“Kızım Genç Kız Oldu ve Ben Onu Kaybediyorum!”
hepimizaileyiz.com.tr Yayın : 27.04.2011
Ergenlik dönemi, birçok aile için sıkıntılı bir dönemdir. Ne de olsa, çocuklarının onların her söylediklerini yaptıkları, onlara koşulsuz bağlı kaldıkları o çocukluk dönemi yavaş yavaş sona ermektedir. Artık otoritelerinin eski gücü kalmadığını görmek anne-babalarda bir parça kaygı yaratabilir.
Ergenlik dönemi birçok çözümlenmesi gereken konuyu da beraberinde getirir. Geçtiğimiz günlerde site ziyaretçilerimizden bir annenin e-postası ergenlik döneminde olan kızıyla yaşadığı sorunu gözler önüne seriyordu ve bizlerden bu konuda yardım istiyordu.
Ziyaretçimizin sorunu ve çözüm yollarıyla ilgili, uzmanlarımızdan Çocuk-Ergen Psikolojisi Uzmanı, Filial Terapisti Pedagog Sevil Yavuz aydınlatıcı bilgiler verdi.
Annemizin ifadesiyle sorun şu şekilde:
“Eşimle evde çok iyiyiz. Tartışmalarımız olduğunda mümkün olduğunca ondan saklıyoruz ama bence kızım buluğ çağında ve ben ona ne söylersem tam tersini yapıyor ve ilgi çekmeye çalışıyor. Ben ne kadar ilgilensem de işe yaramıyor. Benimle çok ters konuşuyor ve bazen bana: “Geri zekâlı, salak" gibi kalp kırıcı sözler sarf edebiliyor. Daha önce bir uzmana götürmeyi denedim ama istemedi ve ‘ben deli değilim’ dedi. Lütfen bana bir yol gösterin; ben de kızıma ona göre davranayım... Çocuğumun psikolojisi çok bozuk her şeye bağırıyor çağırıyor sinirleniyor ne yapmalıyım?”
Görüldüğü gibi, anne ne kadar kızına yaklaşmaya çalışsa da bir türlü sonuç alamıyor ve adeta bir çıkmaza giriyor. Öncelikle ergenlik döneminin, çok kritik bir dönem olduğunu anne babaların göz ardı etmemesi gerektiğini belirtmek istiyorum.
Çocuğunuzla sağlıklı bir iletişim geliştirmeniz ve problemlerinizi çözmeniz, bu dönemi rahat geçirmenizde çok önemli rol oynayacaktır. Çünkü ergenlik döneminde, ergenin duyguları karmakarışık olduğu için, içinde bastırdığı çatışmalar en küçük bir olayda dahi patlamaya başlar. Çocuğunuzun içinde bastırdığı tüm bu duygular ortaya çıkınca da ergenle aranızdaki duvarlar daha da hızlı örülür ve bu duvarları yıkamaz hale gelebilirsiniz.
İlk önerim böyle bir çatışmayla karşı karşıya kalmamak için önlemini almanız yönünde olacaktır. Bunun için ergenlik çağından önce, mutlaka profesyonel bir pedagogdan destek alarak ergenlik dönemi öncesi çocuğunuzla sağlıklı iletişim kurmayı öğrenmelisiniz.
“Ergenlik Döneminde ‘Olgunluğu’ Anne Babanın Göstermesi Gerekiyor”
Her çocuk ve her aile dinamiği farklı olduğu için bu dönemi her çocuk farklı yaşar. Ama genel olan bir şey var ki o da anne babalara düşen görevlerdir. Bu dönemde 'olgunluğu' anne ve babanın göstermesi gerekiyor.
İşte Anne ve Babaların Bu Dönemde Yapması ve Yapmaması Gerekenler
• Öncelikle yasaklayıcı anne babalar olmayın.
• Çocuğunuz bu dönemde farklı şekilde giyinmek isteyebilir; farklı saç modellerinde saçını kestirmek isteyebilir. Heveslendiği şeyleri kontrolünüz dahilinde bir defa denemesine izin verin. Unutmayın, sizin kısıtlamanız onun ilgisini daha artırır ve size karşı gelmesine neden olur.
