DİYET

Kış Aylarında Artan İştah ile Nasıl Baş Edilir? Uzmanlar Uyarıyor: "Kış Hastalıklarından Korunayım Derken Kilo Almayın!"

Melis Demiryas Melis DEMİRYAS
Yayın : 25.10.2010 - Güncelleme : 01.02.2023

Soğuk havalarla birlikte gelen kış hastalıklarından korunmak için pek çoğumuz çareyi bal pekmez ya da doğal ürünlere sığınmakta buldu. Şu kadar suya bu kadar bal, sabahları bir kaşık pekmez, porsiyon porsiyon meyve derken kilo almak da kaçınılmaz oluyor.

İnsanlar neden sonbahar ve kış aylarında daha çok yemek yemek ister? Soğuk havalar, sıcak ve doyurucu lezzetler istemenize neden olur. Sonbahar ve kış aylarında daha çok ve daha sık yemek yemek, çayın yanında bisküvi ve reçel keyfi yapmak, aç olmasak bile bir şeyler yemek isteyebiliriz. 

Peki ama neden kış aylarında iştahımız artar? Vücudun kış modunun yaz modundan farkı nedir? Kış aylarında iştahımızı nasıl kontrol edebiliriz? Hem hastalıklardan korunup hem de kilomuzu korumak mümkün mü? Beslenme Uzmanı ve Diyetisyen Yeşim Çelik yanıtladı. 

Kış Aylarında Artan İştah ile Nasıl Baş Edilir
  

Kışın Kilo Almamak İçin Ne Yapmalı? 

1. Kış Aylarında Kilo Almamak İçin Ne Yapmalı?

  • Yavaşlayan Metabolizmanızı Hızlandırın

Kışın, vücudumuz enerji tasarrufu moduna geçer. Metabolizmamız eski hızını kaybeder ve bu da kendimizi sürekli aç hissetmemize neden olur. Kış aylarında artan iştahımız nedeniyle diyet yapmak için kötü bir zamandır. Bu nedenle yavaşlayan metobolizma, artan kilo nedeniyle kış aylarında kas kütlesini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırsınız.

  • Beslenmenize dikkat edin

Küçük porsiyonlarda, ancak günde 4-5 kez yemek daha iyidir. Metabolizmanızı hızlandıran sağlıklı yiyecekleri seçin. Sevdiğiniz herhangi bir fiziksel aktiviteden vazgeçmeyin: Yürüyüş,  dans, yoga veya basit bir egzersiz vücudunuzun enerjisini kolayca yükseltebilir.

  • Depresyonunuzu Karbonhidratlarla Hafifletmekten Vazgeçin

Kışın sıkılmamak zordur. Güneşli gün sayısının az olması nedeniyle serotonin eksikliği yaşarız. Buna; kalabalık şehir hayatı, düzensiz çalışma saatleri, trafik sıkışıklığı, acil teslim edilmesi gereken işler, soğuk algınlığı, günlük rutin işlerin koşuşturmasını eklediğinizde mutlu olmamızı sağlayacak şeylere çok az yer kalır...

Vücuttaki stres hormonları adrenalin ve kortizol üretir; beyin bunları acil bir enerji artışı sinyali olarak algılar. Anksiyete semptomlarını bir süreliğine hafifletmek için, karamsarlığımızı ve depresyonumuzu karbonhidrat açısından zengin yiyeceklerle besleriz. 

Karbonhidratlar yerine triptofan amino asidi içeren gıdaları tercih edin - triptofan serotonin üretimini uyarır. Triptofan içeren başlıca besinler: Hindi, tavuk, yumurta, kuruyemiş, tahıl ve peynirdir. 

Canınız tatlı çekiyorsa kek ve hamur işleri yerine kuru yemişleri (aşırıya kaçmadan) tüketin. Can sıkıntınızı yemek ile gidermenin yerine kendinize farklı aktvitiler bulun.

  • Soğuk Havalarda Tatlı İsteğinizi Kontrol Edin

Kendinizi bala ve pekmeze vermeyin. Günlerin kısalıp gecelerin uzadığı kış aylarında, ağırlık denetimini sağlamak daha zor olabiliyor. Soğuk hava nedeniyle evde oturmayı tercih ettiğimiz, televizyon karşısında daha çok vakit geçirdiğimiz bir gerçek ve böyle dönemlerde kilo alımları da kaçınılmaz oluyor. Bunun dışında birçok grip türünden korunmak için bol miktarlarda tükettiğimiz bal, pekmez gibi besinlerin kalori miktarı yüksektir.

Tüketim miktarı arttıkça vücuda alınan kalori miktarı da artacaktır. Bu yüzden bu tür besinleri tüketirken miktarına dikkat etmeniz gerekmektedir.

  • Kış Aylarında Hava Aydınlıkken Dışarıda Zaman Geçirin 

Günün erken saatlerinde hava kararır ve vücut alacakaranlıkta hayata uyum sağlar. Karanlık, uyku ve uyanma ritimlerinden sorumlu hormon olan melatonin üretir. Kışın ışıktan çok karanlık olduğu için uyanıklık modu başarısız olur: gündüzleri uykulu ve uyuşuk hissederiz ve geceleri uykuya dalmakta güçlük çekeriz. 

Bu ruh halimizi etkiler ve bunu yemekle iyileştirmek isteriz. Gün boyunca ek ışık kaynaklarını açın: Bu, erken melatonin üretimini önleyecektir. Ayrıca, hava aydınlıkken dışarıda vakit geçirmeye çalışın. Geceleri perdeleri kapalı bırakın ve göz maskesi ile uyuyun.

