aileler özellikle tatil beldelerinde açık büfe seçimler yapılırken çocuklarının kesinlikle kendi besinlerini seçmelerine izin vermeliler, bu onlara özgürlük duygusu verir. Yediklerini kontrol etme güdüsünü kazandırır.

4. Çocuğunuzu Şekerli Gıdalardan Uzak Tutun 

Çocuğunuza ilave şeker veya şeker ikamesi olmayan yiyecekler sunun. Rafine şekerleri (sakaroz, glikoz-fruktoz, beyaz şeker) bal, melas, şurup ve esmer şekeri sınırlayın. Hepsinin benzer kalori sayıları vardır ve ayrıca diş çürümesine de sebep olduğu unutulmamalı.

Aspartam ve sukraloz gibi şeker ikameleri kalori eklemez veya diş çürümesine neden olmaz, ancak şekerden çok daha tatlıdırlar ve besin değeri yoktur. Sadece tatlı yiyecekleri sevme alışkanlığına yol açabilir ve çocuğunuzun meyve ve sebzelere alışmasını zorlaştırabilir. Bunları çocuğunuzun beslenmesinde sınırlamanız doğru bir yaklaşım olacaktır.

5. Çocuk Beslenmesinde Su ve Meyve Suyunun Yeri 

Bazen çocuklar yemek sırasında veya yemek aralarında çok fazla meyve suyu içerek kendilerini tok hissedebilirler. Çocuğunuz susadığında, özellikle öğünler ve atıştırmalıklar arasında su verin.

Meyve suyunu günde bir porsiyon (125 ml, %100 şekersiz taze sıkılmış meyve suyuyla sınırlayın.

Meyve suyu yerine gerçek meyve vermek, çocuğunuzun beslenmesini lif yönünden zenginleştirmiş olursunuz.

6. Çocuğunuzun Beslenmesinde Sodyum (Tuz) Ne Kadar Olmalı?

Sodyum, vücudunuzda uygun sıvıları koruyan bir mineraldir. Sinir ve kas fonksiyonu için de gereklidir. Ancak çok fazla sodyum tüketmek yüksek tansiyona yol açarak kalp hastalığı riskini artırır. Sodyum genellikle tuz olarak adlandırılır.

Çocuğunuza mümkün olduğunca sık, sodyumu düşük sağlıklı yiyecekler verin.

İşlenmiş ve önceden paketlenmiş gıdalar yüksek miktarda sodyum içerir. Çocuklukta çok fazla sodyum, daha sonraki yaşamda obezite ve/veya hastalıkla ilişkilendirilen tuzlu yiyeceklerin tercih edilmesine yol açabilir.

Ürünleri karşılaştırmak için gıda etiketlerindeki Günlük Değer Yüzdesini (DV) kullanın. Sodyum içeriği %15 DV'den az olan yiyecekleri tercih edin.

Çocuğunuz için yiyecek seçerken önerilen sodyum alımını mutlaka aklınızda bulundurun.

Çocuk Beslenmesinde Hangi Gıdalardan Uzak Durmalı? 

7. Peki Ya Yağ Ne Kadar Olmalı? 

Sağlıklı yağlar, vücutta yapılamayan ve yiyeceklerden gelmesi gereken omega-3 ve omega-6 gibi esansiyel yağ asitlerini içerir. Yemeklerinizi, zeytinyağı gibi bitkisel yağlarla pişirin. Sağlıklı yağlar ayrıca salata soslarında, fındık ezmesinde (örneğin fıstık ezmesi) bulunur.

Oda sıcaklığında katı olan birçok yağ, kalp hastalığı riskini artırabilecek daha fazla trans ve doymuş yağ içerir. Tereyağı, sert margarin gibi yağları sınırlayın.

Alışveriş yaparken ambalaj etiketlerini okuyun ve kurabiyeler, çörekler, krakerler gibi satın alınan birçok üründe bulunan trans veya doymuş yağlardan kaçının.

Yağ, sodyum (tuz) ve nitratlar (gıda koruyucuları) açısından da yüksek olan sosis gibi işlenmiş gıdaları mümkünse çocuğunuzun beslenmesinde bulundurmayın. 

8. Ebeveyn Olarak Çocuğunuzun Doğru Beslenmesi İçin Neler Yapabilirsiniz?

• Tüm aile için uygun olan düzenli yemek ve atıştırma saatlerini belirleyin. Yemek zamanında çocuklarınızla birlikte yemek yiyin.
• Yemek zamanlarında tüm besin gruplarından dengeli ve çeşitli yiyecekler sunun.
• Yiyecekleri kolayca yiyebilecekleri şekillerde sunun. Örneğin, küçük çocuklarda boğulmayı önlemek için yiyecekleri küçük parçalara ayırın veya ezin.
• Çocuklarınızın bağımsız olarak yemek yiyebilmeleri için kaşık veya bardak kullanmayı öğrenmelerine yardımcı olun.
• Çocuğunuzu yaşına uygun olarak onu yemek hazırlamaya ve sofrayı kurmaya dahil edin.
• Tatlıyı rüşvet olarak kullanmaktan kaçının. Meyve tabağı veya yoğurt gibi sağlıklı tatlı seçenekleri sunun.
• Çocuğunuza, alışveriş yaparken yiyecekleri seçmenize yardımcı olması için etiketleri nasıl okuduğunuzu ona da gösterin.
• Fast food restoranlarından uzak durun.
• Çocuklarınızla birlikte sağlıklı ev yapımı yemekler yerken bir aile olarak yemek vaktinin tadını çıkarmanın önemini gösterin.

Çocuğunuz Seçici Olabilir 

Yemekte ve ara öğünde verdiğiniz yiyeceklerden ne yiyeceğini seçebilir. (ve bu bazen hiç yememek anlamına da gelebilir)

İstedikleri kadar çok veya az yiyebilir.

9. Ya Çocuğum Çok Yemek Seçiyorsa Ne Yapmalıyım?

Çocuğunuz bir gıda ürününü veya yemeği reddederse çok fazla stres yapmayın. Onlara yemek yemeleri için öğün aralarında başka bir şey vermekten kaçının. Bir sonraki öğünde daha iyi yemek yerler.

• Çocuğunuz yeterince yemiyor gibi görünüyorsa çok fazla endişelenmeyin. Kiloları  ve boyutları yolundaysa, muhtemelen ihtiyaç duydukları şeyi alıyorlar.
• Doğru besinleri aldıklarından emin olmak için çocuğunuza tüm besin gruplarından çeşitli yiyecekler verdiğinizden emin olun.
• Çocuğunuzun doktoru, düzenli randevularda büyümelerini izleyecek ve herhangi bir sorun olup olmadığını size bildirecektir.
• Çocukların iştahları günden güne, hatta yemekten yemeğe değişir.
• Mideleri küçük olduğu için çocukların gün boyunca sık sık az miktarlarda yemeleri gerekir.
• Çocuklar ne kadar yiyeceğe ihtiyaç duyduklarını bilirler ve vücutlarının ihtiyaç duyduğu miktarda yemek yiyeceklerdir.