• Çocuğunuza mümkün olabildiğince çok inisiyatif ve özgürlük alanları tanıyın. Bu dönemde kız çocuklarının en çok heveslendiği şey kaşlarını almaktır. Bırakın bir defa aldırsın. Kendine yakışıp yakışmadığını kendi görsün. Bir diğer konu fazla makyaj yapmasıdır. Bırakın en ağır makyajı yaparak evden çıksın bir süre sonra hevesi geçecektir.
• “Onu yapma, bunu yapma” demek yerine daha yapıcı şekilde nedenlerini açıklayarak seçenekler sunmanız daha doğru olur.
• Çok fazla tartışmalara girmeyin ve zıtlaşmayın. Zıtlaşmanız argo konuşmalara ve saygısız davranmasına yol açar. Aranızdaki saygıyı kaybederseniz bunu tekrar oluşturmak zor olacaktır.
• Bu dönemde çocukların arkadaşları ailesinden daha önemli hale gelebiliyor. Yanlış arkadaşlar edinmemesi için, ergenin ailesiyle çok iyi bir iletişimi olması gerekir. Bu iletişimi geliştirme sorumluluğu da anne babaya aittir.
• Çocuğunuzun artık farklı ve kendine özgü bir birey olduğunu kabullenerek, tutumlarınızda, tavırlarınızda ve iletişim tarzınızda bazı değişiklikler yaparak bu dönemi sakin ve huzurlu bir biçimde yaşayabilirsiniz.
İşte Ergenlik Dönemindeki Çocuğunuzla Doğru İletişim Kurmanın Anahtarları
• Çocuğunuzla geçirdiğiniz zamanın uzun olmasına değil, nitelikli olmasına özen gösterin.
• Onla sadece problemler ortaya çıktığında değil, her şey iyiyken konuşun; onu ve iç dünyasını tanımaya çalışın.
• Onun duygularına ve düşüncelerine saygı gösterin ve bunları ifade etmesine izin verin. O belki “sizin” çocuğunuz olabilir, ancak sizden çok farklı düşüncelere ve duygulara sahip olması de normaldir.
• Çocuğunuzun arkadaşlarını tanıyın ve birlikteyken neler yaptıklarını öğrenin. Bu konuda ihmalkâr olmamaya çalışın ve unutmayın ki, çocuğunuzla ilişkiniz sağlam temellere sahipse, zaten açık ve samimi bir iletişim diliniz bulunuyorsa, bu bilgilere sahip olmanız da kolay olacaktır.
• Çocuğunuzun arkadaşlarını evinize getirmesine izin verin ve onları daha iyi tanımaya çalışın.
• İyi bir dinleyici olun ve çocuğunuz size bir şeyler anlattığında, ona her defasında nasihat vermeyin. Çocuklar da, yetişkinler gibi, bazen sadece güvendikleri birisinin onları dinlemesini bekler.
• SBS ve ÖSS sınavlarının oluşturduğu stres ve kaygıyla nasıl baş ettiğine dikkat edin, bu konuda psikolojik destek almayı ihmal etmeyin.
• Sorunları demokratik bir ortamda çözümlemeye çalışın. Çocuğunuz da fikirlerini, düşüncelerini ve duygularını açıkça ifade edebilsin. Siz de ebeveyn olarak duygularınızı, beklentilerinizi ve kabul sınırlarınızı ifade edin ve uzlaşma zemini bulmayı hedefleyin.
• Temel bazı güvenlik önlemleri aldıktan sonra (örneğin güvenli internet erişimi ve TV kanalları seçimleri), onun mahremiyetine saygı gösterin, örneğin odasına aniden girmeyin.
Tüm çabalarınıza ve anlayışınıza rağmen çocuğunuzla hala iletişim kuramıyorsanız profesyonel bir destek almanız her ikiniz açısından faydalı olacaktır. Eğer destek almazsanız aranızdaki zıtlaşma daha da artar ve kızınız ailede bulamadığı mutluluğu başka yerlerde aramaya çalışabilir.
Pedagog Sevil Yavuz
Çocuk & Ergen Psikolojisi Uzmanı, Filial Terapist
Parenting Skills & Counseling Center
