Baba ile İletişimi Güçlü Olan Çocukların Hayatla Bağları Daha Güçlü

Melis DEMİRYAS
Yayın : 16.06.2023

Çocuk gelişiminde annenin olduğu kadar babaların da çocuklarıyla doğru iletişim ve etkileşim içinde olması gerektiğinin altını çizen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serhat Tunç, baba-çocuk iletişimi güçlü olan çocukların olumlu kişilik özellikleri geliştirmesinin yanında hayatla kurdukları bağı da güçlendireceğini söyledi. Doç. Dr. Tunç, “Çocuğun düşünsel, sosyal-duygusal, cinsel-rol ve kimlik gelişimi üzerinde baba ile etkileşimin önemli rolü bulunur” dedi.  

 Baba çocuk ilişkisinde en önemli nokta, çocuğa sevildiğini ve değerli olduğunu hissettirmek…

Çocuk Gelişiminde Baba Figürünün Önemi

1. Baba-Çocuk İlişkisinin Çocuk Üzerinde Etkisini Hafife Almayın 

Babalar bazen rollerini hafife alırlar. Sevgi dolu, aktif olarak dahil olan babalar, çocuklarının huzuruna ve gelişimine katkıda bulunarak özgüvenlerini güçlendirir. Örneğin bu, oyunlar ve kitaplar aracılığıyla dünyayı keşfetmelerine yardımcı olarak yapılabilir.

Aile içinde şefkatli bir babanın varlığı, çocuğunun - kız ya da erkek - daha güvenli olmasına ve tam potansiyeline ulaşmasına yardımcı olur. Baba olarak çocuğunuzun doğduğu andan itibaren aktif rol alarak, yıllar boyu sürecek sağlıklı bir bağ oluşmasına yardımcı olursunuz.

Baba-çocuk etkileşiminin çocukların gerçek dış dünyaya hazırlanmalarının yanında sosyal-duygusal-iletişim becerilerini geliştirmesinde de son derece önemli olduğunun altını çizen Psikiyatri uzmanı Doç. Dr. Serhat Tunç, bu nedenle ebeveynlerin çocuk yetiştirirken sorumluluğu paylaşmalarının önemine dikkat çekti. Çocuk gelişiminde baba figürünün önemini anlatan Doç. Dr. Tunç, şu bilgileri verdi: 

“Sağlıklı çocuk gelişiminde hem annenin hem de babanın etkileşiminin farklı sonuçları vardır. Örneğin çocuğun düşünsel, sosyal-duygusal, cinsel-rol ve kimlik gelişimi üzerinde baba ile etkileşimin önemli rolü bulunur. Bununla birlikte baba-çocuk etkileşimi çocukta farklılaşmayı başlatır, bağımsızlaştırır ve yaratıcılık kazandırır. Bu nedenle babalar da çocuklarıyla oyun oynamalı onlara kitap okumalı ve rol model olmalıdır.”

2. Babanın Kız Çocukları ve Erkek Çocukları Üzerindeki Etkisi 

• “KIZ ÇOCUKLARI GÜVEN, ERKEKLER SABIR SEMBOLÜ OLARAK GÖRÜYOR”

Kız çocukları babayı daha çok emniyet ve güven sembolü olarak algılarken erkek çocuklarının kararlı olmak ve sabırlı olmak konusunda rol modeli olarak aldıklarını söyleyen Doç. Dr. Tunç, baba çocuk ilişkisinin çocuğun başkalarıyla olan iletişimini de etkilediğini anlattı. 

• Babalar ve Kızları

Genç kızlar güvenlik ve duygusal destek için babalarına bağımlıdır. Bir baba kızına bir erkekle iyi bir ilişkinin nasıl olduğunu gösterir. Bir baba sevecen ve kibarsa kızı, flört edecek yaşa geldiğinde erkeklerde bu nitelikleri arayacaktır. Bir baba güçlü ve yiğit ise, aynı karakterdeki erkeklerle yakın ilişki kuracaktır.

• Babalar ve Oğulları

Başkalarıyla ilişkilerini babalarının karakterine göre modelleyen kızların aksine, erkekler kendilerini babalarının karakterine göre modellerler. Erkek çocuklar çok küçük yaşlardan itibaren babalarından onay isterler. İnsanoğlu olarak çevremizdekilerin davranışlarını taklit ederek büyüyoruz; dünyada işlev görmeyi böyle öğreniriz. 

Eğer bir baba insanlara değer veriyorsa ve insanlara saygılı davranıyorsa, küçük çocuk da aynı şekilde büyüyecektir. Bir baba olmadığında, genç erkekler dünyada nasıl davranılacağı ve hayatta kalınacağına ilişkin "kuralları" belirlemek için çevrelerindeki diğer erkek figürlerine bakarlar...

