ÇOCUK GELİŞİMİ

Çocuklara Spor Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?

Hepimiz Aileyiz Kurumsal Icon hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 12.07.2012

Çocuklara Spor Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır

Spor büyüme çağındaki çocuklar için hem bedensel sağlık ve fiziksel gelişme yönünden hem de iyi bir kişilik oluşması ve ruh sağlığı bakımından yararlı ve gereklidir. Çocuklara spor alışkanlığı nasıl kazandırılır? Anne babalar çocuklarını spora yönlendirirken nelere dikkat etmeli? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Günay Ermergen yanıtlıyor.

Çocuklara Spor Alışkanlığı Kazandırmak Önemlidir

Özellikle okul öncesi yaşlarda, çocuğun doğal hareketlerine paralel, spora yönelik hareketlerin geliştirilmesine ve pekiştirilmesine dikkat edilmeli, ilköğretim çağında, önceden kazanılmış motor becerileri temel alınarak atletizm, jimnastik, yüzme, kayma sporlarının temal hareket formları geliştirilmelidir.

Çocukluk döneminde yapılacak spor, fiziksel açıdan kalp ve akciğerleri kuvvetlendirir, erişkin dönemde oluşabilecek kalp ve akciğer hastalığı riskini en aza indirir. Kasları ve eklem bağlarını kuvvetlendirir, mide ve bağırsak sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Sosyal açıdan da çocuğu geliştirir.

Çocuğun Sosyal Gelişimi ve Özgüveni İçin Spor Çok Önemlidir

9-11 yaş grubunda, spor dalına özgün temel teknik becerilerin kazanılması ön plana çıkar.

Ön ergenlik ve ergenlik döneminde kötü alışkanlıklardan korumak, enerjsini doğru kullanmasını sağlamak, sosyal gelişimini ve özgüven duygusunun artması için, her çocuğun özellikle takım sporlarına yönlendirilmesi gerekir.

Çocuklara Spor Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır

Çocuğun Spora Başlama Yaşı Önemlidir

2-5 yaş arası, organize spor etkinlikleri için, uygun değildir. Bu yaştaki çocuklar için koşma, tırmanma, düşme, tekmeleme, dans, bisiklete binme, denetimli şut oyunları gibi plansız serbest oyunlar en iyisidir.

6-7 yaş arası çocukların koordinasyonları ve dikkat süreleri de gelişir. Emirleri yerine getirmede ve takım çalışmasını önemini anlamada daha iyi olurlar. Bu yaşlarda önerilen sporlar jimnastik, yüzme ve atletizmdir.

8 yaş ve üstü çocuklar hemen hemen tüm sporları yapabilirler. Bir çocuğun organizeli takım oyunlarına katılabilmesi için en azından 6-7 yaşlarında olması gerekir. Çoğu takım sporları fiziksel temas içermektedir. Bu nedenle, 6-7 yaşından küçük çocukların bu tür yoğun fiziksel temas içeren spor aktivitelerine katılmaları ve bu tür sert temalara dayanabilmeleri, fiziksel yapıları yönünden uygun değildir. Bu, bedensel yaralanmayla beraber duygusal yaralanmaları da beraberinde getirir.

12 yaş, genellikle takım sporlarının keşfedildiği zamandır. Halter gibi ağırlık kaldırma ve başa alınacak darbelere açık spor dallarına katılım, ergenlik sonuna kadar önerilmemektedir. Yine uzun mesafe koşuları da ergenlik dönem sonunda önerilir. Özellikle ergenlik öncesi çocuklar oldukça yüksek bir sempatik sistem aktivitesine sahiptir. Bu yüzden yüksek bir kalp atım sayısının bulunması ve uzun süren dayanıklılık aktiviteleri, onları kapasitelerinin kolaylıkla tükenmesine neden olur.

