Çocuğa Ödev Yapma Disiplini Nasıl Kazandırılır?

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 01.10.2012 - Güncelleme : 21.07.2022

Birçok çocuk ev ödevi konusunda bir noktada direnç gösterir ya da ödev yapmayı reddedebilir. Bunlar genellikle çocukların sıkılmasından, yorgun olmasından veya ödevin öneminin farkında olmamasından kaynaklanır. Çocukların ödev yapma isteğinde ebeveynlerin çok büyük rolü vardır. Çocuğa doğru ortamı, rutini ve takviyesi sağlamak, çocuğun ödevleri konusunda daha istekli olmasını doğurur. İşte anne babalara rehber olabilecek ipuçları.

Çocuğunuza Ödev Yapması İçin Gereken Zemini Hazırlayın 

Ev ödevleri aynı zamanda, anne ve babaların çocuklarının okul hayatı ile ilgilenmeleri için de bir fırsattır. Aileler, çocuklarına uygun çalışma ortamı hazırlama, gerekli malzemeleri temin etme, ihtiyaç olduğunda yardımcı olma gibi yollarla çocuklarının ev ödevlerinde önemli bir role sahiptirler. Ödev sorumluluğu ile ilgili tutum ve alışkanlıkları diğer temel alışkanlıklardan ayrı düşünmek mümkün değildir.

Tutarlı ve İstikrarlı Kararlar Önemli

• Öncelikle çocuğun evde düzenli ve disiplinli bir yaşam tarzının oluşması sağlanmalıdır.
• Disiplin ve düzenin evdeki herkes için geçerli ve gerekli olduğu unutulmamalı ve bu konuda çocuğa örnek olunmalıdır.
• Disiplinli ve düzenli bir yaşam tarzının oluşturulması amacıyla konulan kuralların çocuğun özelliklerine (yaşına, kişilik yapısına) uygun olmasına dikkat edilmelidir.
• Tutarlı olmayan ve devamlılık göstermeyen bir kuralın kalıcı olmayacağı unutulmamalıdır.
• Kuralların nedenleri çocuğa anlatılmalı ve kurallara uymasında aktif rol ve sorumluluk verilmelidir.
• Kendinden beklenen davranış açık bir dille belirtilmeli ve beklenen davranışı yapması için yardımcı olunmalıdır.
• Olumlu davranışlar hemen fark edilmeli ve pekiştirilmelidir. Beğeni ve memnuniyetin ifade edilmesi, takdir ve teşvik, davranışın kalıcı olmasını sağlayan önemli unsurlardan biridir.

Çocuğunuzun Evdeki Çalışma Ortamı Nasıl Olmalı?

Öncelikle çocuğun sürekli ders çalışacağı bir ortam hazırlanmalı ve çocuğun sürekli bu ortamda çalışması sağlanmalıdır.

Çalışma ortamının ses, ışık ve ısı gibi fiziksel özellikleri uygun hale getirilmelidir.

Çalışma ortamı dikkati dağıtacak türdeki uyaranlardan arındırılmalıdır.

Çalışmaya başlamadan önce gereksinim duyulan her türlü araç ve gereç masada hazır bulundurulmalıdır.
 
Çocuk bağımsız çalışmaya yüreklendirilmelidir. Çalışmanın başlangıcında yanında kalınsa bile daha sonra yanından ayrılarak çalışmayı kendi başına tamamlaması sağlanmalıdır. Çalışma bittikten sonra kontrol edilmeli (çalışma sırasında müdahale edilmemeli)olumlu yönler için takdir, olumsuz yönler için ise yapıcı yaklaşımlarda bulunulmalıdır. Çocuğun zaman içersinde yardımsız ve kendi başına çalışmayı öğrenmesi hedeflenmelidir.

Çocuğunuzun Zamanı Verimli Kullanmasını Sağlamak İçin Bunları Yapın

Özellikle ilköğretimin ilk yıllarında çocukların ev ödevlerini yapma zamanını planlamada güçlükler ortaya çıkabilmektedir. Küçük çocuklar oyuna veya televizyon izlemeye daha fazla zaman harcayarak ödev yapmayı aksatabilmektedirler. Bu nedenle ilk yıllarda ödevin yapılacağı zaman birlikte planlanmalı ve öğrencinin zamanlamaya uyması sağlanmalıdır...

Yapılacak her bir çalışmaya ayrılacak zaman diliminin belirlenmesi ve bunun çocuğa bildirilmesi, çocuğun oyalanmadan dikkatini toplayarak çalışmasına yardımcı olacaktır.

Örneğin: “Bu alıştırmalar senin en fazla 20 dakika alır. Bu sürede bitirmen gerekir.”gibi yönergelerle çocuğun zamanı verimli kullanabilmesi sağlanmalıdır.

Çocuğun düzeyine göre belirlenecek bir çalışma süresinden sonra kısa molalar verilmeli, ancak bu molalarda derse dönmeyi engelleyecek etkinliklerden kaçınılmalıdır.(televizyon izleme, bilgisayar, arkadaşıyla oyun oynama vb. )

Çocuğun günlük yaşamı çocukla birlikte planlanmalı ( yemek, uyku, oyun oynama, ders çalışma vb.) ve her gün mümkün olduğunca aynı saatlerde ders çalışmaya başlamasına özen gösterilmelidir.

Derse başlamadan önce çocukla anne baba arasında olumlu, hoşnut edici yaşantıların geçmesine (küçük bir oyun, şakalaşma, sohbet vb.) dikkat edilmelidir.

Çalışmanın başındaki hazırlıklarda olduğu gibi çalışmanın sonunda da toplanma işleminin çocuğun kendisi tarafından yapılması sağlanmalıdır.

Sözel İfadeler Önemli

Okula yeni başlayan çocuklar için her davranışın sözel olarak ifade edilmesi (“şimdi masamızı hazırlayalım”,”şimdi başla”,“çalışman bittiğine göre eşyalarını toplayabilirsin”) istenilen davranışların alışkanlık haline gelmesine yardımcı olacaktır.

Çocuklar ödevlerini yaparken zorlandıklarında ve ödevlerle ilgili çeşitli soruları olduğunda en yakınında bulunan yetişkinin yardımına ihtiyaç duyarlar. Anne babalar çocuklarının tüm sorularını cevaplamaları mümkün olmayabilir. Bu durumda anne babalar çocuklarının sorularına ilgisiz kalmamaları, başvuru kaynaklarını göstererek uygun rehberlikte bulunmaları gerekmektedir.

Anne babaların çocuklarının ödevlerine karşı aşırı ilgili veya ilgisiz, baskıcı ve arkadaşlarıyla kıyaslayıcı tutumları çocuğun ödevlerden hoşlanmamasına ve ödevini yapamama kaygısı duymasına neden olabilir. Bu nedenle anne babaların destek veren tutumlar sergilemeleri son derece önemlidir.

Anne ve babanın yoğun iş temposu nedeniyle çocuğun ödevleri ile ilgilenememe durumunda ise çocukla ilgilenen kişinin yukarıdaki basamakları uygulaması, anne ve babanın işyerinden zaman zaman telefon görüşmeleri çalışmanın nasıl gittiği ile ilgili paylaşımda bulunması ve eve geldikten sonra yapılan çalışmaları çocukla birlikte gözden geçirmesi oldukça önemlidir.

Okulda “tam öğrenmenin” gerçekleşmesi öncelikle öğrenmeye hazır oluşla başlamaktadır. Hazır oluş, öğrencilerin okula zamanında, telaşsız bir şekilde evden olumlu duygularla motive olmuş bir şekilde gelmelerini ifade etmektedir.