"Gelin-Kayınvalide İlişkisinin Temelinde Önyargı Yatar"
Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Evlilik Psikolojisi” adlı kitabında, gelin-kayınvalide arasında yaşanan problemlerin nasıl çözüleceğine dair bakın hangiönerilerde bulunuyor.
Özellikle geleneksel aile yapısına sahip çiftlerin evliliklerinde kritik anlar yaşamasına neden olan en önemli etkenlerden biri gelin ve kayınvalide arasındaki gerginliklerdir.
Gelin-kayınvalide ilişkisi üzerine söylenmiş atasözleri, deyimler, fıkralar ve kinayeli sözler; kadının kayınvalidesi ile iletişiminin eşiyle ilişkisi üzerine ne kadar önemli olduğunu anlatan göstergelerdir.
Unutmayın: İnsanın Davranışlarını Bilinçli Beyin Değil, Bilinçaltı Yönetir
Birçok evliliğin, gelin-kayınvalide ilişkisinde sudan sebeplerle çıkan tartışmalar yüzünden boşanmayla sonuçlandığı hatta bu ilişkinin kimi zaman aile içi cinayetlere veya yaralanmalara neden olduğu düşünülürse, meselenin önemini daha iyi görülecektir.
Gelin-kayınvalide ilişkisinin temelinde, her iki tarafın birbirlerine önyargıyla yaklaşması yatar. Eşler arasındaki iletişim hataları yüzünden gelin-kayınvalide arasında problemler yaşanır.
Oğlunu evlendiren kayınvalide: “Gözüm gibi büyüttüğüm çocuğunu bir genç kadın elimden alıyor”, gelin ise; “Bir kalpte iki kadın olmaz, annesinden koparamazsam eşime sahip olamam” düşüncesiyle hareket ederse, kendini gerçekleştiren kehanet işlemeye başlar. Bunun gibi duyguların her iki tarafta da olması doğaldır.
Ancak bunların zamanla davranışlara yansıması, gerçekleşmelerine neden olur. Çünkü düşünceler dile getirilmese bile beden diline yansır. İletişimde davranış dilinin etkisi sözel dilden daha fazladır ve insanın davranışlarını bilinçli beyin değil, bilinçaltı yönetir. Yani bir kimsenin beden dili, onun ne düşündüğünü, ne hissettiğini ele verir.
Mesela oğlunun elinden alınacağını düşünen kayınvalidenin bunu bakışlarına yansıtması çok kuvvetli bir ihtimaldir. Bu bakışları algılayan gelinde de; “Kayınvalidem bana hain hani bakıyor” hissi uyanır. Bunun gibi davranışlar, gelinin eşini annesinden uzaklaştırma çabalarını körükler ve ortada hiçbir sebep yokken tartışmalar çıkar. Sonuçta da kayınvalidenin istemediği olur ve erkek annesine karşı tavır alır.
Ortak Menfaatler Düşünülmeli
Şüphesiz insanın önyargılarından kurtularak karşısındaki kişi için iyi zanda bulunması kolay değildir. Önyargıların değişmesi için bazı somut nedenler gerekir. Söz konusu nedenler de karşı tarafa iyi davranarak sağlanabilir.
Gelin-kayınvalide ilişkisinde önyargıları ortadan kaldıracak en önemli neden ortak menfaatlerdir. O da gelin için eşinin; kayınvalide içinse oğlunun mutluluğu ve öncelikleridir.
Gelin, kayınvalidesinden hoşlanmıyor olabilir ama ona; “Eşimin annesi, eşime emek vermiş, onu yetiştirmiş. Eşimi seviyorsam, onun sevdiği insanları da-annesine de değer vermem gerekir.” Şeklinde düşünmelidir. Bu saygı duyma, kendin ezdirmeme-karşı tarafı ezmeme dengesine oturmalıdır.
Kendini Gerçekleştiren Kehanet İşlemeye Başlamadan Önce...
Aynı şey kayınvalide için de geçerlidir. O da oğlunun sevdiği ve tercih ettiği kişiye yani gelinine saygı duyması ve değer vermesi gerektiğini hatırından çıkarmamalıdır. “Oğlumu ben büyüttüm ama o bana ait bir varlık değil. Çocuğumun mutlu olması için eşinin de mutlu olması lazım. Ben de buna katkı sağlamalıyım” düşüncesiyle hareket etmelidir. Oğlunun mutlu olmasın isteyen kayınvalide gelinini mutlu etmeye çalışmalıdır.
Olumlu İlişkiler İçin "Dostumun Dostu, Dostumdur" Mantığıyla Hareket Edilmeli
Her konuda olduğu gibi aile içi iletişimde de püf nokta, tarafların niyetidir. İlişkilerde esas olan, tarafların birbirlerine hüsnü zanla (iyi niyetle) yaklaşmasıdır. Gelin kayınvalide ilişkisinde problemlerin olmaması için, en azından birinin iyi zanla, art niyetsiz hareket etmeye başlaması gerekir.
Gelin iyi zanla hareket ederse, davranış dili kayınvalidesini de olumlu yönde etkiler ve o da daha pozitif davranmaya başlar. İyi zan kuralını kayınvalide başlatırsa, bu kez de gelin ona uyum sağlar. Unutmamalı ki kaygı ve korkunun arttığı yerde güven zayıflar, güvenin zayıflaması ise iyi niteyi ortadan kaldırır.