Bu dönemdeki çocukların aerobik güçleri düşüktür. Yeterli oksijen kullanma kapasitesine sahip değillerdir. Ayrıca karbonhidrat depoları da ileri yaşlarınkine oranla daha azdır. Ergenlik çağı öncesi beyin, sinir, kalp, akciğerler, böbrekler ve organizmanın iç ortamını sabit tutmak için koordineli bir şekilde çalışma, fizyolojik işlemler zayıftır. Bu sistemlerin gelişimi ergenlik sonrasında görülür. Bu gelişimin hormonal faktörlerin bir sonucu olduğu düşünülmektedir.

Çocuklara Spor Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır

Çocukların kalplerinin belli bir iş yükünü daha fazla çalışarak karşılaması yanında, bu yaşlarda kanın hemoglabin bileşimi de 14-15 yaşlarına kadar yetişkinlere oranla daha azdır. Bu nedenle çocuklar, oksijen rezervi açısından da dezavantajlı durumdadırlar. Çocuklar dinlenme halinde de yetişkinlere oranla daha fazla oksijen kullanmaktadırlar.

Spor Yaparken Bunlara Dikkat!

Aynı vücut bölgesine sık tekrarlayan yüklemelerin yer aldığı spor dallarına katılım ve antreman şekli, özellikle kıkırdak zedelenmelerine yol açabilir; bu nedenle koruyucu malzemler kullanılmalıdır.

Çocukları seçtikleri spor dalında yaralanmaları önlemek için, gerekli koruyucu malzemelerle ilgili bilgi sahibi olmaları da gerekir.

Açık havada ve sıcak ortamda spora katılım, vücut alanları büyüklere oranla daha küçük olan çocuklarda ısı birikimine bağlı sağlık sorunlarına yol açabileceğinden çalışmalar sırasında sık ve az miktarda su içme ve gölgede dinlenme molaları verilmelidir.

Çocukların teslim edileceği antrenör, çocuk antremanı konusunda bilgili, spor donanımı kuvvetli ve çocukların bedensel, ruhsal ve fizyolojik özellikleri konusunda bilgi sahibi olmalıdır.

Çocuklara Spor Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır

Çocukları büyüme ve gelişmeleri, çocuk hekimi tarafından devamlı takip edilmelidir. Gelişimine bağlı olarak algılama ve hareket yapma sınırlılığı nedeniyle, gelişim özelliğine uygun hareketlerin yaptırılması gerekir. Hareketlerin çok yönlü olmasına dikkat edilmelidir.

Çocuk ve gençlerin oyunsal form içerikli spor antermanlarında, yüklenme ve dinlemeler uzun ve sürekli yüklenimlere imkan verir. Ancak yüksek yüklenmeli egzersizlerin kesinlikle uygun dinlenim aralıkları kullanılarak uygulanması gerekir.

Beslenmenin Önemi

Spor yapan çocukların sağlıklı ve dengeli beslenmeleri yeterlidir. Spor yapan çocukların enerji gereksinimleri karşılanmalıdır. Bazı spor türlerinde kilo kontrolü ve düşükbeden ağırlığı önemli olmaktadır. Büyüme çağında çocukların demier gereksinimleri fazladır. Bedende demir depolarının yeterince dolu olması, oksjien taşınmasını sağlaması bakımından önemlidir. Spor yapan çocukların özellikle kırmızı et ve demir içeren diğer gıdaları tüketmeleri önerilir. Sağlıklı kemik gelişimi için günlük beslenmede kalsiyum yeterince olmalıdır.

Çocukları yapacakları spor seçiminde özgür bırmak gerekir. Ancak tercihen geniş kas kiteleri içeren sporlar olan yüzme, bisiklet ve jimnastiğe yönlendirilir.

Senede 1 kez sağlık kontrolünden geçirilmelidir. Fizik muayene dışında EKG, solumun fonksiyonu testleri, kan sayımı, kan şekeri, karaciğer, böbrek fonksiyonları testlerine bakılmalıdır. Egzersiz efor testi yapılmalıdır. Bir problem tespit edilirse, tetkikler planlanmalıdır. Diyabet ve astım gibi kronik sağlık problemi olan çocukların uygun yönlendirmeyle çeşitli spor etkinliklerine katılmaları mümkündür.

Konular :