Sigaranın Neden Olduğu Öksürük ve Nefes Darlığına Dikkat!

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 10.11.2010

Her gün bir paket sigara içmenin size şu anda sağlık açısından bir zararı olmadığını düşünüyor olabilirsiniz. Ancak şu anda büyük bir keyifle içtiğiniz sigaranın bundan birkaç yıl sonra size nefes darlığı, tıkanma gibi şikayetler yaşatıp her sabah öksürüklere boğacak sinsi bir hastalığa itecek olduğunu bilseydiniz yine de içer miydiniz? Şu anda önemsemeyip ihmal ettiğiniz sigara bağımlılığınız ileride tedavisi güç bir hastalıkla karşı karşıya kalmanıza neden olabilir.

Ülkemizde KOAH’lı her on kişiden dokuzu hasta olduğunu bilmiyor

KOAH, iki hastalığı tanımlamakta kullanılır: Kronik bronşit ve amfizem. Kronik bronşit, en az iki yıl üst üste ve bu iki yılın en az üç ayında öksürük ve balgamla seyreden ilerleyici bir rahatsızlıktır. Amfizem ise, kana oksijen taşınmasını sağlayan hava keseciklerinde harabiyete neden olan bir hastalıktır. Bunun sonucunda akciğerde elastikiyet kaybı ve nefes darlığı görülür.

KOAH, yaşam kalitesini bozan, işgücü kaybına neden olan ve kişiyi zaman içinde kendi bakımını bile gerçekleştiremeyecek hale getiren bir hastalıktır. Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH’lı olduğu tahmin edilmekte. Tüm dünyada ise bu sayı 600 milyona ulaşıyor. Tüm dünyada en sık rastlanan ölüm nedenleri arasında kalp-damar hastalıkları, zatürre ve AIDS’ten sonra 4. sırada yer alan Koah (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), uzmanlar tarafından “sinsi bir tehlike” olarak tanımlanıyor. Her hastalıkta olduğu gibi KOAH’ta da erken tanı hayat kurtarır; çünkü KOAH’lı her on kişiden dokuzu hasta olduğunu bilmiyor.

Sigara içenler için KOAH’a yakalanma riski içmeyenlere göre 30 kat fazla

KOAH’ın başlıca nedenlerinden biri (%90 hastada) sigaradır. Sigaranın yanı sıra; pipo ve puro kullanımı da KOAH’a yol açmaktadır. Sigara içen kişilerde, içmeyenlere göre KOAH riski 30 kat kadar artmıştır. Sigaraya erken yaşta başlanması ve uzun süre çok miktarda içilmesi, KOAH’ın daha ağır seyretmesine neden olur. Sigara dışında bazı mesleki faktörler (madencilik, fırın/tahıl işçiliği, çiftçilik) ve ısınma amaçlı tezek yakılması da KOAH’a zemin hazırlar. Sigara, eroin ve kokain gibi bağımlılık yapıcı bir madde olduğundan, bağımlılık nedeniyle kişi sigarayı bırakmada zorluk çekebilir. Kişi, kendi sigarayı bırakamıyorsa, tıbbi tedavi için sigara polikliniklerine başvurabilir. Sigara Poliklinikleri’de, öncelikle fizik muayenesi yapılmakta, gerekli görülen tetkikleri istenmekte ve fiziksel mi, yoksa ruhsal bağımlılığın mı daha ön planda olduğu saptanmaktadır. Bundan sonraki aşamada kişinin bağımlılık tipine göre, nikotin yerine koyma tedavisi ya da ilaç tedavisi önerilmektedir.

Normal öksürük yoktur

KOAH, ülkemizde maalesef insanlar tarafından önemsenmediğinden tanısı ihmal edilen bir hastalıktır. Halbuki erken tanı ve müdahale, hastalığın gidişini durdurabilir ya da yavaşlatabilir. Tanıda öncelikle hastanın şikayetleri değerlendirilmekte ve solunum fonksiyon testleri ile akciğer grafisi gibi tetkiklerden yararlanılmaktadır. Başlıca belirtileri, öksürük, daha çok sabahları balgam çıkarma ve özellikle eforla gelen nefes darlığıdır. Tanıda gecikilmesinin en önemli sebebi, sigara içenlerin öksürüğü ve balgamı “normal” kabul etmeleridir. Oysa biliyoruz ki, “normal öksürük” ya da “normal balgam” yoktur. KOAH’lı kişiler, öksürük ve balgamı çoğunlukla o kadar kanıksamışlardır ki, yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı düşünmezler.

KOAH’a erken tanı konup zamanında sigara bırakılırsa, yıllık akciğer fonksiyon kaybı azalmaktadır. 35 yaşından sonra sağlıklı her insanın 1 saniye içinde dışarı verebildiği soluk hacmi, yılda 30 ml azalma gösterir. Sigara içen KOAH hastalarında bu azalma 150 ml’ye bile ulaşabilir. Dolayısıyla KOAH hastaları için sigaranın bırakılması, uzun yıllar boyunca hayat kalitesinin yüksek kalması açısından kritik önem taşımaktadır. Kendinizi ihmal etmeyin. Nefes darlığı, öksürük, balgam gibi yakınmalarınız varsa, mutlaka bir Göğüs Hastalıkları Uzmanı’na başvurun ve KOAH hastası iseniz erken tanı şansını yakalayın. Dünya KOAH günü sizin sigarayı bırakıp daha kaliteli ve sağlıklı bir yaşam sürmeniz için güzel bir fırsat olabilir.
Uz. Dr. İlkay Keskinel