Bebeklerde ve Küçük Çocuklarda Görülen İshalde Ne Yapmalı?

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 05.10.2010 - Güncelleme : 18.04.2024

Bebekler katı besinlere geçene kadar günde birkaç kez yumuşak ya da sulu kaka çıkarabilirler. Bebeğiniz her zamankinden daha sık olarak sulu ve yeşilimsi kaka yapıyorsa ishal olmuş demektir. İshal de bebeği hızla su kaybına uğratabilecek ciddi bir hastalıktır.

Bebeklerde İshal Nasıl Olur?

1. Bebeklerde Görülen İshal 

"Bir bebeğin kaka bezinde, yediklerine (anne sütü, mama veya katı gıdalar) bağlı olarak pek çok farklı doku, renk ve koku bulabilirsiniz. Kaka normalde bir yetişkininkinden çok daha yumuşaktır ve bazen normalden daha yumuşak olması da alışılmadık bir durum değildir. Ancak aniden daha sulu hale gelirse ve bu durum daha sık oluyorsa (üç veya daha fazla kaka sürüyorsa) ishal olabilir."

Çoğu bebekte ara sıra gevşek dışkı (kaka) olur. Anne sütüyle beslenen bebeklerin kakası mamayla beslenen bebeklere göre daha gevşek olur .

İshal, bebeğinizin sık sık şekilsiz, sulu kaka yapmasıdır. Bir enfeksiyondan kaynaklanabilir ve buna kusma da eşlik edebilir. Buna genellikle rotavirüs gibi bir virüsün neden olduğu gastroenterit (mide mikrobu) adı verilir.

Bebeklerde ishal ve kusma daha büyük çocuklara göre daha ciddidir çünkü bebekler vücutlarından kolayca çok fazla sıvı kaybedebilir ve susuz kalabilirler.

Uyuşuk veya sinirli olabilirler, ağızları kuru olabilir ve renkleri soluk veya soluk olabilir. Bebeğiniz susuz kalırsa fazla idrar alamayabilir ve beslenmesini kesebilir. İshal olduklarında ne kadar idrar çıkardıklarını söylemek zor olabilir.

Yenidoğan Bebeklerde İshal Görüldüğünde Ne Yapmalı? 

2. İshal Olan Bebek Emzirilmeli mi?

Bebeğinizi emzirmeye devam ediyorsanız ishal olsa bile emzirmekten vazgeçmeyin. Böylece hasta olan bebek hem manevi olarak iyileşiyor hem de sütün hiçbir zararı bulunmuyor.

Bununla birlikte bebekler konusunda beslenme dışında bir noktaya daha dikkat etmek gerekir. İshal sırasında dışkı pişiklere neden olabilir. Pişikten korunmaları için ishal sırasında kalın kat pişik kremi sürmek de son derece yararlıdır. 

3. Bebeğinizde İshal Varsa Ne Yapmalısınız?

Bebeğinizde ishal varsa, bebeğinize anne sütü veya mama vermeyi bırakmayın. Bebeğinizin su kaybına uğramaması için yeteri kadar sulu besin almasına dikkat edin. Anne sütüyle besleniyorsanız, öğünler arasında kaynatılıp ılıtılmış su veren. 

Bebeğinize kusmayı ve ishali azaltacak ilaçlar vermeyin. Böyle bir durumda yarardan çok zararlı olabilirler. 

Bebeğiniz biberondan besleniyorsa, biberonların dikkatli bir şekilde sterilize edildiğinden emin olun. İshal duruncaya kadar bebeğinizi diğer çocuklardan mümkün olduğunca uzak tutun.

Biberonla besliyorsanız aşağıdaki şekilde hazırlayacağınız mamayı sık sık verin. 

1. Gün: Normal su miktarına her zamankinden dörtte biri kadar mama tozu koyun.
2. Gün: Her zamankinin yarısı kadar mama tozu katın.
3. Gün: Her zamankinin üçte ikisi kadar mama tozu katın.
4. Gün: Artık mamayı her zamanki kıvamında yapın.

Alınması Gereken Önlemler  

• Bebeğin bakımını üstlenen kişinin de ellerini sabunlaması gerekir.

• Hem çocuğun hem de bakan kişinin tırnakları kısa kesilmeli

İshal doğrudan önleyebileceğiniz bir şey değildir; ancak çocuğunuzun virüs, bakteri veya gıda zehirlenmesine bağlı ishale yakalanma olasılığını azaltmanın yolları vardır:

• Bebeğinizin ellerini sık sık yıkayın veya yıkamanın mümkün olmadığı durumlarda el mendili kullanın. Virüsler ellerden ağza kolayca aktarılabilir; bu özellikle ellerini sürekli ağızlarına götüren bebekler ve küçük çocuklar için geçerlidir.
• Daha büyük çocuğunuza tuvaleti kullandıktan sonra ellerini düzgün bir şekilde yıkamasını öğretin ve onları iyi hijyen kurallarına uymaya teşvik edin.
• Çocuğunuza bakteri, virüs ve parazit içerebilen pastörize edilmemiş (çoğunlukla çiğ olarak etiketlenen) süt vermekten kaçının.
• Küçük çocuğunuza sunmadan önce tüm ürünleri (örneğin havuç gibi) iyice yıkayın.
• Çiğ et, özellikle de kümes hayvanları ile temas ettikten sonra tüm mutfak ekipmanlarını ve tezgahları iyice temizleyin.
• Etleri süpermarketten eve getirdikten sonra hemen buzdolabında saklayın.
• Gıda zehirlenmesine yol açabilecek kirlenmeyi önlemek için kalan tüm yiyecekleri hemen buzdolabında saklayın.
• Çocuğunuza yalnızca doktorunuz tavsiye ettiyse antibiyotik verin.
• Çocuğunuzun beslenmesinde şekerli içecekleri ve meyve sularını sınırlayın. 
• Suyun içmek için güvenli olduğu belirtilmediği sürece çocuğunuzun kaynak, dere veya göl gibi doğal su kaynaklarından su içmesine izin vermeyin.
• Evcil hayvan mama kaselerini veya kafeslerini bulaşıklarınızı yıkadığınız lavaboda yıkamaktan kaçının ve ideal olarak evcil hayvan besleme alanını ailenizin yemek yediği yerden ayrı tutun.

Doktora başvurulması gereken durumlar 

• Bebeğinizin ishali 6 saat devam ederse hemen doktorunuzu arayın.

Bebeğinizin iyi olmadığını gösteren belirtiler şunlardır:

• Letarji (Sürekli uyku hali ve yorgunluğa bağlı olarak kişinin yaşamsal fonksiyonlarının oldukça düşük seviyeye indiği bir durumdur)
• İştahsızlık
• Yüksek ateş
• Daha az idrar
• Bir günden fazla süren kusma
• Basık bıngıldak