ÇOCUK PSİKOLOJİSİ

Çocuğunuza Korkularıyla Baş Etmesini Öğretmenin 7 Yolu

Hepimiz Aileyiz Kurumsal Icon hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 17.08.2010 - Güncelleme : 07.10.2022

Yetişkin birer birey olsak da çoğu zaman çocuğumuzun mantıklı/mantıksız korkuları karşısında nasıl davranacağımızı bilemediğimiz zamanlar oluyordur. Kimi anne-baba çocuğunun okul dönüşü şunları söylerken hissettiği üzüntüye tanık olmuştur: "Okulun kabadayısı beni itip kakıyor; okula gitmekten korkuyorum"; "En iyi arkadaşım hakkımda dedikodu yapıyor ve ben bir şey söylemekten korkuyorum."; "Yarına bir ödevim var ve ben ödevimi sınıfın önünde okumaktan korkuyorum..."

Çocuklarımızı korku uyandırabilecek her şeyden koruyamayız. Ancak bir ebeveynin bir korkuya nasıl tepki vereceği, çocuğun aşırı endişeli olup olmadığını veya onları korkutan her neyse onunla başa çıkmak için gerekli araçları geliştirip geliştirmediğini belirleyebilir.

Çocukluk döneminde ortaya çıkan korkuların yaş ve gelişim sürecine göre farklılıklar gösterebildiğini söyleyen Uzman Klinik Psikolog Duygu Barlas, çocukların korkularıyla başa çıkmak için yapılması ve yapılmaması gerekenleri anlattı. 

Çocuğunuza Korkularıyla Baş Etmesini Öğretin

 

Çocuğun Korkularını Yenmesi İçin Ne Yapmalı?

1. Kendi Korkularınızı Çocuğunuza Anlatın

Korktuğunuz şeylerden çocuğunuz yanındayken korkmuyormuş gibi davranmayın. Bu konuda çocuğunuza dürüst olmanız önemli. Çocuğunuza saçma bir korkunuz olduğunu ve bunu yenmeye çalıştığınızı söylemeniz ona kendi korkularının üstesinden gelmesi konusunda yardımcı olacaktır.  

Kendi korkularınızla başa çıkın. Aşırı korkulu bir ebeveyn, aşırı korkulu bir çocuk yaratacaktır. Örneğin siz köpeklerden, yükseklikten, hayaletlerden vb. şeylerden korkuyorsanız, çocuğunuzun da aynı korkuları yaşama ihtimali yüksektir.  Sizi sınırlayan mantıksız bir korkunuz olduğunu biliyorsanız, onu azaltmak için çaba göstermelisiniz; bunu hem kendiniz hem de çocuğunuz için denemeniz önemli. Eğer kendi korkularınızı tek başına yenemiyorsanız bu konuda bir psikolojik danışman, size korkularınızın üstesinden gelmenize rehberlik edebilir. 

2. Çocuğunuzun Korkularını Reddetmeyin 

Mantıksız olduğunu düşünseniz bile, çocuğunuzun korkusunun gerçek olduğunu kabul edin. Korkuyu kabul ederek çocuğunuzun duygularını doğrulayın. Bu, onun yanında olduğunuzu ve ona yardım edeceğinizi bilmesini sağlar. Bu aynı zamanda ona tek başına olmadığını hissettirecek ve endişelerini biraz daha azaltacaktır.   

Anne baba olarak çocuğunuzun sağlığının ve güvenliğinin en önemli önceliğimiz olduğunu; onu korumak için her şeyi yapacağımıza dair güvence verebilirsiniz.

3. Korktuğu İçin Asla Çocuğunuzu Küçümsemeyin 

Bir çocuğu küçük düşürmek, yalnızca mevcut soruna utanç duygusunu da ekler... Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarının korkularını bir karakter kusuru olarak değil, öğretmek için önemli bir fırsat olarak görmeleri önem taşır. 

Çocuğunuzun güçlü yanlarını vurgulayın. Ona eskiden korktuğu ama başarabildiği başka şeyleri hatırlatın. Bunu kaldırabilecek kadar güçlü olduğunu düşündüğünüzü ona her seferinde söyleyin ve davranışlarınızla da bunu ona hissettirin.

Çocuğunuza Korkularıyla Baş Etmesini Sağlamanın 7 Yolu

Her Şeyden Korkan Çocuk İçin Ne Yapılmalı?

4. Korkusu Karşısında Çocuğunuzu Cezalandırmayın 

Çocuğunuzdan uzaklaşmayın. Çocuğunuzu korktuğu için yanından çekip gitmekle cezalandırmak ya da odasında kalmaya zorlamak paniğini daha artıracaktır.

Küçük bir çocuğun korkuları harekete geçtiğinde, muhtemelen onu sakinleştirmek için kelimeler tek başına yeterli olmayacaktır. Böyle durumlarda anne babanın güven verici dokunuşları çocuğu rahatlatacaktır. Yavaşça onu yanınıza alın ya da elini tutun. Fiziksel temas, çocuğunuza koruma sunduğunuzu bilmesini sağlar. Sakin tavrınız, korkutucu olan her şeyin yönetilebilir olduğunu ona hissettirir.

 

5. Anne Baba Aşırı Tepki Vermemeli

Duruma aşırı tepki vermeniz, istenmeyen ancak talihsiz iki sonuca yol açacaktır: Eğer paniklerseniz, çocuk panik yapacak bir şeyi olduğuna inanacaktır.  Çok fazla sarılma, söz ve yüksek ses ile tepki verirseniz, dikkatinizi çekmenin kesin yolunun korkmuş gibi davranmak olduğunu ona öğrenecektir.