2. Vücudu "Isıtmak" İçin Enerji Eksikliğini Yiyerek Doldurmayın

Kışın, soğuk hava vücudu sıcak tutmak için başka bir şey arar. Vücut bu nedenle içgüdüsel olarak yediklerimizi depolar ve onları tüketmek istemez. Bu nedenle kışın egzersiz yapmak daha zordur: Yağ kütlemizi korumak ve artırmak için, farkında olmadan bilinçli ya da bilinçsiz sadece yemek yemek ve örtünün altına uzanmak isteriz. İşte kilo alımı bu noktada hızlanıyor: Soğuk havaya aldırmadan sıkı giyinin ve bol bol hareket edin!

3. Kış Aylarında Düzenli Olarak Su ve Bitki Çayı İçin

Kışın vücudumuz yazın olduğu kadar sıvıya ihtiyaç duyar ama çok daha az susarız. Alan ısıtıcıları ve radyatörler havayı kurutur ve vücut da bu nem kaybını telafi etmek zorundadır. Susuz kalma sinyallerini genellikle açlıkla karıştırırız ve sonunda bir bardak su yerine bir sandviç yeriz!

  • Soğuk havada çok susamasanız da mutlaka su için 

Su vücudumuzdaki bütün metabolik reaksiyonların temel direğidir. Kışın su kaybımız daha az olduğu için susama hissimiz azalır, ancak su ihtiyacımızı yine de karşılamamız gerekmektedir. Kışın metabolizmanızı çalıştırmak için susamasanız bile günde 2-2,5 ( 10-14 bardak) litre su tüketilmesi gerekmektedir.

  • Çay tercihinizi kuşburnu ve rezeneden yana kullanabilirsiniz 

Soğuk hava nedeniyle kışın favori içecekleri genellikle sıcak içeceklerdir. Sıcak içecek olarak genellikle kafein- tein içeriği yüksek olan çay- kahve tercih edilmektedir. Bu konuda bizim önerimiz bitki çaylarını tercih edilmesidir. Kuşburnu çayı C vitamini içerdiği için, rezene çayı gaz sorunlarına iyi geldiği için tercih edilebilir.

 

4. Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirin 

Soğuk havalara karşı bağışıklık sistemi, hastalıklara (grip, soğuk algınlığı, bronşit gibi) karşı kendini korumak için yağ yıkımını engeller. Bu durumda kış mevsimini sağlıklı geçirmek için bağışıklık sistemini biraz daha güçlendirmek gerekmektedir. Güçlü bir savunma mekanizmasının temelinde ise yeterli ve dengeli beslenme yer almaktadır. 

Kış aylarında metabolizmanın yavaşlamasına ek olarak fiziksel aktivitenin azalması da kilo artışına neden olmaktadır. Hormonal değişimlere bağlı olarak sindirim sisteminde kabızlık gibi problemler oluşabilir.

 

  • Güne kahvaltısız başlanmamalı 

Güne sağlam bir kahvaltı ile başlamak metabolizmanızı iyi çalışır duruma getirmek için son derece önemlidir. Kahvaltı ile güne başlamak sizin hem direncinizi koruyacak hem kilo kontrolünde siz yardımcı olacak hem de metabolizma hızınızın yavaşlamasını engelleyecektir.   

Kış Aylarında Artan İştah ile Nasıl Baş Edilir

 

5. A ve C Vitaminleri Kışın En İyi Dostunuz Olsun 

Kış sebzeleri ve meyveleri de bu konuda bize yeterli oranda A ve C vitamini sağlayacaktır. Narenciye ( portakal, mandalina, greyfurt ) , havuç, kivi, lahanagiller ( karnabahar, lahana, brokoli, Brüksel lahanası ) , yeşil yapraklı sebzeler (maydanoz, tere, ıspanak ) A ve C vitamininden zengin besinlerdir. 

Gerek günlerin kısalması gerekse havaların soğuması ile birlikte fiziksel aktiviteler azalmaktadır. Lifli besinlerin tüketiminin de azalması sonucu kabızlık sorunu kendini göstermektedir. Bu nedenle kış mevsiminin vazgeçilmez yiyeceklerinden kuru baklagillerin, kepekli tahılların (esmer ekmek, bulgur, kepekli makarna / pirinç / erişte / un) ve özellikle C vitamininden zengin sebze ve meyvelerin tüketimine ağırlık verilmelidir.

6. Hastalıklardan Korunma ve Kilo Kontrolü İçin Öneriler 

• Asla öğün atlamayın. Az ve sık beslenmeyi alışkanlık haline getirin.
• Günlük en az 8 bardak su için. Kış aylarında su tüketimi göz ardı edilebiliyor.
• Havanın güzel olduğu günleri fırsat bilin ve yürüyüşlere çıkın. Soğuk ve yağışlı günlerde kapalı ortamda yapabileceğiniz aktiviteler belirleyin.
• Gece atıştırmalarınızı kontrol altına alın. Televizyon karşısında tüketilen abur cuburlardan uzak durun. Bir iki adet meyve, 8-10 adet fındık veya 2-3 ceviz içi akşam yemeğinden sonra yapabileceğiniz sağlıklı ara öğün seçenekleridir.
• Soğuk algınlığı, grip gibi pek çok hastalığa yakalanmamak içi bağışıklık sisteminin güçlü olması gerekmektedir. Her gün mutlaka sebze ve meyve tüketin.

Konular :

kışın artan iştah, kış hastalıklarından korunma, bağışıklık sistemi, kilo kontrolü, kilo almak,  kilo vermek, çok yemek yemek