3. Bebeklik Çağında Babanın Rolü 

 0-6 YAŞ ARASI ÖNEMLİ

Özellikle 0-6 yaş arasının çok önemli olmakla birlikte her çocuğun ayrı gelişimsel süreçleri olduğu ve her gelişimsel dönemde farklı noktalara dikkat etmek gerektiğini anlatan Doç. Dr. Serhat Tunç, “Kişiliğin esas yapısı altı yaşına kadar oluşur. Baba-çocuk iletişimi güçlü olan çocuklar olumlu kişilik özellikleri geliştirdikleri görülüyor. İyi bir baba-çocuk ilişkisinin çocuğun hayatla kurduğu ilişkiyi de güçlendirdiği unutulmamalı.”

Ebeveynlerin zorlanabildikleri ergenlik döneminde de bazı noktalara dikkat etmek gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Serhat Tunç, “Bu dönemde ergenler için arkadaşları ön plana geçer. Dolayısıyla iyi iletişim için ebeveynlerin ergenlerin arkadaşlarını tanımaları ve olumlu ilişkilerini desteklemeleri önemli. Olumsuz gördükleri ilişkilerinde ise mutlaka bu görüşlerini nedenleriyle açıklayarak ifade etmeleri gerekir.” 

4. Babalar Çocuklarıyla İlişkilerini Nasıl Güçlendirebilirler? 

• İLİŞKİYİ GÜÇLENDİRECEK SOMUT ÖNERİLER

Baba çocuk ilişkisinde en önemli noktanın çocuğa sevildiğini ve değerli olduğunu hissettirmek olduğunun altını çizen Doç. Dr. Tunç, doğru iletişim kurmak için yapılabilecekleri şöyle sıraladı: 

“Babalar çocuğa sevildiklerini sözlü olarak da mutlaka söylemeli. Bununla birlikte davranışsal olarak da gösterdiği ilgiyle bunu hissettirmeli.  Çocuklar öfkelendiğinde onları yargılamadan, suçlamadan sadece dinlemeye çalışarak duygularını anlamaya çalışılmalı ve çocuğun düşünceleri dinlenilmelidir. Ayrıca babanın rol model olarak örnek olabilmek için söyledikleriyle yaptıkları da tutarlı olmalı.

En önemli noktalardan biri de çocukla gerçekten kaliteli vakit geçirilmeli. Bunun için ayrılacak zamanın süresinden ziyade birlikte yaptıkları paylaşım önem taşır. Ve bir aradayken baba sadece çocuğa odaklanmalı.”

“ÇOCUKLARI KALİTESİZ UYARANLARDAN UZAK TUTUN”

İçinde bulunduğumuz dönemin en önemli sorun ve zorluklarından birinin ekran maruziyeti olduğuna işaret eden Doç. Dr. Serhat Tunç, “Çocuklar sosyal ilişki ve etkileşimleri modelleyerek sosyal beceri kazanırlar. Ancak ne yazık ki uyaranların yoğun olduğu ve yüz yüze sosyal iletişimin azaldığı bir dönem içerisindeyiz. Dolayısıyla ebeveynlerin çocuklarını kalitesiz uyaranlardan uzak tutmaları da ayrıca önem taşıyor.”

5. Babalar Bu Yanlışlara Karşı Dikkatli Olun! 

• ÇOCUĞUNUZLA İLİŞKİNİZDE BU YANLIŞLARA DÜŞMEYİN

Sağlıklı bir iletişimde yapılması gerekenler kadar yapılmaması gerekenlerin de önem taşıdığının altını çizen Psikiyatri uzmanı Doç. Dr. Serhat Tunç, bu konuda ebeveynlere şu önerilerde bulundu. 

“Babaların annelere saygı duymaması çocukları olumsuz etkiler. Ayrıca sevgilerini sözel ve davranışsal olarak ifade etmemeleri, ilgi, alaka ve sevgilerini göstermemeleri, söyledikleriyle yaptıklarının tutarlı olmaması yapılmaması gerekenler listesinin başında yer alıyor. 

Zaman zaman ebeveynlerin iletişim kurma isteği ya da farklı nedenlerle çocuklarıyla sıkıntılarını paylaşabiliyor. Ebeveynin çocuğu bu şekilde dert ortağı gibi görmesi çocuk üzerine ağır bir sorumluluk duygusu yükleyebileceği unutulmamalı. Akademik beklenti konusunda çocuklarının istekleri, talepleri, kapasiteleri dikkate alınmalı ve bu konuda çok yüksek beklentilere girilmemeli ve bu yüksek beklentiler dayatılmamalı.”

Aile yaşamının düzenlenmesinde babanın aktif rol alması, çocuğunuzla olan ilişkinizi güçlendirir. Bunu babalar, örneğin bebeğinizin sağlık kontrollerini takip ederek, bakıcı ayarlayarak, çocuklarıyla birlikte yüzme kursuna giderek, birlikte yemek hazırlayarak yapabilirler.