"Yenidoğan Bebeğime Nasıl Bakmalıyım?" Yenidoğan Bebek Bakımında Nelere Dikkat Edilmeli?

Melis DEMİRYAS
Yayın : 16.08.2010 - Güncelleme : 12.10.2022

Yenidoğan bebek gelişiminden uyku düzenine, hijyeninden gaz problemine kadar merak edilen soruları uzmanına sorduk. 

Yenidoğan kelimesi genellikle doğumdan yaklaşık 2 aylık olan bir bebeği ifade eder. Bebekler, doğumdan 1 yaşına kadar her yerde çocuk olarak kabul edilebilir. Bebek, doğumdan 4 yaşına kadar herhangi bir çocuğa atıfta bulunmak için kullanılır.

Yenidoğan bebeğinizin altı nasıl temizlenmeli, mevsimlere göre nasıl giydirilmeli, göbek bağı nasıl temizlenmeli, banyosu nasıl olmalı? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şükrü Cido anlattı. 

" Yenidoğan Bebeğime Nasıl Bakmalıyım?"

1. Yenidoğanın Uyku Düzeni ve Yatış Pozisyonu

Yeni doğan bebek yan yatırılmalıdır. Böylece yüzükoyun yatırmaya bağlı ani bebek ölümleri ve sırtüstü yatırmaya bağlı tükürük ve kusmukla boğulmalar engellenebilir.

Uyku düzeni: Bebek dünyaya geldiğinde gece-gündüz ayırımını bilemez çünkü anne karnında gece veya gündüz yoktur. Bütün gün uyuyup, bütün gece uyanık kalabilir.

Bunu engellemek için bebeği gündüzleri bol ışıklı, hareketli, sesli ortamlarda tutmalı, altını değiştirirken, emzirirken onunla konuşmalı, geceleri ise aksine loş ışıklı, daha sessiz bir ortamda emzirirken, alt değiştirirken sessiz olmalı ve böylece bebeğe gece-gündüz farkını öğretmelisiniz.

Yenidoğan Bebek Bakımında Nelere Dikkat Edilmeli?

2. Yenidoğan Bebek İçin Hijyen Kuralları

Alt temizliği: Yeni doğan bir bebeğin cildi çok hassastır. Alt temizliği için alkol içermeyen, pH dengeli, hassas ürünler kullanılmalıdır. Altını en az 3 saatte bir kontrol etmeli, kesinlikle kakalı bırakmamalısınız. Alt temizliği için su da iyi bir alternatiftir.

Altını temizledikten sonra kurulamalı, hem beslemek hem de koruyucu bir bariyer oluşturmak için saf zeytinyağı veya uygun bir bakım kremi kullanmalısınız.

Göbek bağı temizliği: Göbek bağı anne karnında bebeğin anneden besin ve oksijen alışverişini sağlar. Doğum sırasında göbek kordonu uygun şekilde kesilir, bebeğe bağlı bölüm bir süre sonra beslenemeyip düşer.

Bu süre ortalama 3 gün ile 15 gün arasındadır. Göbek kordonu kesinlikle çok temiz tutulmalıdır çünkü enfeksiyonları çok ciddi sonuçlara yol açabilir. Günde en az iki kez bir antiseptik solüsyon ile pansuman yapılmalı, bezin dışında tutularak kaka ve çişle temas etmesi önlenmelidir.

3. Yenidoğan Bebeğin Mevsimlere Göre Giydirilmesi

Yeni doğan bebek ilk zamanlar dış ortamla uyumunu tam gerçekleştiremediği için daha fazla üşüyebilir. Özellikle eller ve ayaklar, eldiven ve patikle ısıtılmayı gerektirebilir. Bebeğin iç giyimi her mevsimde saf penye olmalı, iç çamaşırının üstünde de yine penye bir tulum bulunmalıdır.

Bebekler Nasıl Giydirilmeli? 

Yeni doğan bebekte belden lastikli giysiler değil, komple tulumlar tercih edilmelidir. Kış aylarında bebeğin üzerinde merserize veya ince yünlü bir yelek bulunması uygundur. Kışın pazen, yazın penye battaniyeler tercih edilmelidir. Bol tüylü battaniyelerden kaçınmak gerekir.

4. Yenidoğan Bebek İçin Oda Sıcaklığı Ne Olmalı?

Oda sıcaklığı: Yeni doğan bir bebek için uygun oda sıcaklığı ortalama 22 derecedir. Prematürelerde daha yüksek sıcaklık tavsiye edilir. Yeni doğan döneminden sonra oda sıcaklığının 20-25 derece arasında olması yeterlidir.

Çok sıcakta havadaki nem oranı azalır ve bebeğin solunum yollarının savunma mekanizması zarar görür.

5. Yenidoğan Bebek Nasıl Banyo Yaptırılır?

Banyosu: Yeni doğan bebeğin ilk banyosu için özel bir zaman yoktur. Göbeğe iyi bakmak şartıyla göbek düşmeden de yıkanabilir. Yeni doğan bebek özellikle enfeksiyonların önlenebilmesi açısından göbek düştükten sonra ve her gün yıkanmalıdır. Banyo suyu ortalama 37 derece olabilir.

Yeni doğan bir bebeği yıkarken ortam ısısı da 26 derece civarında olabilir. Bebek küvetine, içine bebek banyo köpüğü katılmış 37 derece ısıdaki su konur.

Bebek başı dışarıda kalacak şekilde dik olarak küvete sokulur. İnce bir tülbentle vücudu kısaca ve çabucak yıkanır. Başı da bebek şampuanı ile yıkanır. Bebeğe su, başının üst kısmının arkasından akacak şekilde dökülür, hızlı bir şekilde havlu ile sarılır. Bebek küveti standart ölçülere uygun olmalıdır. İçinde yıkama filesi kullanılabilir.

Gaz Sancısı Olan Bebeğe Ne Yapmalı?

6. Yenidoğan Bebeklerde Gaz Problemine Karşı Öneriler 

Bebeklerde gaz sancıları en çok gözlenen problemlerdir. Emerken yuttukları havaya bağlı olarak gaz sancısı çekerler. Anne sütünün protein yapısı da etkili olabilir. Anneler emzirirken sadece meme başını değil memedeki kahverengi dokunun tamamını bebeğin ağzına verebilirlerse daha az gaz yutmasını sağlayabilirler.

Her emzirmeden sonra bir süre bebeğin gazının çıkarılması iyidir. Bunun için bebek anne kucağında dik tutularak sırtı sıvazlanır. Mide gazını ağızdan geğirerek çıkarır. Alınan tüm tedbirlere rağmen gaz sancısı tutan bir bebeğin karnına hafif ısıtılmış bir havlu uygulamak, bacaklara bisiklet çevirme hareketleri yaptırmak işe yarayabilir.

7. Hangi Durumlarda Doktora Başvurmak Gerekir? 

Yeni doğan bebekte sarılık söz konusu ise, ilk 24 saat idrarını, ilk 48 saat kakasını yapmamışsa, çok şiddetli kusmaları varsa, ateş söz konusu ise, emmede isteksizlik varsa, canlı ağlaması yoksa mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Bebek emdikten sonra özellikle gazı çıkarılırken bir miktar kusar; bu normal kusmadır. Problem olan kusma fışkırır tarzda, beslenme ile ilişkisiz de olabilen kusmadır.