Bu nedenle aşırıya kaçmadan destekleyici olmanızda yarar var. Unutmayın, bir çocuk ancak onlarla yüzleşmek için desteklenirse korkuların üstesinden gelmeyi öğrenebilir.

 

Çocuklarda Korkuyu Yenmenin Yolları 

6. Çocuğunuzu Korkularıyla Baş Etmesini Öğretin

Çocuğunuzu kaygılandıran kişilerden, yerlerden ve şeylerden kaçınmayın. Çocuğunuzu bu şekilde “korumak”, ona endişelenecek bir şey olduğunu ve bu durumla başa çıkamayacağını düşündüğünüzü gösterir.

Yavaş yavaş korkulan konuyu yeniden gündeme getirin. Başa çıkabileceğini öğretmek için çocuğu küçük adımlarla korktuğu şeylere karşı maruz bırakın. Büyük bir köpekten korkuyorsa, örneğin, birlikte köpeklerle ilgili hikaye kitapları okuyun. Bir oyuncak köpekle oynayın. Onu bir arkadaşının küçük, sakin köpeğiyle tanıştırın. Daha sonra onunla birlikte büyük bir köpeği sevin.

Çocuğunuza Korkularıyla Baş Etmesini Sağlamanın 7 Yolu

Sıklıkla görülen korkulardan birisi olan köpek-kedi korkusunun çözümü ise çocuğu korkulan hayvan ile karşı karşıya getirmek değildir. Bu uygulama çoğu kez uygun şekilde yapılmadığı için travmatize edici olabilir.

Bunun yerine çocukların modelleyerek öğrendikleri göz önüne alınmalı ve çocuğun yanında korkulan hayvan sevilmeli, çocuk bu hayvan ile oynayan diğer çocukların yanına götürülmeli veya hayvanlar ile ilgili çeşitli masallar, hikâyeler okunmalı, filmler izletilmelidir.

 

7. Anne Babalara Tavsiyeler: Korkularıyla Baş Etmenin Yolları 

Çocuğunuzun eğitiminin bu önemli kısmını göz ardı etmeyin. Alışılmadık, öngörülemeyen veya korkutucu şeylerle başa çıkmayı öğrenmek, çocuklarımızın kendilerine bakma konusunda güçlü hissetmeleri için çok önemlidir. 

Çocuğunuzun bu gibi korkularıyla baş edebilmesi için yardımcı olacak öneriler:

  • Öncelikle onları dinleyerek korkularının neler olduğunu anlamaya çalışın. 
  • Bazen korkmak büyümenin normal ve sağlıklı bir parçasıdır.
  • Korkularıyla başa çıkabilmesi için bütün olasılıkları sıralayın. Size söylediği bütün fikirleri bir yere not edin ve bir plan yaparak bunlar üzerinde konuşun.
  • Rol yapın. Çocuk kendisi olsun, siz de söz konusu olan kişi olun, bakalım ne yapacak? Böylece çocuk korkuyla yüzleşmeden önce deney yapma ve rahatlama fırsatına kavuşur.
  • Korkuyla baş etmek üzere atacakları adımları destekleyin.
  • Çocuğunuzun esnek bir insan olmasına yardımcı olmak için bilinçli olarak çalışın.
  • Korkuda ustalaşan çocuklar hakkında birlikte kitaplar okuyun.
  • Gevşeme becerilerini öğretin: Birlikte nefes egzersizleri yapmak gibi. 
  • Bir şeyler yapmak için cesaretini her bulduğunda onu cesaretlendirin. Korkmanın ne zaman temkinli olmamızı gerektirdiğini ve ne zaman yeni ve heyecan verici bir şey yapmanın yoluna girdiğini ayırt etmesine yardımcı olun.
  • Ona kendi hayatınızdan sizi korkutmuş olan bir anı anlatın.

  

Sıkça Sorulan Sorular (SSS) 

Çocuklarda korkuyla nasıl baş edilir?

Çocuğunuzun korkularıyla alay etmek ya da küçümsemek, onun korkularını ortadan kaldırmaz. Çocuğunuzun duygularını dinlemek ve ona güven vermek onu rahatlatır. Uyku ve karanlık problemi için, çocuğun odasında bir gece lambası bulundurmak faydalı olabilir. Ancak gece lambası tek başına yeterli olmayacaktır.

Çocuklarda korkuyu ne sebep olur?

Korku, stresli bir uyaran ile başlayıp, kalp atışının ve nefes alış-verişinin hızlanmasına, kasların bir anda enerjiyle yüklenmesine ve nihayetinde de kaç ya da kalıp savaş tepkisinin ortaya çıkmasına neden olan kimyasalların salınımıyla beyinde gerçekleşen bir zincirleme reaksiyondur.

Aşırı korkan çocuğa nasıl yaklaşılmalı?

Sarılmak, sırtını okşamak gibi fiziksel temaslar çocuğu oldukça rahatlatacaktır. Sakin bir ses tonu kullanarak korktuğunu anladığınızı gösterebilirsiniz. Çocuğun anlaşıldığını hissetmesi kendini ifade etme isteğini de arttıracaktır. Korkusu olan çocuğa 'ağlama', 'geçer' ya da 'korkma' demek fayda etmez.”

Konular :

#Çocuklarda korku #korkan çocuk #çocuk korkularıyla baş etmek