Boyunda Şişlik ve Kalınlaşma Guatr Belirtisi Olabilir!
Alınan gıdalardaki iyot eksikliğinin veya emilimin bozulmasının guatra yol açabileceğini ifade eden Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, guatrın önlenmesinde beslenmede iyotun dengeli alınması gerektiğini vurguladı. Op. Dr. A. Murat Koca, iyot yetersizliği nedeniyle ortaya çıkan guatr hastalığına ilişkin hepimiz aileyiz takipçileri için değerlendirmelerde bulundu.
İyot Eksikliği Olanlar Ne Yemeli, Ne Yememeli?
İyot eksikliği olan kişilerin karalahana, lahana, soya, karnabahar gibi gıdalardan kaçınmalı. İyot eksikliğine iyi gelen deniz ürünleri, yoğurt, yumurta, patates ve muz gibi gıdaları da tüketmelidir.
Guatrın Belirtileri Nelerdir?
Guatrın belirtileri; boyunda şişlik ve boyunda kalınlaşma, baskı hissi ve hassasiyet, yutmada zorlanma ve takılma hissi, nefes almada güçlük ve öksürme, hırıltı sesi ve kolları yukarı kaldırınca başın dönmesi olarak sıralayabiliriz.
Guatr Aslında Tiroid Büyümesidir
Tiroid salgı bezi, boyunda soluk borusunun iki yanında yer alan ve tiroid hormonlarını salgılayan bir organdır. Guatr, tiroid bezinin hacminin artması yani tiroid büyümesine verilen isimdir. Guatr da tiroid bezi az veya çok çalışmasına göre zehirli guatr veya tembel guatr diye adlandırılır.
Tiroid bezi hastalıkları guatr ve tiroidit olarak iki şekildedir. Guatrda hormon üretiminde sorun vardır. Tiroidit ise tiroidin iltihabıdır. Bakteri, mantar, virüs, travma veya otoimmün olabilir.
Tiroidit üç gruba ayrılıyor:
Akut tiroidit ( Süpüratif / radyasyon / Travma nedenli )
SubAkut Tiroidit ( Ağrılı (De Quervan) / Ağrısız (sessiz / doğum sonrası / Oİ)
Kronik Tiroidit ( Hashimato / Riedel )
İyot Eksikliği Guatra Yol Açar mı?
Alınan gıdalardaki iyot eksikliği veya emiliminin bozulması guatra yol açailir. Vücudu dışardan etkileyen radyasyon ve çevre faktörleri, lityum içeren bazı ilaçlar da guatra yol açabilir. Ailesinde guatr ve tiroid hastalığı olanlarda guatr oluşabileceğini ifade etti. Graves, Hashimato, nodüller, kanser ve tiroidit gibi otoimmün nedenlerin de kanser oluşumuna sebep olabilmektedir. Tüm bu durumlar tiroid dokusunda büyümeye ve guatr oluşmasına neden olur. Ayrıca, kadın olmak, hamilelik, menopoz ve 40 yaş üstü olmakta risk faktörüdür.
Guatrın herkeste görülebilir. Ancak kadınlarda 40 yaş sonrası daha sıktır. Bazı hastalıklar, travmalar da guatrı tetikleyebilir.
Zehirli guatr ve tembel guatrda farklı belirtiler ortaya çıkabilir!
Zehirlli guatr (Hipertiroidizm): Çarpıntı, terleme, sinirlilik, ellerde titreme, aşırı iştah ama kilo kaybı, saç dökülmesi / incelmesi, sık adet, insomnia, ateş basması / sıcaklık hissi, ishal, bulantı, kusma, kısırlık, göz sorunu.
Tembel Guatr (Hipotiroidizm): Kalpte ağırlık hissi, üşüme hissi, sakinlik / halsizlik, kiloluluk / obezite ve kilo verememek, güçsüzlük, saç kabalaşması, uzun adet, uyuşukluk / uyku hali, kabızlık, kısırlık, ses kalınlaşması, depresyon.
Guatrın Önlenmesi İçin Yapılması Gerekenler Neler?
Risk faktörlerini ortadan kaldırma ya da minimalize etmeye çalışılmalıdır. Risk grubundakiler kontrollerini mutlaka yaptırmalıdırlar.
Beslenmede iyot dengeli alınmalıdır.
İyot eksikliği olan kişi karalahana, lahana, soya, karnabahar gibi bazı gıdalardan kaçınmalıdır.
İyot eksikliğine iyi gelen deniz ürünleri, yoğurt, yumurta, patates ve muz, gibi gıdaları da tüketmelidir.
Guatr Nasıl Tedavi Edilir?
Guatrın tedavi edilmediği takdirde çalışma hızına göre rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Uykusuzluktan, psikolojik probleme kadar; kısırlıktan kalp problemlerine kadar pek çok sistem bu sorundan etkilenir.
Guatrda Üç Ayrı Tedavi Yöntemi Kullanılıyor
Guatr tedavisinde amaç, aksaklıkları gidermek ve tiroid bezinin normal çalışmasını sağlamaktır. Etkin tedaviyle tiroid küçültülmesi de amaçlanır. Ayrıca kanser riski varsa onun da çözülmesi amaçlanır.
İlaç tedavisi, radyoaktif İyot tedavisi ve cerrahi tedavi olmak üzere üç ayrı tedavi yöntemi söz konusudur.
İlaç Tedavisi: Çalışma hızının normalleştirilmesi için ilaçlar verilir. İltihap varsa ona yönelik tedavi yapılır. Hormon veya hormon baskılayıcı verilir. Guatr küçülerek normal boyutlara gelir.
Radyoaktif İyot Tedavisi: Zehirli guatrda uygulanır. Tedavi sonrasında tiroid çalışamaz duruma gelebilir, ona yönelikte troid ilacı verilmesi gerekir.
Cerrahi Tedavi: Diğer tedavi yöntemlerine cevap olmadığı durumlarda ameliyatla tiroid dokusunun bir kısmı veya hepsi çıkarılması şeklindedir. Eğer tümör kaynaklıysa tiroid dokusunun tamamı alınır. Ameliyat sonrasında alınan doku ve tiroid bezi çalışmasına göre ilaç takviyesi gerekebilir.