Diyabet Hastalığı Neden Olur? Diyabet Hastalığına Batı Tarzı Beslenme İyi Gelir mi?
hepimizaileyiz.com.tr Yayın : 13.06.2022 - Güncelleme : 09.07.2022
Diyabet hastalığı neden olur? Diyabet hastalığına batı tarzı beslenme iyi gelir mi? Diyabet hastalığı olanlar nelere dikkat etmeli?
Diyabet hastalığı son yıllarda milyonlarca insanın hayatını olumsuz etkiliyor. Diyabet hastalığı obezite sıklğıına paralel olarak artış gösteriyor. Günümüzde ne sık raslatan diyabet türleri Tip 1 ve Tip 2. Diyabet hastalığı neden olur? Diyabet hastalığına halk arasındaki ifadesiyle şeker hastalığına batı tarzı beslenme iyi gelir mi? Diyabet hastalığı olanlar nelere dikkat etmeli?
Diyabet dünyada milyonlarca insanı etkiliyor. Diyabet hastalığının sebebi en çok merak edilen soruların başında geliyor.Diyabet hastalığı neden olur? Diyabet hastalığına batı tarzı beslenme iyi gelir mi? Diyabet hastalığı olanlar nelere dikkat etmeli? Diğer bir önemli soru ise diyabet hastalığı beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarının değişimiyle tedavi edilebilir mi?İşte, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Görevlisi Funda Tuncer’in konuyla ilgili merak edilen sorulara yanıtı.
Diyabet Hastalığına Yani Şeker Hastalığına Yol Açan Etkenler Neler?
Gelişme ve yaşamın devamı için gerekli enerjiyi sağlayan temel yakıtlardan olan karbonhidratların vücutta kullanımı için insüline ihtiyaç duyulur. Diyabet hastalığı ise pankreas tarafından salgılanan insülinin yetersizliği ya da vücutta kullanılamaması sonucunda gelişen bir hastalıktır. Karbonhidratların en küçük birimi olan glukoz kanda birikerek hiperglisemi durumunu ortaya çıkarıyor.
Diyabet Hastalığının Türleri Olan Tip 1 ve Tip 2 Ne Demek ? Tip 1 Diyabet Olanlar Nasıl Beslenmeli? Tip 2 Diyabet olanlar Nasıl Beslenmeli?
Diyabet hastalığının birçok türü bulunur. Tip 1 ve Tip 2 sıklıkla karşılaşılan diyabet türleridir. Tip 1 diyabet, tüm diyabet hastalarının yüzde 10’unu oluşturuyor. Genellikle çocukluk ve gençlik dönemlerinde ortaya çıkıyor. Tip 1 diyabet hastalığında insülinin yokluğundan bahsedebiliriz. Bu bireylerin yemeklerden önce ve gece olmak üzere günde birkaç kez insülin takviyesi alması gerekiyor. Tip 2 diyabet hastalığı ise beslenme, genetik ve çevresel faktörlerin gelişimiyle yetişkin döneminde ortaya çıkan türüdür. Bu hastalıkta insülinin hücreler tarafından kullanılamaması söz konusudur. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde insülinin üretiminde de azalma meydana geldiğini söyleyebiliriz.
Tip1 Diyabeti Olanlar Nelerden Uzak Durmalı? Tip 2 Diyabeti Olanlar Nelerden Uzak Durmalı?
Diyabet dünyada önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Dünya çapında 5,2 milyon insanın ölümüne neden olduğu belirtiliyor. Buna ek olarak kontrol altına alınamayan diyabet ilerleyen yıllarda nefropati, retinopati ve nöropati gibi bazı hastalıklar ile kalp ve damar hastalıklarının gelişimine de neden olabiliyor. Bu nedenle diyabet hastalığının önlenmesi ve kontrol altına alınması önem arz ediyor.
Diyabet Hastalığını Tetikleyen Unsurlar Neler?
Genellikle yüksek enerji alımı ve fast food türü besinlerin ağırlıklı olarak bulunduğu batı tarzı beslenme modellerinin ve hareketsiz yaşamın diyabet gelişiminin birincil nedeni olduğu ifade ediliyor. Buna ek olarak vücut ağırlığının ve özellikle karın bölgesinde yağlanma ile karaciğer yağlanmasının da diyabet hastalığı gelişimine katkıda bulunduğu belirtiliyor. Diyabet gelişiminde hareketsiz yaşam tarzı, uyku süresi ve kalitesi, sigara kullanımı, depresyon ve stresli yaşam ile sosyo-ekonomik durum gibi çevresel faktörlerde bulunuyor.
Yeterli ve dengeli diyabet gelişimini yavaşlatıyor
Diyabet hastalığında beslenme alışkanlıkları, obezite ve genetik yapı ile çevresel birçok faktör etkisi söz konusudur. Diyabet gibi kronik hastalıkların gelişimine etki eden beslenme alışkanlıkları kümülatif etkilere sahiptir. Bireylerin uzun süre boyunca yeterli ve dengeli beslenmeleri, diyabet hastalığının gelişimini yavaşlatabileceği gibi batı diyetleri gibi yüksek yağlı ve şekerli, düşük lifli besinlerin tüketiminin yoğun olduğu sağlıksız beslenme modelleri de hastalığın ortaya çıkışını hızlandırabiliyor.
Diyabet Hastaları Nasıl Beslenmeli?
Diyabet tedavisindeki amaç, yüksek kan şekeri seviyelerini kontrol altına alarak yüksek kan şekerinin neden olacağı hastalıkların önlenmesi ve bireylere yaşam boyu sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasıdır.
Tıpkı sağlıklı bireyler gibi diyabet hastalığına sahip bireylerin de yeterli ve dengeli beslenmeyi günlük yaşamlarına uyarlamaları gerekiyor. Diyabetlilerin enerji ve besin öğeleri gereksinimi; bireylerin yaşlarına, vücut kompozisyonlarına, cinsiyetlerine, kan bulgularına ve mevcut hastalıklarına göre değişebiliyor. Bu nedenle kişiselleştirilmiş bir beslenme planının oluşturulması önemlidir. Bireylerin gereksinim duyduğu enerji ve besin öğelerinin karşılanabilmesi için besleyici besin seçimleri yapmaları ve besin çeşitliliğine önem vermeleri gerekiyor. Bunların yanı sıra diyabette uzun süreli açlık sonucunda öğün alımı kan şekeri dalgalanmalarına neden olabileceği için bu bireylerin 2-3 saat aralıklarla öğün tüketmeleri diyabet hastalığını kontrol altına almalarına yardımcı olacaktır.
Diyabet Hastaları Nasıl Beslenmeli?
Diyabette özellikle kan şekerine etki eden karbonhidratların alımına dikkat edilmesi gerekiyor.
Bir besin içeriğinde bulunan yüksek şeker ile besinin sindirimi ve emilimi hızlı gerçekleştiği için kan şekerinde ani yükselmeler oluşabiliyor. Bunun yanı sıra besin içeriğinde lif bulunması besinin sindirimi ve emilimini yavaşlatarak kan şekeri kontrolünü sağlamaya yardımcı olacaktır.
Bu nedenle diyabetli bireylerin meyve suyu yerine lif içeriği nedeniyle meyveyi tercih etmesi, lif içeriği yüksek olan tam tahıl, sebze ve kurubaklagilleri tüketmesi daha uygun olacaktır.
Bunun yanı sıra kan şekerinin yavaş yükselmesine neden olan yağ ve protein içerikli besinlerin karbonhidrat içeren besinler ile dengeli bir şekilde tüketilmesi de diyabet kontrolünü sağlamaya yardımcı olacaktır.
